«Τέσσερις Σκύλοι και ένα Κόκαλο» (Four Dogs and a Bone)
του John Patrick Shanley

Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 1993 στο Manhattan Theatre Club της Νέας Υόρκης (Off-Broadway), σε σκηνοθεσία του ίδιου του συγγραφέα, ενώ στην Ελλάδα ανεβαίνει για πρώτη φορά, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Φραγκιόγλου. Συνεχίζει την παράδοση των έργων που σατιρίζουν το Hollywood από το «Once in a Lifetime» των Kaufman & Hart, μέχρι το πρόσφατο «Speed-the-Plow» του David Mamet. Ο βραβευμένος με Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου John Patrick Shanley («Moonstruck / Κάτω από τη Λάμψη του Φεγγαριού», 1987) έχει εμπνευστεί από τις δοκιμασίες που πέρασε προσπαθώντας να γυρίσει την πρώτη του ταινία «Five Corners».

Το κόκκαλο στην ιστορία μας είναι μία ταινία που διαθέτει εξ ίσου τις πιθανότητες να καταστρέψει ή και να σώσει τους συντελεστές της οι οποίοι ολοφάνερα οδεύουν είτε προς την αφάνεια είτε προς την οικονομική καταστροφή. Οι σκύλοι είναι τέσσερα ολότελα διαφορετικά αλλά και κρίσιμα «συγγενή» πρόσωπα. Η Μπρέντα είναι μια χαριτωμένη εκ πρώτης όψεως αλλά αδίστακτη καιροσκόπος κατά βάθος και μάλλον ανόητη νεαρή ηθοποιός η οποία μια και δεν φαίνεται να διαθέτει ούτε την εξαιρετική εμφάνιση ούτε το αστραφτερό ταλέντο δεν διστάζει να περάσει από μερικές κρεβατοκάμαρες και να αραδιάσει μερικά αφελή ψέματα, υπονομεύοντας ταυτόχρονα την αντίπαλό της ώστε να παραμείνει στην επιφάνεια με πρώτους ρόλους και να μην καταλήξει να παίζει διακοσμητικούς χαρακτήρες χάνοντας για πάντα την πιθανότητα να γίνει η σταρ που ονειρεύεται. Ταυτόχρονα προσεύχεται στο μοναδικό θεό που πιστεύει, την διασημότητα αλλά με μια προκλητική σοβαροφάνεια. Η Κωλέτ, η αντίπαλός της, είναι βέβαια έμπειρη αφού έχει περάσει από το θεατρικό σανίδι αλλά διαθέτει άραγε εκείνη την εκτυφλωτική αμεσότητα και λάμψη της κινηματογραφικής πρωταγωνίστριας; Και έχει το χρόνο να στεριώσει σ’ ένα πρώτο ρόλο αφού ηλικιακά έχει μάλλον ωριμάσει περισσότερο από το πρέπον για μια τέτοια καριέρα; Ο Μπράνλεϊ πάλι είναι ένας πολύ προσγειωμένος μεσήλιξ παραγωγός που ξέρει πως τα έξοδα απειλούν να γίνουν η καταδίκη του αφού η ταινία έχει ξεπεράσει τον προϋπολογισμό της κι οι αντιξοότητες ακολουθούν η μία την άλλη, ενώ μάλλον χλωμό φαίνεται το να εξασφαλίσει κάποια αξιόλογη εμπορική καριέρα. Βρίσκεται σε πανικό, κάτι που δεν διευκολύνει καθόλου στο να βρει και να προτείνει λύσεις, οπότε αρπάζεται από την κάθε περίσταση αδιαφορώντας για το κακό ή το καλό που θα προκαλέσει στους συνεργάτες του κι ελπίζοντας μόνο να μην καταστραφεί. Όσον αφορά τώρα τον νεαρό σεναριογράφο, τον Βίκτωρα, έναν διανοούμενο από το Off-Off Broadway με απροσδιόριστες προθέσεις, διχασμένο ανάμεσα στο πένθος για την μητέρα του και στην ανάγκη του να υπερασπιστεί τη δημιουργία του, αυτός τα έχει πια χάσει εντελώς καθώς πιέζεται από παντού, άλλοτε για να μεγαλώσει ρόλους, άλλοτε για τους εξαφανίσει, άλλοτε για να αλλάξει το φινάλε κι άλλοτε για να το κρατήσει ως έχει. Και μόνο πια στο τέλος θα δώσει την δική του λύση η οποία θα ανατρέψει όμως τους στόχους των δύο ηθοποιών.

Στη δροσιστική αλλά και αιχμηρή αυτή κωμωδία, οι τέσσερις σκύλοι παλεύουν για ένα κόκκαλο που τίποτα δεν υπόσχεται εκτός από ταλαιπωρία και έξοδα, ενώ ταυτόχρονα αναιρούν τις ίδιες τους τις φύσεις, αγνοώντας τραγικά πως το ψαχνό βρίσκεται κάπου αλλού, εκεί που κανείς τους δεν έχει, ούτε φαίνεται πως θα αποκτήσει, την ικανότητα να σκάβει και να ανακαλύπτει. Η ιστορία δεν έχει ακριβώς πλοκή και κατάληξη, περιορίζεται στο να μας εκθέτει τις σκηνικές δράσεις αφήνοντάς μας αντιμέτωπους με τους ανθρώπινους πόθους, τις διαστρεβλώσεις τους, την ανθρωποφαγική φύση των εκπροσώπων της show biz, τις λυσσαλέες μάχες τους, τις απρόβλεπτες ήττες τους και τις ανεδαφικές φιλοδοξίες τους. Το έργο τελειώνει αφήνοντάς μας μετέωρους, σαν να μην υπάρχει κανενός είδους λύση σ’ αυτή την περιπέτεια, σαν να επιχειρείται μόνο η κατάδειξη των καταστάσεων κι όχι η εξελικτική πορεία που θα τους οδηγήσει σε μια ευτυχή ή δυστυχή κατάληξη. Έτσι όλες οι ίντριγκες στην ουσία, πέφτουν στο κενό παρά την καταλυτική απόφαση του σεναριογράφου αφού εξ ίσου εκτεθειμένοι όλοι στο απρόβλεπτο, δεν είναι σε θέση ούτε να ελέγξουν αλλά και να διασώσουν τους εαυτούς τους, σαν σκύλοι που απλά ορμάνε, χωρίς με κανένα τρόπο να μπορούν να αντισταθούν, στην ακόρεστη διεκδίκηση του απογυμνωμένου από κάθε ίχνος σάρκας, κοκάλου των διαστρεμμένων ονείρων τους.

Ο Φραγκιόγλου στήνει μια παράσταση με γοργούς ρυθμούς και ταχύτατες δράσεις στους οικείους του κώδικες, αναδεικνύοντας όχι τόσο τα κωμικά στοιχεία όσο τους υποβόσκοντες, υπονομευτικούς παράγοντες και τις αποχρώσεις των δραματουργικά επιφανειακών χαρακτήρων. Το κλισέ ανατρέπεται κάτω από το φακό της οπτικής του, εξελίσσεται σε ανθρωπολογική μελέτη κι οι σκηνικές συγκρούσεις αποκτούν την βαρύτητα πολεμικών εκεχειριών. Το ευρηματικότατο σκηνικό κι οι κινησιολογικές και υποκριτικές ευκολίες των ηθοποιών αναδεικνύουν στο έπακρο την σκηνοθετική οπτική προσφέροντάς μας μια παράσταση που με πρόσχημα το γέλιο και εργαλείο τη σάτιρα εκθέτει την απληστία, τον φόβο και την αγωνιώδη αναζήτηση του ανέφικτου που υπερβαίνει το χωροχρονικό δραματουργικό πλαίσιο, διαρρέοντας μέσα από τις ρωγμές των δραματικών αντιφάσεων σε μια κοινή για κάθε ανθρώπινη δράση, συνθήκη, μεταποιώντας το κόκκαλο-ταινία σε κάθε μορφής φρούδα επιδίωξη και στοχοκατεύθυνση. Σαν ένα παιχνίδι και παράλληλα σαν μια χορογραφία απέδωσαν το έργο οι ηθοποιοί, συντονισμένοι στην εντέλεια και με μια ενδιαφέρουσα χημεία μεταξύ τους η οποία απόσβεσε τις επί μέρους αδυναμίες τους.

Ο θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος και σκηνοθέτης John Patrick Shanley

Γεννήθηκε στο Bronx της Νέας Υόρκης στις 3 Οκτωβρίου 1950. Η μητέρα του εργαζόταν ως τηλεφωνήτρια και ο πατέρας του σε εταιρεία συσκευασίας κρεάτων. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, είναι μέλος του Ensemble Studio Theatre και υπηρέτησε στο πολεμικό ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών. Έχει συγγράψει πάνω από 20 θεατρικά έργα (ενδεικτικά: Savage in Limbo, Danny and the Deep Blue Sea, Defiance, Women of Manhattan, Psychopathia Sexualis, Cellini, Doubt), και όποτε του δίνεται η ευκαιρία, τα σκηνοθετεί ο ίδιος. Είναι εξίσου καταξιωμένος στον κινηματογραφικό χώρο. Το 1987 έγινε ταινία το έργο του Five Corners/Στη Γωνιά του Δρόμου με τους Τζόντι Φόστερ, Τιμ Ρόμπινς και Τζον Τουρτούρο. Για το σενάριό του για την ταινία Moonstruck του Νόρμαν Τζούισον, με πρωταγωνιστές τους Σερ, Νίκολας Κέιτζ και Ολυμπία Δουκάκις, τιμήθηκε με το Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου το 1987, καθώς και με το βραβείο της Ένωσης Θεατρικών Συγγραφέων. Το 1990 έγραψε και σκηνοθέτησε το σενάριο για την ταινία Joe versus the Volcano / Ο Τζο Ενάντια στο Ηφαίστειο, με το αγαπημένο κιν/φικό ζευγάρι Τομ Χανκς-Μεγκ Ράιαν, ενώ το 1993 γυρίστηκε σε δικό του σενάριο το Alive / Οι Επιζήσαντες από τον Φρανκ Μάρσαλ. To 2005 για το έργο του Doubt: A Parable κέρδισε το βραβείο Pulitzer, το Drama Desk Award, καθώς και το βραβείο Tony. Το 2008 σκηνοθέτησε μια κινηματογραφική μεταφορά του Doubt με πρωταγωνιστές τους Meryl Streep, Phillip Sheymour Hoffman, Amy Adams και Viola Davis. Και οι τέσσερις ηθοποιοί ήταν υποψήφιοι για Όσκαρ Ερμηνείας, ενώ ο ίδιος ο Σάνλεϊ ήταν υποψήφιος για Όσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου. To 2002 το όνομά του αναγράφηκε στο Walk of Fame στο Bronx.

Ο Δημήτρης Φραγκιόγλου, ηθοποιός, σκηνοθέτης και ιδρυτής της ομάδας Χρυσοθήρες

Η Θεατρική Ομάδα «Οι Χρυσοθήρες» με δεκαετή και πλέον πορεία στο θεατρικό τοπίο της Αθήνας, δίνοντας έμφαση σε μια ξεχωριστή δραματουργία με αναφορές στο σύγχρονο κόσμο, επιχορηγείται συστηματικά από το Υπουργείο Πολιτισμού. Στόχος της είναι η διερεύνηση των ορίων της κωμωδίας, έτσι όπως αυτή διαμορφώνεται σήμερα, και η διεύρυνση των επιμέρους κωδίκων της. Έχουν ανεβάσει μια σειρά από πρωτότυπα θεατρικά κείμενα που παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Οι παραστάσεις τους έχουν αποσπάσει θετικές κριτικές και αποτέλεσαν αντικείμενο έρευνας στο χώρο της θεωρίας λόγω της εμπλοκής τους με τη σύγχρονη έννοια του κωμικού. Προσφέρουν γέλιο του «υπογαστρίου», αλλά συνάμα τροφή για σκέψη σε κοινωνικό, ψυχολογικό, και φιλοσοφικό επίπεδο.

Οι μέχρι τώρα αυτοχρηματοδοτούμενες παραγωγές της είναι:

• Ο Υδραυλικός, το Κοτόπουλο, και η Κα Ρούλα – Jonathan Levy, Shel Silverstein (ΦΟΥΡΝΟΣ 1995)

• Το Ημερολόγιο Ενός Καλικάντζαρου – David Sedaris (CAFÉ ΑΙΟΛΙΣ 1999–2000)

• Γελώντας Άγρια – Christopher Durang (ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟΥ 2000–2001, MΥΛΟΣ 2001, 2ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΡΙΠΟΛΗΣ 2001, 7ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΣΥΜΗΣ 2001)

• Ο Γάμος Διεκόπη – E. Scribe & M. Μélesville (3ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΡΙΠΟΛΗΣ 2002)

• Ο Διάολος Μέσα του – David Lindsay – Abaire (ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ 2004)

• Οδός Μετσάνσκαγια Νο 3 – Χρ. Παπαδάκη & Δημ. Φραγκιόγλου (ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟΥ 2005, ΒΑΣΙΛΑΚΟΥ 2006, DUBLIN FRINGE FESTIVAL 2006)

• Ο Αγαπητικός της Βοσκοπούλας – Δημ. Α. Κορομηλά (ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟΥ 2007)

• Όσο για τη Νίνα… – Steven Dietz (BIOS 2008)

• Ένα άδειο πιάτο στο μπιστρό "Το μεγάλο βόδι" - Michael Holinger (104 Κέντρο Λόγου και Τέχνης των εκδόσεων Καστανιώτη 2009)

Καλλιτεχνική διεύθυνση: Δημήτρης Φραγκιόγλου, Χριστίνα Παπαδάκη

Μετάφραση: Χριστίνα Παπαδάκη – Δημήτρης Φραγκιόγλου
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Φραγκιόγλου
Σκηνικά-Κοστούμια: Κέλλυ Βρεττού
Μουσική: Λάκης Χαλκιόπουλος
Χορογραφία / Επιμέλεια Κίνησης: Ζωή Χατζηαντωνίου
Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος
Φωτογραφίες: Γιώργος Δρακόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Βασίλης Παχουνδάκης

Παίζουν:

Μπρέντα: Χριστίνα Παπαδάκη
Μπράντλεϊ: Αλέξανδρος Καλπακίδης
Βίκτωρ: Αντώνης Γκρίτσης
Κωλέτ: Γεωργία Μαυρογεώργη

Θέατρο104 των Εκδόσεων Καστανιώτη

Θεμιστοκλέους 104

Εξάρχεια

Τηλέφωνα: 210 3826185, 210 3826185

Έως την Κυριακή 19 Ιουνίου 2011

Ημέρες Παραστάσεων: Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο-Κυριακή

Ώρα έναρξης: 21:30

Τιμές εισιτηρίων: 15 € (κανονικό) – 10 € (φοιτητικό)

Διάρκεια: 90΄

Χωρητικότητα θεάτρου: 100 θέσεις