ΠΑΚΜΑΝ

Του Γιώργου Παλούμπη

Στο νέο αυτό έργο που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Παλούμπης ανιχνεύουμε το γνωστό πνεύμα ρεαλισμού και χιούμορ, πολιτικού υπαινιγμού, διάθλασης των ιδεών μέσω των ανθρωπίνων σχέσεων και  ακραίων συγκρουσιακών συνθηκών με στόχο την αποκάλυψη των βαθύτερων στοιχείων της ψυχοσύνθεσης των ηρώων.  Η δράση χαρακτηρίζεται, από έντονους, καταλυτικούς ρυθμούς, δυναμικές ανατροπές κι απρόβλεπτες εμβαθύνσεις που διαχωρίζουν επώδυνα το «είναι» από το «φαίνεσθαι».

Μετά το Penalty και το Νο44, το Πάκμαν έρχεται στην ουσία να συμπληρώσει το πεδίο του προβληματισμού του σκηνοθέτη, καθώς μέσα από την δράση του, διερευνά το είδος των σύγχρονων σχέσεων, τις διαπλοκές τους, τον συμφεροντολογικό τους αρμό, τον βαθμό και την ποιότητα της ειλικρίνειάς τους. Προϊόν αυτοσχεδιαστικών ασκήσεων της ομάδας, το έργο, μετά την επεξεργασία του από τον σκηνοθέτη, προσφέρεται σαν καμβάς για να χτιστούν τέσσερις χαρακτήρες, διαφορετικής ποιότητας και ήθους οι οποίοι εισάγονται μέσα από διαπλεκόμενους στόχους και επιδιώξεις σ’ ένα παιχνίδι ανθρωποφαγικό αλλά και αποκαλυπτικό για να μετατραπούν εναλλάξ όλοι τους από θύτες σε θύματα, από ευεργετούντες σε ευεργετούμενους, από ισχυρούς σε αδύναμους, από θηρευτές σε θηράματα και το αντίστροφο.

Επί σκηνής παρακολουθούμε ταυτόχρονα τη δράση σε τρία διαμερίσματα που, αν και δεν έχουν διαχωριστικά ανάμεσά τους, λειτουργούν σκηνικά σαν να περιβάλλονται από αόρατους τοίχους. Στο ένα κατοικεί ο Μάνος μαζί με την ερωμένη του, την Ειρήνη, δύο άτομα που τα ενώνει η κοινή κοσμική τους αντίληψη για τη ζωή αλλά ανάμεσά τους υπάρχει ένα βαθύ, δυσθεώρητο χάσμα που αφορά την επικοινωνία τους,  τον τρόπο με τον οποίο διεκδικούν το έπαθλο της επιτυχίας και την διαφορετική μεθοδολογία άρνησης των βαθύτερων αναγκών τους. Η Ειρήνη βρίσκεται διαρκώς σε ένταση, η φύση της αντιπαρατίθεται προς την έμφυτη νωθρότητα του Μάνου κι η προοπτική απωλείας του προσωπικού της παράδεισου μεταποιείται σε νεύρωση που την ωθεί στην αλόγιστη δανειοληψία και στον εξ ίσου αλόγιστο υπερκαταναλωτισμό. Ο Μάνος προσποιείται την ανεμελιά του για να δικαιώσει το μπλαζέ στυλ του αλλά οι έντονες ανασφάλειές του, υπονομεύουν όχι μόνο την ειλικρίνεια των σχέσεών του αλλά και της ίδιας της αναμέτρησης του με την ενδότερη φύση του. Άνθρωποι παγιδευμένοι σε θελκτικές καθημερινές συνήθειες αλλά με λεηλατημένες τις ουσιώδεις ανάγκες τους και τις εκμυστηρευτικές τους ικανότητες, βαθιά μοναχικοί παρά την καθημερινή συνάφεια με το περιβάλλον τους.

Στο δεύτερο διαμέρισμα κατοικεί η Εκάβη, η αδελφή της Ειρήνης, ένα πλάσμα ψυχωτικό με τάσεις  αυτοκαταστροφής που μεταθέτει την ψυχική του αναπηρία σε μια πλαστή υπευθυνότητα. Ανίκανη να αγαπήσει, χρησιμοποιεί το πρόσχημα της εναντίωσής της στην υποκρισία για να απομονωθεί στον περίκλειστο, άχαρο κόσμο της, ανίκανη στην ουσία να διαχειριστεί το πλούσιο συναισθηματικό της πεδίο και τις σχέσεις της με τον κοινωνικό της περίγυρο. Στο τρίτο διαμέρισμα, ζει ο Θάνος, ένα άτομο εξ ίσου συναισθηματικό με την Εκάβη, παλιός φίλος του Μάνου από το στρατό, που προσπαθώντας να ξεπεράσει τον χωρισμό του από μια έντονη ερωτική σχέση, αναπτύσσει τις δυναμικές του προς κάθε κατεύθυνση, χωρίς όμως να επιχειρεί να ανιχνεύσει τις βαθύτερες ανάγκες του και τον νεφελώδη ψυχισμό του. Οι ζωές των τεσσάρων ηρώων διαπλέκονται έντονα όταν μέσα από μια σχεδόν φαρσική ενέργεια του Μάνου, η Εκάβη γνωρίζεται με τον Θάνο και συνάπτουν σχέση. Και τότε κινητοποιείται ένας ανεξέλεγκτος μηχανισμός που εξαναγκάζει τους ήρωες να έρθουν αντιμέτωποι με τα βαθύτερα κίνητρα και τις εγγενείς αδυναμίες τους. Το ζήτημα της αλήθειας δεν θίγεται μέσα από το πρίσμα της φιλοσοφικής της αξιολόγησης αλλά μέσα από την φοβική έλλειψη πρόθεσης για ειλικρίνεια των ηρώων που μηδενίζει τις πιθανότητες της επί της ουσίας επικοινωνία τους. Οι νεαροί αυτοί ήρωες που κινούνται σαν αδηφάγα θηρία μέσα σε μια απειλητική ζούγκλα, επιχειρώντας να στήσουν παγίδες στα επίδοξα θύματά τους για να επιβιώσουν, αποτελούν τα αρχέτυπα του κόσμου των έλλογων όντων εντός και εκτός εθνικών ορίων, ενός κόσμου αστικού ή μη, σύγχρονου αλλά και αρχαίου. Και είναι γεγονός πως ακόμα κι αυτοί που περιφέρουν σαν έπαθλο την αθωότητά τους, όπως η Εκάβη, μαζί με τενεκέδες λάδι απ’ το χωριό, όταν έρθει η ώρα να ξεγυμνώσουν τα αιχμηρά τους δοντάκια μπορούν να ανοίξουν εξ ίσου βαθιές πληγές με τους άλλους, των οποίων η αδίστακτη φύση είναι κατά βάθος εξ ίσου εύθραυστη. Ποια θα μπορούσε να είναι η λυτρωτική έξοδος από ένα τέτοιο παιχνίδι; Ο πόλεμος στην ουσία είναι αυτός που φέρνει την λύση μέσα από την αφαίρεση των προσωπείων και την κατάρρευση των τειχών. Δεν υπάρχει τρόπος να κατοχυρώσεις την ειλικρίνεια αν δεν προσεγγίσεις τους κώδικες της αυτογνωσίας σου. Και στις περισσότερες των περιπτώσεων, μια τέτοια προσέγγιση προκύπτει μέσα από μια εκρηκτική σύγκρουση η οποία φέρει αντιμέτωπους τους παίκτες και τους ωθεί να χρησιμοποιήσουν το ισχυρότερο όπλο τους: Την απογύμνωση εαυτών και αλλήλων. Ας αλληλοκαταβροχθισθούν λοιπόν για να αναγεννηθούν ηττημένοι και να έρθουν επιτέλους αντιμέτωποι με το μόνο πλάσμα που επί της ουσίας καταναλώνουν, τον πραγματικό και πληγέντα εαυτό τους. Η αγάπη του συγγραφέα και των μελών της ομάδας του προς τους ήρωες τους, τους προσδίδει ένα ανθρώπινο, διαχρονικό προφίλ που δικαιώνει την ουσία τους και με Τσεχωφική μεγαλοψυχία, διευθετεί τις εγγενείς αδυναμίες τους.

Κάποια προβλήματα ρυθμού που είχαν ανιχνευτεί κυρίως στο πρώτο μέρος του έργου, όταν ανέβηκε, έχουν αποσβεστεί πλέον, μέσα από την ερμηνευτική ωρίμανση των ηθοποιών.

Η σκηνοθεσία είναι όπως πάντα σφικτή, με γοργούς ρυθμούς, έντονες διακυμάνσεις και βαθιά ψυχολογική εμβάθυνση η οποία αντανακλά στις ερμηνείες. Οι τέσσερις νέοι ηθοποιοί υπηρετούν με αυθεντικότητα, χιούμορ και δυναμισμό τους χαρακτήρες, αναδεικνύοντας την σκηνοθεσία και αποδεικνύοντας ταυτόχρονα την ποιότητα των εκφραστικών τους μέσων.

Μια παράσταση με εξαιρετικό ενδιαφέρον που προτίθεται να προτείνει και μια νέα αντιμετώπιση της δραματουργικής και σκηνοθετικής αντίληψης του σύγχρονου θεάτρου στη χώρα μας.

Κείμενο-Σκηνοθεσία : Γιώργος Παλούμπης

Σκηνικά : Λουκία Μινέτου

Φωτισμοί: Βασίλης Κλωτσοτήρας

Παίζουν:

Mάνος  Κανναβός

Θάνος Αλεξίου

Εκάβη Ντούμα

Ειρήνη Μαργαρίτη

Θέατρο Χώρα – Σκηνή Μικρή Χώρα

Αμοργού 20

Κυψέλη

Τηλέφωνο: 210-8673945