Μελισσάνθη Μάχουτ

Η Μελισσάνθη Μάχουτ αποφοίτησε από την Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου το 2009 ενώ είναι κάτοχος BA ( Hons) στην υποκριτική από την Royal Academy of Dramatic Arts (RADA) από την οποία αποφοίτησε το 2012. Έχει συμμετάσχει σε παραστάσεις σε θέατρα όπως το «King’sHead» και το «GlobeTheatre».Η «Πνιγμονή» στον Πολύχωρο «Vault» αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη της συμμετοχή σε παράσταση επί ελληνικού εδάφους. Η εξαιρετικά ταλαντούχα νέα ηθοποιός μιλάει στο «Επί Σκηνής» για την συμμετοχή της στην «Πνιγμονή», για την συνεργασία της με τον Δημήτρη Καρατζιά, για το πώς αντιλαμβάνεται η ίδια την θεατρική πράξη, για την κρίση στο θέατρο αλλά και γενικότερα.

Μίλησε μου για την «Πνιγμονή», για την συνεργασία με τον Δημήτρη Καρατζιά αλλά και για τον δικό σου ρόλο.

Τι να πρωτοπώ για την «Πνιγμονή». Αρχικά, τόσο αυτό το έργο (διασκευή του Δημήτρη Καρατζιά) όσο και το αρχικό ( Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα) υπάρχουν για να μας θυμίζουν πως κάπου, κάποτε και ίσως τελικά, όχι τόσο μακριά από μας όσο θα θέλαμε να πιστεύουμε, υπάρχουν άνθρωποι που βιώνουν καταστάσεις τις οποίες σήμερα θεωρούμε «ξεπερασμένες». Είναι σκληρό έργο, που τις εποχές που ζούμε ίσως να μας βαρύνει περισσότερο απ’ όσο σηκώνουμε. Όμως το θέατρο, πέρα από την ανακουφιστική διασκέδαση, οφείλει να προσφέρει την ακόμα πιο απαραίτητη για τον άνθρωπο, ψυχαγωγία. Η «Πνιγμονή» δεν προσφέρει την ανακούφιση της κάθαρσης, και τελικά ίσως να είναι καλύτερα έτσι, μιας και για τους περισσότερους που ζουν σε συνθήκες παρόμοιες με αυτές που περιγράφονται, δεν υπάρχει τόσο «εύκολη» λύτρωση, και το έργο αυτό, πάνω απ'όλα, μας υπενθυμίζει καταστάσεις που υπάρχουν και που ίσως να ήταν πιο εύκολο να ξεχάσουμε αν υπήρχε αίσιο τέλος επί σκηνής. Στον Δημήτρη Καρατζιά και όλους τους υπόλοιπους συντελεστές της παράστασης, αλλά και την ομάδα γυναικών με την οποία έχω την τύχη και την τεράστια τιμή να συνεργάζομαι, οφείλω ένα τεράστιο «ευχαριστώ». Είναι ουσιαστικά η πρώτη μου δουλειά στη χώρα μου, μετά την επιστροφή μου από το εξωτερικό και πραγματικά δεν θα μπορούσα να ευχηθώ για κάτι καλύτερο. Ο Δημήτρης είναι ένας σπάνιος άνθρωπος που με επιμονή, σεβασμό σ’ αυτό που κάνει, μεράκι και αγάπη, έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα Πολυχώρο όπου καλλιτέχνες παντός είδους έχουν την ευκαιρία να δείξουν την δουλειά τους και να κάνουν αυτό που αγαπούν και τους εκφράζει, και πάνω απ’ όλα, ( και ίσως το πιο βασικό), υπό ανθρώπινες συνθήκες.

Όσον άφορα τώρα τον ρόλο που υποδύομαι στο έργο, η Νάσμα ( Αντέλα) είναι η πιο μικρή και συνεπώς η πιο «χαϊδεμένη» από τις κόρες του σπιτιού. Αν δεν κάνω λάθος, στα τούρκικα το όνομα Νάσμα σημαίνει «φωτιά» και ο συγκεκριμένος άνθρωπος είναι ακριβώς αυτό. Είναι το άτομο που επαναστατεί και αρνείται να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του περίγυρού της, ψάχνει απεγνωσμένα τη διέξοδο και εν τέλει, όταν όλος της ο κόσμος γκρεμίζεται προτιμά και δέχεται τον θάνατο σαν την ύστατη και απόλυτη μορφή ελευθερίας.

Ποια στοιχεία πιστεύεις ότι πρέπει να διαθέτει ένας νέος ηθοποιός προκειμένου να ξεχωρίσει;

Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποια συνταγή, ή κάποια συγκεκριμένα προσόντα που αν κάποιος τα διαθέτει θα τον βοηθήσουν να ξεχωρίσει. Είναι πολλοί οι παράγοντες που παίζουν ρόλο και νομίζω πως ποτέ δεν ισχύουν τα ίδια για όλους. Μερικές φορές εξαρτάται από την έκθεση, άλλες φορές είναι καθαρά θέμα τύχης και συγκυριών κι άλλες, είναι απλά θέμα επιμονής και υπομονής. Πάντως επειδή το συγκεκριμένο επάγγελμα δεν συγχωρεί εύκολα λάθη, ακόμα και αν κάποιος ξεχωρίσει δεν σημαίνει ότι μπορεί να εφησυχαστεί με την αναγνώριση του και να «χαλαρώσει», κάθε άλλο μάλιστα… Εκεί είναι που πρέπει να καταβάλει ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια. Κάποιος είχε πει πως η επιτυχία του ηθοποιού είναι 90% δουλειά και 10% ταλέντο και αυτό πιστεύω πως είναι η μόνη σταθερά. Πέραν αυτού, νομίζω πως πάνω απ’ όλα πρέπει κανείς να αγαπά το επάγγελμα γι’ αυτό που είναι και όχι για την επιτυχία που μπορεί ενδεχομένως να του προσφέρει.

Έχεις επαγγελματικούς στόχους;

Επαγγελματικούς στόχους με την έννοια κάποιας λίστας πραγμάτων που θα ήθελα μέχρι κάποια ηλικία να έχω πετύχει, όχι. Πιστεύω ότι κάτι τέτοιο θα ήταν μάταιο. Η κοινωνία αλλάζει σε καθημερινή βάση και μαζί με αυτήν, τα θέματα που απασχολούν τον κόσμο και συνεπώς οι ανάγκες του και οι απαιτήσεις του από τον καλλιτεχνικό χώρο. Θα ήθελα πάνω απ’ όλα να έχω τη δυνατότητα να συνεχίσω να συνεργάζομαι με άτομα που σέβονται το χώρο και τις απαιτήσεις του και να μπορώ να συμμετάσχω σε παραγωγές όπου το κείμενο δεσπόζει κι έχει κάτι σημαντικό να πει. Μ’ αυτές τις προϋποθέσεις και μόνο, ότι και να προκύψει στην πορεία θα είναι ευπρόσδεκτο και θα μου προσφέρει μεγάλη χαρά.

Ποιο ήταν το κυρίαρχο ερέθισμά σου για να ασχοληθείς με το θέατρο;

Δύσκολη ερώτηση. Βασικά μια ερώτηση που ποτέ δεν μπόρεσα να απαντήσω ικανοποιητικά. Η ενασχόληση μου με το θέατρο ήταν κάτι το οποίο προέκυψε σταδιακά και αβίαστα. Ίσως φανεί περίεργο, αλλά πραγματικά δεν μπορώ να θυμηθώ κάποια φάση της ζωής μου που να μην υπήρχε, με κάποιο τρόπο, το θέατρο ενσωματωμένο στην καθημερινότητα μου. Δηλαδή και κάπως αλλιώς να τα είχε φέρει η ζωή και να είχα διαλέξει κάποιο άλλο επάγγελμα, πιστεύω ότι το θέατρο πάλι, κάπως, θα έβρισκε τρόπο να παρεισφρήσει. Ευτυχώς η δυστυχώς είναι κάτι το οποίο απλά, σιγά-σιγά έγινε.

Ποια είναι τα συναισθήματα κι οι σκέψεις που σε διακατέχουν λίγο πριν βρεθείς αντιμέτωπη με το κοινό για να ξεκινήσει η παράσταση;

Τα συναισθήματα αυτά είναι πάντα ανάμεικτα. Υπάρχει πάντα το ύπουλο άγχος, ο παιδικός ενθουσιασμός και κυρίως η περιέργεια για το τι καινούργιο και αναπάντεχο θα προκύψει στην εκάστοτε παράσταση. Αυτά είναι τα πιο «εγωιστικά», αν θες συναισθήματα. Πέρα από αυτά, υπάρχει το πιο βασικό απ’ όλα, το αίσθημα της ευθύνης. Ευθύνη και σεβασμός απέναντι στον κόσμο που έχει επιλέξει συνειδητά να έρθει να δει αυτή την παράσταση και που οφείλεις να του δώσεις ότι καλύτερο μπορείς, αφήνοντας τον εαυτό σου έξω από την πόρτα πριν μπεις στο θέατρο και παίρνοντας τον μαζί σου όταν φύγεις. Να έχεις κάνει το καλύτερο δυνατόν για τους ανθρώπους που σε τίμησαν με την παρουσία και την προσοχή τους.

Ποιους θεωρείς δασκάλους σου στο θέατρο;

Εδώ η λίστα είναι ατελείωτη. Δάσκαλοι μου έχουν υπάρξει άνθρωποι που είχαν τον ρόλο του δασκάλου σε σχολές, άνθρωποι με τους οποίους είχα την τύχη να συνεργαστώ, εντός και εκτός σχολών, άνθρωποι που δεν έχουν καμία σχέση με τον χώρο αλλά και καλλιτέχνες που έχω θαυμάσει, που με έχουν διδάξει εξ αποστάσεως και που δεν είχα ποτέ την τύχη να γνωρίσω. Και όλοι με τον τρόπο τους είναι εξίσου σημαντικοί. Το υπέροχο πράγμα για έναν ηθοποιό, είναι ότι με κάθε καινούργια δουλειά μαθαίνει και κάτι άλλο και σε κάθε ομάδα, ο καθένας ξεχωριστά έχει κάτι μοναδικό να σου διδάξει.

Σε τι διαδικασία υποβάλλεις τον εαυτό σου για την προετοιμασία ενός ρόλου;

Έρευνα. Πρώτα και κυριότερο αυτό, και ευτυχώς στις μέρες μας οι πληροφορίες είναι τόσο εύκολα προσβάσιμες. Η δουλειά και η έρευνα γίνονται αρχικά πάνω στο ίδιο το κείμενο, τον συγγραφέα, την περίοδο που γράφτηκε το έργο και την περίοδο στην οποία τοποθετείται. Από τη στιγμή που προσπαθείς να αναπαραστήσεις ένα γεγονός, μια ιστορία, είναι απαραίτητο οι βάσεις να έχουν τεθεί σε όσο πιο έγκυρες πληροφορίες γίνεται. Αφού έχει παγιωθεί αυτό, σειρά έχει ο ίδιος ο ρόλος, που αν η προηγούμενη δουλειά έχει γίνει σωστά, τότε η «εύρεσή» του έρχεται και πιο φυσικά και πιο αβίαστα.

Τι πιστεύεις για την οικονομική κρίση που ίσως να μην είναι και μόνο οικονομική;

Η κρίση που βιώνει η χώρα μας( και όχι μόνο) αυτή τη στιγμή, είναι μια κρίση που, όπως ξέρουμε, φαίνεται να έχει χτυπήσει πολύ επιλεκτικά. Υπάρχουν άνθρωποι που την βιώνουν έντονα με σοβαρές επιπτώσεις και άλλοι που απλά αναγκάζονται να μειώσουν τον αριθμό των αυτοκινήτων τους από τέσσερα σε τρία. Δεν θα σταθώ όμως σε αυτό, γιατί απλά δεν θα τελειώσω ποτέ. Όπως πολύ σωστά είπες, υπάρχουν είδη και είδη κρίσεων αυτή τη στιγμή. Και δεν γίνεται να τις απομονώσεις και να τις αντιμετωπίσεις ξεχωριστά γιατί η μία είναι φυσικό επακόλουθο της άλλης και στην προκειμένη περίπτωση είναι δύσκολο να διακρίνεις ποιά «κρίση» ξεκίνησε πρώτη. Αν όλα έβαιναν καλώς πριν μας βρει το μεγάλο κακό και θέλουμε να πιστεύουμε ότι μας ήρθε από το πουθενά τότε υπάρχει κάτι πολύ λάθος στον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και η λύση του προβλήματος είναι ακόμα πιο μακριά απ'ότι ελπίζουμε. Παρόλα αυτά, στην χώρα αυτή τη στιγμή έχει γίνει μια μικρή μεν, μεγάλης σημασίας δε, αλλαγή. Μην έχοντας όλες τις προηγούμενες ανέσεις μας, έχουμε αναγκαστεί να ενεργοποιήσουμε όλες μας τις δυνάμεις ώστε να βρούμε τον τρόπο να κάνουμε αυτό που αγαπάμε λιτά και χωρίς υπερβολές. Έχουν επαναπροσδιοριστεί οι προτεραιότητές μας και νομίζω έχουν μπει σε ένα πιο ανθρώπινο πλαίσιο. Η πτώση των αξιών (που στην Ελλάδα συνυφαίνεται με την οικονομική κρίση) είναι ένα φαινόμενο το οποίο πλήττει πολλές χώρες, όχι μόνο τη δική μας. Άλλες χώρες πάλι δεν έχουν τον «αποδιοπομπαίο τράγο» της κρίσης να κατηγορήσουν κι αυτό δεν λέω ότι πρέπει να μας καθησυχάζει, απλά είναι κάτι που οφείλουμε να έχουμε υπ’ όψιν όταν κάνουμε την μοιραία σύγκριση της χώρας μας με τις πιο «ευρωπαϊκές». Ένας από τους λόγους για τον οποίο γύρισα στην Ελλάδα, ήταν το γεγονός ότι κατά κάποιον περίεργο τρόπο έβλεπα πως εδώ, εξαιτίας των δυσκολιών που προέκυπταν και συνεχίζουν να προκύπτουν και σήμερα, η ανάγκη για κάτι καλύτερο έγινε μεγαλύτερη και για πρώτη φορά ίσως, έβλεπα σημαντικές αλλαγές τόσο στον δικό μου χώρο όσο και σε άλλους. Η καλλιτεχνική κοινότητα εδώ έχει κάτι να πει και το πιο σημαντικό ίσως είναι ότι έχει μεγαλύτερη ανάγκη να μιλήσει. Στην ανάγκη παραμερίζονται οι μικρότητες και οι ανούσιοι ψευτοανταγωνισμοί και βλέπεις να ανθίζουν ομάδες ποιοτικές που προσεγγίζουν την τέχνη τους με «καθαρό» τρόπο και όχι συμφεροντολογικά.

Τι σου αρέσει να παρακολουθείς στο θέατρο;

Δεν έχω προτιμήσεις. Θα ευχαριστηθώ με μια παράσταση που βλέπω ότι έχει συναρμολογηθεί με μεράκι και φαντασία. Όπως ανέφερα και προηγουμένως, έχω αδυναμία στα ενδιαφέροντα κείμενα, οπότε αυτό σίγουρα θα είναι κάτι που θα με τραβήξει σε μια παράσταση. Επίσης μου αρέσει να βλέπω πράγματα που δεν έχω ξαναδεί, συνδυασμούς που δεν περίμενα να δω σε ένα χώρο.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σου;

Πραγματικά δεν έχω ιδέα. Ότι προκύψει. Μέχρι στιγμής δεν μου έχει πετύχει το να κάνω σχέδια, τα καλύτερα έχουν γίνει αναπάντεχα και νομίζω ότι, για την ώρα, θα ακολουθήσω αυτή τη μέθοδο.