Σχετικά άρθρα
ΤΙΡΖΑ |
Συντάχθηκε απο τον/την Μαρία Κυριάκη | ||
Τετάρτη, 25 Δεκέμβριος 2013 23:44 | ||
Τίρζα Θεατρική διασκευή από το μυθιστόρημα του Αρνον Γκρούνμπεργκ «Τίρζα η βασίλισσα του χιονιού»
Μια οικογένεια διαλυμένη, σύγχρονη κι ωστόσο μ’ έναν τρόπο «κλασσική» για τις μέρες μας, μια ψηφίδα της ευρύτερης κοινωνίας, ένα μικρός κόσμος μπολιασμένος μ’ όλες της αδυναμίες της ανθρωπότητας. Ο πατέρας και αφηγητής της ιστορίας, είναι ένα πλάσμα αποτυχημένο σε όλα τα επίπεδα, επαγγελματικό, ερωτικό, υπαρξιακό. Αμφισβητείται ο ανδρισμός του, η επαγγελματική του επάρκεια ακόμα κι η ικανότητές του ως πατέρα. Κι ωστόσο επιδεικνύει μια αξιοθαύμαστη καρτερικότητα προσπαθώντας να μεγαλώσει μόνος του τις δύο κόρες του καθώς η γυναίκα του έχει την τάση να εγκαταλείπει την οικογένειά της για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Η αδυναμία του στην μικρότερη κόρη του την Τίρζα, τον οδηγεί σε μια φιλόστοργη αλλά και εμμονική σχέση μαζί της στην οποία υποφώσκει το σπέρμα της διαστροφής, μια κρυμμένη, απαγορευμένη έλξη που μεταποιείται σε πατρική στοργή για να μην εκφραστεί. Όταν η μητέρα επιστρέφει οι εύθραυστες οικογενειακές ισορροπίες ανατρέπονται και κάποιες κρυμμένες ως τότε απωθήσεις δημιουργούν εκρηκτικό κλίμα. Κι όταν η μικρή Τίρζα ερωτεύεται έναν άραβα κι αποφασίζει να ταξιδέψει μαζί του στην Αφρική τότε το γονίδιο της σχιζοφρένειας του πατέρα ανθίζει. Καταναγκαστικά μετατρέπει τη ζήλεια του σε παρανοϊκό παραλήρημα και πιστεύει πως ο νεαρός εραστής της κόρης του είναι ο υπεύθυνος για την τραγωδία της 11ης Σεπτεμβρίου, Μοχάμεντ Άτα, με τραγικές για όλους συνέπειες. Εξαιρετικό το φινάλε όπου ο πατέρας εξομολογείται τις πράξεις του σε μια ανήλικη πόρνη. Πρόκειται για μια οικογενειακή ιστορία η οποία όμως κρύβει μέσα της ένα βαθύ πολιτικό τραύμα αφού επισημαίνει με υπόγειο τρόπο τις αδυναμίες της ανθρώπινης φύσης μέσα από τις οποίες πηγάζουν οι αντιθέσεις που δημιουργούν ανυπόστατες συρράξεις, μεταθέτοντας τον πόλεμο από την κρεβατοκάμαρα, στα μέτωπα της γης. Ο ηττημένος σε όλα τα επίπεδα, ήρωας μέσα από την εξομολόγησή του γυμνώνει όχι μόνο την δική του ύπαρξη αλλά κι αυτήν του αναγνώστη-θεατή καθώς η παράνοιά του, μέσα από την απάθεια και την απραξία του, μετατίθεται διαρκώς από την αιτία στο αιτιατό, μετατρέποντάς τον σ’ ένα επικίνδυνο, δολοφονικό «θύμα» που καταστρέφει ότι αγαπάει. Πρόκειται για μια ¨τραγωδία» σε «μικρό τόπο» όπου η ύβρις ξεπηδάει από την αλαζονεία του ανώτερου «λευκού αρσενικού» δημιουργημένη από έναν κοινωνικό καταναγκασμό και μετατρέπεται μέσα από την ήττα του σε άτη, οπότε καταρρέει το μικροσύστημά του και διαταράσσεται έτσι η εύθραυστη διανοητική και ψυχική του ισορροπία. Την δραματουργία που πήγασε από ένα σπουδαίο μυθιστόρημα, αξιοποίησε με μαγικό τρόπο η σκηνοθεσία. Αντί μιας ακαδημαϊκής θεατρικής εξιστόρησης ο Φιλίππογλου επέλεξε κατά τον προσφιλή του τρόπο, μια χορογραφημένη στην εντέλεια σκηνική δράση με τους ήρωες-ηθοποιούς να σωματοποιούν μέσα από εξαίσιες, καλοκουρδισμένες κι άψογα συντονισμένες κινήσεις, τις εσωτερικές τους συρράξεις. Η κινησιολογική αυτή προσέγγιση, ενίσχυσε τις δράσεις με μια ανάγλυφη ποιητικότητα γεφυρώνοντας την απόσταση ανάμεσα στην κυριολεξία και τον συμβολισμό με ευελιξία κι αισθητική πληρότητα. Το αποτέλεσμα ενίσχυσε η ευφυής σκηνογραφία η οποία αποτελούνταν κυρίως από ένα μακρόστενο, διαρκώς μεταβαλλόμενο μεταλλικό, περιστρεφόμενο «παραλληλόγραμμο εργαλείο» το οποίο χειρίζονταν οι ηθοποιοί και λειτούργησε σαν τραπέζι, σαν πασαρέλα, σαν όργανο απειλής και σαν τραμπάλα, εικονοποιώντας τις εσωτερικές διακυμάνσεις των ηρώων, την επιθετικότητα και την αμυντικότητα των προσώπων καθώς και τις φονικές παρακρούσεις του πατέρα. Οι ηθοποιοί, οι οποίοι βρίσκονται σε όλη τη διάρκεια της παράστασης «επί σκηνής», ερμήνευσαν τους ρόλους τους με ωριμότητα, δεξιοτεχνία και αληθοφάνεια. Εξαιρετικός, σε μια από τις πιο ώριμες θεατρικές φάσεις του, ο Στέλιος Μάινας, συνέθεσε έντεχνα τις αντιθέσεις του χαρακτήρα του πατέρα δημιουργώντας μια σπαρακτική και πειστική ενσάρκωση του αντιφατικού κεντρικού ήρωα και αφηγητή της ιστορίας, πλουτίζοντας με αποχρώσεις κι ανεπαίσθητες εναλλαγές, τον δύσκολο ρόλο. Σπινθηροβόλα κι εύπλαστη η Άννα Μάσχα υποδύεται με απαράμιλλη ευελιξία, εσωτερικό παλμό, πλούσιες συναισθηματικές αποχρώσεις και έντονο δυναμισμό την άπιστη σύζυγο και μητέρα. Η νεαρή, ταλαντούχα Ηλιάνα Μαυρομάτη ερμήνευσε την Τίρζα με πειστικότητα, αμεσότητα κι εκφραστικότητα, δημιουργώντας μια προκλητική και μαζί αθώα χημεία και με τον πατέρα και με τον εραστή της. Η Ιρις Μάρα διαθέτει μια θαυμάσια υποκριτική γκάμα κι αυθεντικότητα κι είναι εξ ίσου πειστική και στον ρόλο της μεγαλύτερης κόρης αλλά και στο ρόλο της ανήλικης φίλης της Τίρζα όπου η πρόκληση ζευγαρώνει αρμονικά με την εφηβική αφέλεια. Θαυμάσιες ερμηνείες παρέδωσαν επίσης ο Γιωργής Τσαμπουράκης κι ο Τάσος Δημητρόπουλος στους ρόλους του συναδέλφου και του άραβα εραστή, αναδεικνύοντας τους δευτερεύοντες αλλά εξ ίσου σημαντικούς χαρακτήρες τους. Ατμοσφαιρικοί οι φωτισμοί, ευφάνταστα και λειτουργικά τα κοστούμια, υποβλητική η μουσική υπόκρουση.
Ψάχνουμε τον εχθρό έξω αλλά είναι μέσα μας Ο Άρνον Γκρούνμπεργκ, Ολλανδός συγγραφέας που ζει στη Νέα Υόρκη, γεννήθηκε το 1971. Εμφανίστηκε στα ολλανδικά γράμματα σε ηλικία 23 ετών με το μυθιστόρημα «Μπλε Δευτέρες» στο οποίο περιγράφει με πολύ χιούμορ τον κόσμο της πορνείας. Ακολούθησαν άλλα τέσσερα μυθιστορήματα, με γνωστότερο το «O Εβραίος Μεσσίας» το 2004, τα οποία γνώρισαν την αποδοχή κοινού και κριτικής. Το 2006 εξέδωσε την «Τίρζα» κερδίζοντας το ολλανδικό «Λογοτεχνικό Βραβείο» και το φλαμανδικό «Χρυσή Κουκουβάγια». Το 2000, με το ψευδώνυμο Μάρεκ Βαν Ντερ Γιαχτ, δημοσίευσε το μυθιστόρημα «Η ιστορία της φαλάκρας μου» (μετάφραση Ινώ Βαν Ντάικ-Μπαλτά, Eκδόσεις Καστανιώτη 2004), που γνώρισε επίσης μεγάλη επιτυχία. Μετάφραση: Ινώ Βαν Ντάικ – Μπαλτά Παίζουν: Στέλιος Μάινας Άννα Μάσχα Ηλιάνα Μαυρομάτη Ίρις Μάρα Γιώργης Ταμπουράκης Τάσος Δημητρόπουλος Θέατρο «Ιλίσια» Παπαδιαμαντοπούλου 4 & Βασιλίσσης Σοφίας
|