Σχετικά άρθρα
| ΚΟΥΡΔΙΣΤΟ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ |
 |
 |
| Συντάχθηκε απο τον/την Μαρία Κυριάκη |
| Τετάρτη, 25 Νοέμβριος 2015 08:14 |
|
Κουρδιστό Πορτοκάλι του Anthony Burgess
Η υπόθεση και το ιστορικό του έργου Το «Κουρδιστό Πορτοκάλι» αφηγείται την ιστορία του νεαρού Άλεξ, αρχηγού μιας συμμορίας συνομηλίκων του, που διασκεδάζουν σκορπίζοντας βία. Ο Άλεξ, μετά από κατανάλωση ναρκωτικών επιδίδεται σε αναίτια βίαιες πράξεις με τυχαία θύματα, κλοπές. αιματηρές συγκρούσεις με άλλες συμμορίες, συγκρούσεις με τα μέλη της δικής του συμμορίας για την διατήρηση της αρχηγίας της και βιασμούς γυναικών. Ο Άλεξ έχει μόνο ένα ιερό και όσιο: Την ενάτη συμφωνία του Μπετόβεν η οποία κινητοποιεί όλες τις δυναμικές του σύνθετου ψυχισμού του. Μετά από μια δολοφονία, ο Άλεξ συλλαμβάνεται και φυλακίζεται. Για να αποκτήσει την ελευθερία του, δέχεται να συμμετέχει σαν «πειραματόζωο» σε ένα πρωτοποριακό σύστημα σωφρονισμού που μελετά η κυβέρνηση. Ούτε ο ίδιος δεν καταλαβαίνει πως μεταλλάσσεται σε ένα υποταγμένο ανδρείκελο που δεν μπορεί να εξασκήσει την ελεύθερη βούλησή του και που έχει απολέσει με την θεραπεία του, μεταξύ άλλων και την ικανότητά του να απολαμβάνει την ουράνια μουσική του Λούντβιχ. Στην πορεία και μέχρι να αντιστραφούν τα δεδομένα ο Άλεξ θα υποτάσσεται στον μπάτσο ο οποίος έχει εγκατασταθεί στο σώμα του και ελέγχει όλες τις αντιδράσεις του. Η διάσημη νουβέλα εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1962 και σαράντα χρόνια αργότερα περιλήφθηκε στη λίστα του περιοδικού Time με «τα 100 κορυφαία μυθιστορήματα του 20ού αιώνα». Στο μεταξύ, είχε αποκλειστεί από πολλές δημόσιες και σχολικές βιβλιοθήκες «λόγω θέματος» και «λόγω λεξιλογίου». Το 1971, το «Κουρδιστό Πορτοκάλι» μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Stanley Kubrick. Η προβολή του φιλμ απαγορεύτηκε σε αρκετές χώρες (στο Ηνωμένο Βασίλειο έως το 1999!). Δεκαέξι χρόνια αργότερα, ο ίδιος ο Burgess διασκεύασε το έργο για το θέατρο κυρίως λόγω των καλλιτεχνικών διαφορών που είχε με τον Kubrick σχετικά με την κινηματογραφική μεταφορά του.
Η παράσταση Η παράσταση σκηνοθετήθηκε πάνω σε δύο συγκεκριμένους άξονες οι οποίοι αφορούν κυρίως την εικόνα και σε ένα δεύτερο επίπεδο τον λόγο ο οποίος διαθέτει μια επιτηδευμένη εκφορά (σαν γραμμή, ανάλογη της ταινίας αλλά σαν αποτέλεσμα εντελώς σχηματική). Εξαιρώντας τις κάπως αστήριχτες μουσικές επιλογές, την ατμοσφαιρική σκηνογραφία και τους εύγλωττους φωτισμούς, έχει σε μεγάλο βαθμό στηριχτεί στην έντονη μηχανιστική, σαν κουρδισμένη, κινησιολογία των ηθοποιών, οι οποίοι λειτουργούν στις σκηνές δράσης αλλά και στα ιντερμέδια, σαν σε χορογραφία με απόλυτο συντονισμό και συγχρονισμένοι με την μουσική υπόκρουση. Έτσι επιτυγχάνεται ένας γοργός εξωτερικός ρυθμός ο οποίος ενισχύεται κι από τις έντονες δυναμικές των υπολοίπων σκηνών. Σε ένα εντυπωσιακό σκηνικό, με κοστούμια που θυμίζουν τον άκομψο αλλά προκλητικό σουρεαλισμό των -60 οι ηθοποιοί κινήθηκαν στις παρυφές των ρόλων τους χωρίς να επιχειρήσουν τίποτε άλλο εκτός από το να υπηρετήσουν στην εντέλεια το «σχήμα» που τους εμβολίασε ο σκηνοθέτης τους. Ο ρόλος του Άλεξ, ερμηνευμένος από τον χαρισματικό Ασπιώτη βασίστηκε κυρίως στην κινησιολογική «ιδιομορφία» η οποία ανέλαβε να υποκαταστήσει την απόδοση της ψυχοσύνθεσης του ήρωα, τις διακυμάνσεις του, τις αντιθέσεις του χαρακτήρα του και τις κλιμακωτές πτώσεις του ως την οριστική κάθοδο στην κόλαση. Η βίαιη προσωπικότητα του ήρωα χρησιμοποιήθηκε σαν υπόστρωμα για να αξιοποιηθούν η σκηνική ετοιμότητα και οι τεχνικές ικανότητες του ηθοποιού. Οι υπόλοιποι χαρακτήρες ερμηνεύτηκαν από το σύνολο των ηθοποιών, ακολουθώντας μια αισθητική κόμικ που υπονόμευσε και την ερμηνευτική αλλά και την συμβολική αξία των ρόλων. Η δραματουργία δεν αναδείχτηκε ιδιαίτερα καθώς σχεδόν βυθίστηκε μέσα σε εντυπωσιασμούς και ευρήματα που προσπάθησαν μάλλον να την εκσυγχρονίσουν αλλά κατάφεραν κυρίως να την εξαφανίσουν. Ενδιαφέρουσα η σκηνή του Άλεξ με τον πάστορα στην φυλακή με τις συμβολικές αναφορές σε παράπλευρα «βιβλικά» εδάφια κι η σκηνή της σύγκρουσης των δύο συμμοριών, εξ ολοκλήρου χορογραφημένη κι άψογα εκτελεσμένη. Οι προβολές στα πλάγια δεν ήταν εύκολα ορατές από το κοινό ενώ η περιγραφή των βίαιων σκηνών που υποχρεώνονταν να παρακολουθήσει ο Άλεξ στην διάρκεια της θεραπείας του αντλήθηκαν μάλλον από το σύγχρονο ειδησεογραφικό υλικό, χάνοντας έτσι την καθαρότητα της δραματουργικής γραμμής η οποία εμμένει σε δύο άξονες, την αιματηρή, σώμα με σώμα, επίθεση και την διεστραμμένη σεξουαλικότητα. Ένα άλλο στοιχείο που σχεδόν εξαφανίστηκε από την παράσταση ήταν η σχέση του Άλεξ με την ενάτη συμφωνία του Μπετόβεν η οποία αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της μετάλλαξης του και το σημείο-κλειδί για την υπονόμευση της ελεύθερης επιλογής του ως στοιχείου της ανθρώπινης υπόστασής του. Οι διαφορετικές μορφές μιας εξουσίας που αντί να εξαφανίσει τα αίτια της βίας, εφαρμόζει μια ολοκληρωτική μέθοδο καταστολής, τοποθετώντας ένα μπάτσο στο μυαλό του βίαιου ατόμου, προϊόντος και θύματος της δικής της κοινωνικοπολιτικής διευθέτησης, δεν γίνονται καθαρές ούτε όσον αφορά την δυναμική τους αλλά ούτε και σε σχέση με τις αδυναμίες τους, τις ρωγμές τους. Η «σκοτεινή πόλη» που σπέρνει δυστυχία, για να θερίσει θάνατο, απουσιάζει στην πραγματικότητα από την σκηνική δράση ή αντικαθίσταται από στιγμιότυπα εντυπωσιασμού, χάνοντας την συμβολική, πολιτική της σημασία. Η υπερβολική κίνηση θολώνει το τοπίο κι αναιρεί τον λόγο, σπάζοντας το νήμα παρακολούθησης από τον θεατή καθώς και την συμπακτότητα του εσωτερικού ρυθμού. Μια παράσταση με υψηλές φιλοδοξίες αλλά αδύναμο αποτέλεσμα. Μετάφραση: Θοδωρής Πετρόπουλος Σκηνοθεσία: Γιάννης Κακλέας Σκηνικά: Μανόλης Παντελιδάκης Κινησιολογία: Αγγελική Τρομπούκη Μουσική επιμέλεια: Γιώργος Μιχαλόπουλος Βοηθός σκηνοθέτη: Νουρμάλα Ήστυ Παίζουν: Κωνσταντίνος Ασπιώτης στο ρόλο του Άλεξ Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος Λάμπρος Κτεναβός, Μένη Κωνσταντινιδου, Φάνης Παυλόπουλος Γιώργος Στάμος Aγγελική Τρομπούκη, Βαγγέλης Χατζηνικολάου Ημέρες & Ώρες Παραστάσεων:
Πειραιώς 115 Γκάζι Τηλέφωνο: 210 3427426 Ώρες ταμείου : 10:00-13:00 & 17:00-22:00 Κρατήσεις μέσω Internet:viva.gr |
