Έγκλημα στο Οριάν  Εξπρές

της  Αγκάθα Κρίστι 

σε απόδοση της Ολυμπίας Σκορδίλη από την θεατρική διασκευή του Κεν Λούντβιχ

Η δραματουργία

Ένας  φόνος  κι ένα  δίλημμα:  ό, τι είναι  νόμιμο  είναι  και  ηθικό;   Ένα πολυτελές  τρένο,  ένα ιστορικό  μεταφορικό μέσο και μια ακριβή  θεατρική  παραγωγή  του  πασίγνωστου  αστυνομικού  μυθιστορήματος  της  Αγκάθα Κρίστι  «Έγκλημα στο Οριάν  Εξπρές». Που  σήκωσε  αυλαία  το Σάββατο στις 8  του μηνός,   μπροστά  σ’ ένα  εκστασιασμένο κοινό   στην κατάμεστη   πλατεία και  στον  πλήρη   εξώστη  του «Αριστοτέλειου» της Θεσσαλονίκης. 

   Το έργο της Αγκάθα  Κρίστι κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1934 με τον τίτλο “Murder on  the  Orient Express” και,  μαζί με το μυστήριο,  μας περιγράφει και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής του μεσοπολέμου καθώς  και την κοινωνική της διαστρωμάτωση, μιας και οι πολιτικές ζυμώσεις της περιόδου υπήρξαν αδιάλειπτες,  με όλες τις μετέπειτα ολέθριες συνέπειες για την Ευρώπη και τον κόσμο.  Συνεπώς,  σε μια αριστοκρατική αμαξοστοιχία, όπως του Οριάν Εξπρές,  επεδίωκαν ν’ απολαύσουν  τις ανέσεις της   μέλη  «ανώτερης τάξης», οπότε  ήταν φυσικό να εμπνεύσει και την μυθιστοριογράφο να την εντάξει ως φόντο στη  δραματική  πλοκή του έργου της.

   Η  θεατρική απόδοση του μυθιστορήματος  για όλον τον κόσμο  είναι του  Αμερικανού συγγραφέα  Κεν Λούντβιχ.  Ωστόσο, η  διασκευή  ενός  τέτοιου κειμένου   για τη σκηνή  είναι  μία εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία.  Ο σεναριογράφος πρέπει να  λάβει  υπόψη  του το αρχικό κείμενο, να μην παραστρατήσει από την πορεία της πλοκής αναδεικνύοντας τα δυνατά της σημεία και παράλληλα να το προσαρμόσει στους περιορισμούς της παραγωγής του. Κι η δουλειά γίνεται ακόμη πιο δύσκολη όταν το πρωτότυπο κείμενο είναι δημοφιλές.  

  Το συγκεκριμένο  αστυνομικό   μυθιστόρημα  είναι το  πλέον γνωστό  έργο  της  αυθεντίας  του είδους Αγκάθα Κρίστι.  Η δουλειά που προηγήθηκε της  δράσης  επί σκηνής ήταν  ιδιάζουσα,  δύσκολη, αλλά το αποτέλεσμα  επιτυχές.  Η δραματουργία της παράστασης ακολουθεί κατά βάση την πλοκή του μυθιστορήματος.  Οι  χαρακτήρες έχουν συμπτυχθεί για  θεατρικούς σκοπούς. Τα πρόσωπα  που συμμετέχουν στο  θρίλερ είναι έντεκα. Ο διευθυντής  της  εταιρείας στην οποία  ανήκει  η αμαξοστοιχία, ο επιχειρηματίας - θύμα, οκτώ ύποπτοι  και ο ιδιαίτερος ντετέκτιβ  Ηρακλής Πουαρό.

     Η ιστορία ξεκινάει  στον σιδηροδρομικό  σταθμό  της  Κωνσταντινούπολης  το 1934 όταν  ο Βέλγος  ντετέκτιβ  Πουαρό επιβιβάζεται στο πολυτελές «Οριάν Εξπρές».  Ένας  οικονομικός  παράγοντας βρίσκεται μυστυριωδώς νεκρός  μέσα στο τρένο που έχει ακινητοποιηθεί στη  χιονισμένη Γιουγκοσλαβία. Ως ύποπτους έχουμε   οκτώ  επιφανείς επιβάτες  που ο καθένας τους  έχει κίνητρο για τον φόνο όμως όλοι έχουν από  ένα καλό άλλοθι . Ο Πουαρό αναλαμβάνει  να ρίξει φως στην υπόθεση πριν προλάβει ο δολοφόνος  να χτυπήσει  ξανά.

  Ο εμβληματικός,  δαιμόνιος  ντεντέκτιβ,  κοντούλης, εγωκεντρικός, ευγενικός, με κοφτερό μυαλό και μ’ ένα χαρακτηριστικό τσιγκελωτό μουστάκι, είναι ο ευφυέστερος  συλλέκτης  όλων  των  δεδομένων  ενός  εγκλήματος.  Επεξεργάζεται τα στοιχεία, συγκεντρώνει  τους υπόπτους σε ένα δωμάτιο και με ανακριτική μέθοδο  χειρουργικής ακριβείας,  αποκαλύπτει τον δολοφόνο.

Η παράσταση

   Ο έμπειρος σκηνοθέτης Αντώνης Καλογρίδης  πετυχαίνει  να κτίσει τη δική του  εκδοχή,  να βάλει  την  προσωπική του  σφραγίδα στη  θεατρική  απόδοση  του  Κεν Λούντβιχ έτσι  όπως  την  «ελληνοποίησε»  η Ολυμπία Σκορδίλη,  καθοδηγώντας  τους  πολύ καλούς ηθοποιούς του  σε μεστές ερμηνείες.

   Ο  Δάνης  Κατρανίδης στον κεντρικό ρόλο  πλάθει έναν  ξεχωριστό  Ηρακλή Πουαρό.  Ενσωματώνει στην προφορά του ένα γαλλικό αξάν που λειτουργεί καλά ερμηνευτικά αλλά  δυσκολεύει τους θεατές  στην πλήρη  κατανόηση του κειμένου. Ωστόσο του αναγνωρίζω την ικανότητα να ερμηνεύει  ιδιαίτερους  χαρακτήρες, να αποτολμά μακρόσυρτες τιράντες  χωρίς ένα σαρδάμ  και να  φέρνει εις πέρας ικανοποιητικά, απαιτητικούς  ρόλους.

  Η  εκπληκτική  Μάρω Κοντού, υπόδειγμα  ζωτικότητας  και  μια σπουδαία κι αξιαγάπητη ηθοποιός, εμφανίζεται σαν πριγκίπισσα επί σκηνής όπως κι ο ρόλος  που υποδύεται.  Μιας Ρωσίδας πριγκίπισσας.

  Η δημοφιλής Κάτια Δανδουλάκη, υποδύεται με χιούμορ και σπιρτάδα  μια  Αμερικανίδα ηθοποιό εθισμένη στο αλκοόλ και όπως πάντα, συγκινεί το κοινό της  με την ντελικάτη  σιλουέτα της  και  με  τη διαχρονική  αρχοντιά που εκπέμπει.

  Ο  Τάσος Χαλκιάς  είναι  μεστός, αξιόλογος ηθοποιός  ζυμωμένος με το κλασικό  θέατρο  και  δείχνει  το μέγεθος της υποκριτικής του δεινότητας στην κάθε του φράση με το ηχόχρωμα  της φωνής του και τον έλεγχο των έ εκφραστικών του μέσων

  Ο Αντώνης Καφετζόπουλος,  ως θύμα -  επιχειρηματίας, παραμένει  στο  λίγο. Του ρόλου του.

  Δύσκολο το εγχείρημα της Ταμίλας Κουλίεβα. Ιδιότυπη προφορά, ιδιαίτερη φιγούρα. Ίσως μια επιτηδευμένη εκφορά λόγου αλλά η  καλή  ηθοποιός  είναι και καλή  εργάτρια του θεάτρου κι ακολουθεί σκηνοθετικές οδηγίες. Επομένως, τη  γραφικότητα  που χαρακτηρίζει την ερμηνεία της,  την χρεώνεται ο σκηνοθέτης. Οι υπόλοιποι  ηθοποιοί  ενσωματώνονται αρμονικά  στο σύνολο και υπηρετούν ικανοποιητικά αυτό που τους  ανατέθηκε.

  Η  εικαστική εγκατάσταση εντυπωσιάζει από την  πρώτη  στιγμή. Φωτισμοί και συρόμενα σκηνικά των  Γιώργου Γαβαλά και  Μαίρης Τσαγκάρη δημιουργούν μια επιβλητική  ατμόσφαιρα. Μαζί με τα ωραιότατα  κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη και τους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς του Λευτέρη  Παυλόπουλου συντελούν στην  υψηλή αισθητική  της παράστασης. Οι μουσικές επιλογές γίνονται συνεπίκουροι του σασπένς και της δράσης. Σιγοτραγουδήσαμε το  «Voyage -  Voyage»  της  Desireless, νιώσαμε τον  τρόμο των ηρώων από ξαφνικούς πυροβολισμούς, πιστέψαμε ότι  το τρένο όντως σταμάτησε  στη χιονοθύελλα, έτσι όπως  την έφερε μπροστά μας  το βίντεο.  Ιδιαίτερα ευφάνταστο  το  σκηνοθετικό εύρημα  να αποτυπώνονται  με γράμματα  οι   σκέψεις του Πουαρό στην οθόνη, κάθε που  ανέλυε στοιχεία  ή επίλυε γρίφους.

Σκηνοθεσία: Αντώνης Καλογρίδης
Σκηνικά: Γιώργος Γαβαλάς, Μαίρη Τσαγκάρη
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Video Design- Προβολές: Κάρολος Πορφύρης
Μουσική: Αντώνης Παπακωνσταντίνου
Παραγωγή: Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη 

 Παίζουν: Κάτια Δανδουλάκη, Δάνης Κατρανίδης, Αντώνης Καφετζόπουλος, Μάρω Κοντού, Τάσος Χαλκιάς, Ταμίλα Κουλίεβα, Τάνια Τρύπη, Τάκης Παπαματθαίου, Σόλων Τσούνης, Έρρικα Μπίγιου, Λευτέρης Ζαμπετάκης.

Θέατρο Αριστοτέλειον
Εθνικής Αμύνης 2

Θεσσαλονίκη
Τηλ: 231 026 2051

Μέρες και ώρες Παραστάσεων: Παρασκευή στις 21:00 – Σάββατο στις 18:00 & στις 21:00 – Κυριακή στις 18:00

Ως την 1η Μαρτίου

Εισιτήρια:

Προπώληση εισιτηρίων: Ταμείο θεάτρου και στο viva.gr