Κάτια Σπερελάκη

Η τέχνη είναι παρηγορητική, και γι’ αυτούς που την εξασκούν και γι’ αυτούς στους οποίους απευθύνεται

Η Κάτια γεννήθηκε στα Χανιά και είναι απόφοιτος της Δραματικής Σχολής Ευγενίας Χατζίκου. Σπούδασε επίσης κλασσικό και σύγχρονο χορό και είναι πτυχιούχος της Φαρμακευτικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει μεταφράσει πολλά μυθιστορήματα και δοκίμια καθώς και θεατρικά έργα.
Στο θέατρο έχει εμφανιστεί στις παραστάσεις Έξω η Ελλάδα από το Κιάτο, Ο Σιτιάρχης του Γ. Χριστοφιλάκη, σκηνοθεσία Γ. Χριστοφιλάκης, Υπάρχει και Φιλότιμο του Α. Σακελλάριου, σκην. Ντ. Δημόπουλος, Η Κασέτα, της Λ. Αναγνωστάκη, σκην. Ν. Χαραλάμπους, Ρεβέκκα και Μάρκος, του Γ. Χριστοφιλάκη, σκην. Γ. Χριστοφιλάκης, Ρόδακες και Γύρις, του Γ. Φατούρου, σκην. Γ. Χριστοφιλάκης, Το χωράφι με τα κόκκαλα, του Γ. Θωμά, σκην. Γ. Χριστοφιλάκης, Τέσσερις Βολές, του Γ. Χριστοφιλάκη, σκην. Γ. Χριστοφιλάκης, Ο Φονιάς, του Μ. Ευθυμιάδη, ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης, σκην. Κ. Αντωνιάδη, Ο Φονιάς, του Μ. Ευθυμιάδη, σκην. Π. Φυσσούν, Αργοναυτικά, Απολλώνιου του Ρόδιου, σκην. Γ. Χατζηδάκης, Σφαίρες Πάνω από το Μπροντγουέι, του Γ. Άλεν, σκην. Γ. Κακλέας, Ο Μικρός Τόνι, του Α. Βαν Βάρμερνταμ, σκην. Ρούλα Πατεράκη, Ο Κύριος Επισκοπάκης, του Α. Μήτσου, σκην. Σ. Μάινας, Νίνα 2, της ιδίας, σκην. Θ. Μουμουλίδης.
Στον κινηματογράφο έχει παίξει στις ταινίες Η Φανέλα με το 9, του Π. Βούλγαρη, Η Κοιλιά της Μέλισσας, του Β. Ελευθερίου και Απ’ Τα Κόκαλα Βγαλμένα του Σ. Γκορίτσα.
Στην τηλεόραση έχει εμφανιστεί στις τηλεταινίες Βερενίκη, Χωρίς Μακιγιάζ και Εθνική Οδός Χριστουγέννων καθώς και σε αρκετές σειρές.

Φέτος την απολαμβάνουμε στο ρόλο της Ελισάβετ στην «Πόλη» της Λούλας Αναγνωστάκη να κινείται υπό τις οδηγίες του σκηνοθέτη της Στέλιου Μάινα, σε ένα ζοφερό τοπίο που μας έχει γίνει ιδιαίτερα οικείο τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Μιλάμε για την παράσταση και για πολλά άλλα.

Μιλήστε μου για την παράσταση στην οποία συμμετέχετε τώρα. Με ποιο τρόπο αφορά την σύγχρονη πραγματικότητα και πως αγγίζει τον θεατή της κρίσης;
Πρόκειται για ένα έργο που νόμιζα ότι το ήξερα από τα χρόνια της σχολής, αν και δεν το είχα δει ποτέ αλλά τώρα που το δουλεύουμε ανακαλύπτω πόσο πολυεπίπεδο είναι και πόσο αφορά το σημερινό θεατή. Είναι γραμμένο το 1965 αλλά ο προβληματισμός και ο τρόπος γραφής του παραμένουν πιο επίκαιροι από ποτέ. Οι πρωταγωνιστές περιφέρονται σ’ ένα κατεστραμμένο τοπίο, εσωτερικό και εξωτερικό, και οι ανατροπές διαδέχονται η μια την άλλη με καταιγιστικό ρυθμό.

Μιλήστε μου για τον ρόλο σας. Με ποιο τρόπο τον προσεγγίσατε και τι κοινά σημεία και διαφορές ανιχνεύετε;
Ο ρόλος μου είναι συναρπαστικός, γιατί η γυναίκα που ερμηνεύω αποκαλύπτει ένα διαφορετικό πρόσωπο σχεδόν σε κάθε φράση, αλλά και δύσκολος, γιατί καλούμαι να εκφράσω όλη αυτή τη συνεχή εναλλαγή όχι μόνο συναισθημάτων αλλά και ψυχοσυνθέσεων, πολύ συχνά χωρίς καν να μιλάω. Σίγουρα ο τρόπος προσέγγισης ενός ρόλου διαφέρει από ηθοποιό σε ηθοποιό, γιατί ο καθένας κουβαλάει τα εφόδιά του, την τεχνική του και τον τρόπο δουλειάς του, αλλά νομίζω ότι κοινό σημείο είναι ότι όλοι βασιζόμαστε σ’ αυτό που είμαστε και πάνω σ’ αυτό χτίζουμε, προσπαθώντας είτε να το ενισχύσουμε είτε να το ανατρέψουμε, ανάλογα με το ρόλο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η Ελισάβετ με καλεί να φτάσω και να ξεπεράσω όρια που υπάρχουν και στη ζωή αλλά στην τέχνη εμφανίζονται πολύ πιο συμπυκνωμένα.

Πως ήταν η σχέση σας με τους συνεργάτες σας και με ποιο τρόπο δουλέψατε;
Κατ’ αρχήν είμαι πολύ χαρούμενη που συνεργάζομαι με το θέατρο «Επί Κολωνώ». Και μάρτυρές μου ο Βαγγέλης Ρόκκος και ο Γιώργος Ψυχογιός! Στις πρόβες περάσαμε πολύ καλά κι είμαι σίγουρη πως αυτό θα συνεχιστεί και στις παραστάσεις! Ο Στέλιος Μάινας μας βασάνισε λιγάκι, αλλά το απολαύσαμε... Άλλωστε αυτή δεν είναι η δουλειά του σκηνοθέτη; Ευτυχώς που υπάρχει και η ανεκτίμητη βοηθός μας Σοφία Μπότση που δεν αφήνει τίποτα να πέσει κάτω. Όσο για το Γιώργο Χατζηνικολάου, η εφευρετικότητά του ως σκηνογράφου με έχει αφήσει άφωνη. Και μπορώ να πω ότι η μουσική των Lost Bodies μας αποκάλυψε πτυχές του έργου που δεν είχαμε φανταστεί. Πέρα από το χιούμορ, πιστεύω ότι δουλέψαμε πολύ δημιουργικά και το γεγονός ότι ο σκηνοθέτης μας είναι ηθοποιός μας βοήθησε να φωτίσουμε αθέατες λεπτομέρειες των ρόλων μας που ελπίζω να τις ανακαλύψει και το κοινό!

Ποιος νομίζετε ότι μπορεί να είναι ο ρόλος του θεάτρου σήμερα ενώ γύρω μας καταρρέουν οι αξίες κι οι μύθοι του παρελθόντος;
Ο ρόλος του θεάτρου δεν νομίζω ότι αλλάζει, έστω και αν όπως λέτε, γύρω μας καταρρέουν οι αξίες και οι μύθοι του παρελθόντος. Οι άνθρωποι, σε όσο δύσκολη κατάσταση και να βρίσκονται κι ενάντια σ’ αυτήν θα έλεγα, πάντα θα αναζητούν την ψυχική ανάταση και την εκτόνωση που προσφέρει μια καλή παράσταση. Απλώς οι συνθήκες έχουν γίνει σχεδόν απαγορευτικές και για μας και για το κοινό. Πέρα όμως από τις αντικειμενικές δυσκολίες που θέτει το ασφυκτικό οικονομικό πλαίσιο, οφείλουμε, ηθοποιοί και θεατές να αντιπαλέψουμε την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Νομίζω ότι το έχω ξαναπεί, αλλά θα το επαναλάβω γιατί το πιστεύω ακράδαντα: Η τέχνη είναι παρηγορητική και γι’ αυτούς που την εξασκούν και γι’ αυτούς στους οποίους απευθύνεται.

Το επάγγελμα του ηθοποιού αμείβεται συνήθως άθλια ή καθόλου και κινδυνεύει να γίνει χόμπι. Ποια νομίζετε πως είναι τα αίτια και τι λύσεις θα προτείνατε;

Το επάγγελμα του ηθοποιού πράγματι έχει γίνει χόμπι για το 99% αυτών που το εξασκούν κι αν θέλουμε να αναζητήσουμε τα αίτια δεν χρειάζεται να πάμε μακριά. Υπερπροσφορά, οικονομική κρίση, έλλειψη προστατευτικού πλαισίου, νόμοι που ευνοούν την ασυδοσία των εργοδοτών, έλλειψη εργοδοτών... θα μπορούσα να απαριθμήσω δεκάδες λόγους κα καμία λύση! Κάθε φορά που συζητώ με φίλους ξένους ηθοποιούς απελπίζομαι. Στην Ελλάδα ο ηθοποιός είναι πραγματικά ο τελευταίος τροχός της αμάξης, και ίσως μόνο αν κάνουμε την αδυναμία μας δύναμη, δηλαδή αν αποφασίσουμε ότι δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε και διεκδικήσουμε τα αυτονόητα, μπορεί κάτι να γίνει...

Η φωτογραφία είναι της Μελίνας Ντόσιου

Τι πιστεύετε για την θεατρική εκπαίδευση στη χώρα μας και τι θα είχατε να προτείνετε;
Η θεατρική εκπαίδευση στην Ελλάδα μου φαίνεται πως είναι σαν την ίδια την Ελλάδα, ικανή για τα καλύτερα και για τα χειρότερα! Επίσης βασίζεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, με την έννοια ότι αν πέσεις σε καλό δάσκαλο, κάτι θα πάρεις, αν πέσεις σε άσχετο, που δεν είναι διόλου απίθανο, κινδυνεύεις να βγεις κατ’ εικόνα και ομοίωσίν του. Θα έλεγα πως τα βασικά προβλήματα είναι το σύστημα των «εργαστηρίων» που ευνοεί την ανεξέλεγκτη υπερπαραγωγή πτυχιούχων υποψηφίων ανέργων και το συχνά χαμηλό επίπεδο των σπουδαστών, αφού η οικονομική επιβίωση των σχολών δεν ευνοεί την επιλογή. Από την άλλη, όλοι έχουν δικαίωμα στην ευκαιρία...

Ποιοι υπήρξαν οι πιο σημαντικοί σας δάσκαλοι;
Αγαπημένοι μου δάσκαλοι στη σχολή ήταν ο Θάνος Κωτσόπουλος, ο αξέχαστος «παππούς», ο Χρήστος Βαχλιώτης και η Ευγενία Χατζίκου.

Ποιο είδος θεάτρου σας ενδιαφέρει περισσότερο να υπηρετείτε;
Ίσως ακούγεται κλισέ η απάντησή μου, αλλά για μένα ένα είδος θεάτρου υπάρχει, το καλό θέατρο κι αυτό περιλαμβάνει τα πάντα. Δράμα, κωμωδία, τραγωδία, χοροθέατρο, μιούζικαλ... Για να πω την αλήθεια, αυτή την εποχή κι ίσως επειδή δεν το έχω κάνει ποτέ, θα ήθελα πάρα πολύ να παίξω σε μια ωραία κωμωδία!

Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στο θεατρικό κατεστημένο της χώρας μας τι θα ήταν αυτό;
Αν ήταν στο χέρι μου θα άλλαζα πολλά όχι μόνο στο κατεστημένο του θεάτρου, αλλά του κόσμου όλου. Προφανώς δεν είναι. Μπορώ τουλάχιστον να απαριθμήσω μερικά από τα πράγματα που με δαιμονίζουν: τα κλειστά κυκλώματα που ασκούν εξουσία, οι ατάλαντοι που αποφασίζουν για τις καριέρες των άλλων, οι υπερεκτιμημένοι των κύκλων της «διανόησης», η ευκολία με την οποία μπορεί να σε φάει το μαύρο σκοτάδι, και άλλα πολλά...

Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;
Όνειρα για το μέλλον έχω πολλά, σχέδιο κανένα! Για να επανέλθω στην προηγούμενη ερώτηση, δεν κάνουμε πια επάγγελμα, αλλά χόμπι. Ακριβό όμως. Κι αν τα πράγματα ήταν πάντα δύσκολα για τους ηθοποιούς, σήμερα είναι απελπιστικά. Συγκεντρώνομαι λοιπόν στο παρόν, ελπίζοντας να πάει καλά η φετινή μου προσπάθεια, και για το μέλλον… «έχει ο θεός» του θεάτρου.