Μοναξιά στην άγρια δύση

του  Μάρτιν Μακ Ντόνα

Το έργο

Ένα ζοφερό κόσμο σε μια κολασμένη ενορία του Δουβλίνου, κτίζει ο Μακ Ντόνα κατά τα οικεία του πρότυπα με σκληρά βίαια περιστατικά, έντονες, φονικές σχέσεις μέσα στον οικογενειακό περίγυρο, χαρακτήρες αδίστακτους και ταυτόχρονα συντριμμένους και μια ισχυρή ηθική αντιπαράθεση ανάμεσα στον αλκοολικό αλλά και έντονα συναισθηματικό ιερέα και στους απόλυτα διεφθαρμένους αλλά και βαθιά ευάλωτους συμπολίτες του. Με το γνωστό του υποχθόνιο χιούμορ εναλλάσσει ξεκαρδιστικές σκηνές και δραματικές συγκρούσεις, βίαια περιστατικά και οικείες συνενοχές κρατώντας πάντα τους γοργούς ρυθμούς του και εισάγοντας τις απρόβλεπτες ανατροπές στην αρένα. Γιατί νοιώθω κάθε φορά που βλέπω ένα δικό του έργο πως η δράση δεν ξεδιπλώνεται σε σκηνή, διαδραματίζεται σε αρένα, σφαγείο ή σ’ ένα γήπεδο όπου το παιχνίδι ορίζεται πιο πολύ από τα φάουλ του παρά από τα γκολ του. Ο Κόλμαν κι ο Βαλέν είναι οι κεντρικοί ήρωες, δύο αδέλφια εκ των οποίων ο ένας έχει εν ψυχρώ δολοφονήσει τον πατέρα του κι ο άλλος για να μην τον αποκαλύψει ζητά την πλήρη κατοχή της κοινής τους περιουσίας. Ο ιερέας που στέκει ανάμεσά τους προσπαθεί να βρει κώδικες στις διαταραγμένες ψυχοσυνθέσεις τους ώστε να τους συμφιλιώσει και να αφυπνίσει μέσα τους έστω και μια σπίθα ηθικής. Η νεαρή μαθήτρια, η Γκερλήν, ερωτευμένη με τον ιερέα, όχι τόσο με την φυσική του παρουσία όσο με την υπόσχεση ενός καλύτερου κόσμου που αυτός οραματίζεται, συνηγορεί στις προσπάθειές του ακόμα κι όταν εκείνος διαλέγει τον πιο σκληρό τρόπο για να τους συνετίσει. Και τα δύο αδέλφια έχουν έντονες ψυχοπαθολογικές διαταραχές οι οποίες όμως προκύπτουν ολοφάνερα από τις επιδράσεις του ανελέητου περιβάλλοντος στο οποίο μεγαλώνουν χωρίς το παραμικρό θετικό ερέθισμα, χωρίς ουσιαστική παιδεία και μέσα σε μια καθημερινή εξαθλίωση. Ο ένας, καθαρά  στοματικός,  καθηλωμένος σε βρεφικό στάδιο, δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να εξημερώσει τον θυμό του ή τις παρορμήσεις του κι ο άλλος, συγκρατητικός κι έντονα διεκδικητικός, έχει μια πρωκτική προσκόλληση στα υλικά αντικείμενα τα οποία γίνονται οι προεκτάσεις των ανέκφραστων φιλοδοξιών του για ισχύ, εξουσία και επικράτηση στον κοινό τους χώρο.

Ο συγγραφέας με την ενστικτώδη ικανότητά του να κτίζει αυθεντικούς χαραχτήρες καταφέρνει να εξαφανίσει από το έργο τον διδακτισμό παρουσιάζοντας τις αρνητικές ροπές των ηρώων σαν ασθένειες κι όχι σαν ατέλειες του χαρακτήρα τους. Ο κομβικός χαρακτήρας που ορίζει τη σχέση τους αντικαθιστώντας το πατρικό πρότυπο, ο ιερέας, χαρακτηριστική περίπτωση αλλοτριωμένου προτύπου, προσπαθεί να ανακτήσει την αυτοεκτίμησή του αναλαμβάνοντας τον ρόλο του Θεού μέσα από μια νιτσεική αναμέτρηση μαζί του κι εν τέλει με πλήρη αποτυχία η οποία τον οδηγεί σε βαθειά κατάθλιψη. Δεν είναι αλκοολικός από έξη, καταφεύγει στην ανεξέλεγκτη κατάχρηση ποτού για να αντέξει υπαρξιακή του κατάρρευση. Όταν αυτοκτονεί και ζητάει με μια επιστολή από τους ήρωες να συμφιλιωθούν ώστε η πράξη του να αποκτήσει το ουσιαστικό νόημα της θυσίας και να σωθεί εν τέλει η ψυχή του, εκείνοι κάνουν φιλότιμες προσπάθειες να προσεγγίσουν επιτέλους ο ένας τον άλλο ψύχραιμα και χωρίς βιαιότητες. Ένα καινούργιο παιχνίδι ορίζει πλέον την σχέση τους η οποία αν και έντονα εξαρτητική, δεν ορίστηκε ποτέ ως ανταποδοτική. Και τότε μέσα από αμοιβαίες αποκαλύψεις βυθομετρούν το ανείπωτο μίσος τους σε μήκος χρόνου, το οποίο ναι μεν στρέφονταν από τον ένα στον άλλο αλλά στην πραγματικότητα αφορούσε την αποστροφή τους αρχικά και την συνενοχή τους στην πορεία με τον αδίστακτο, τρομακτικό, αυτοεξοντωτικό περίγυρό τους. Ο εφιάλτης μέσα στον οποίο κινούνται αυτοί οι ήρωες παραμένει μετέωρος κι η εξέλιξη της δράσης ως την τελική λύση, εναπόκειται στο θεατή.

Η παράσταση

Ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης έστησε μια σπαρταριστή παράσταση βαθιά μέσα στο πνεύμα του συγγραφέα, χωρίς ανάσα και χωρίς κενά, με εξαίσια κινησιολογία, εκμεταλλευόμενος στο έπακρο την αυθεντική ερμηνευτική ποιότητα από την πλευρά των ηθοποιών του κι εναλλάσσοντας αρμονικά τις εξομολογητικές χαμηλόφωνες σκηνές με δυναμικά εκρηκτικά ξεσπάσματα. Σε ένα σκηνικό το οποίο είναι παρατημένο στη φθορά αλλά ταυτόχρονα υπομιμνήσει μια άλλη, ξεχασμένη ποιότητα ζωής, με φωτισμούς και μουσικούς ήχους καθαρά διακριτούς στήνει την ατμόσφαιρα ενός κόσμου στον οποίο η ζωή αξίζει τόσο όσο ένα σελίνι αλλά κι η εσωτερική παρόρμηση για λύτρωση από την εξαθλίωση παραμένει ενεργή έστω κι αν διαρκώς μεταποιείται σε αλαζονικό παραλήρημα. Οι τρεις άντρες ηθοποιοί, υποδειγματικοί όσον αφορά τα επί μέρους χαρακτηριστικά των ρόλων τους, ενσαρκώνουν με ρεαλισμό και βάθος τους τρεις διαφορετικούς χαρακτήρες κι ανταποκρίνονται στις ιδιαιτερότητές τους με υποκριτικό μέτρο και εκφραστική άνεση. Η Χιλέλη χρειάζεται έναν επί πλέον έλεγχο στην κινησιολογία της και μια πιο ελεγχόμενη διαχείριση των εσωτερικών της εντάσεων. Υποδειγματική η μετάφραση, αποδίδει στην εντέλεια την φυσικότητα του λαϊκού λόγου, τους ιδιωματισμούς και τις ιδιαιτερότητες των εκφράσεων, τις λεπτομέρειες και τις αποχρώσεις των φράσεων ενώ διατηρεί τον ρυθμό, την οξύτητα και την φρεσκάδα του λόγου του συγγραφέα. Μην χάσετε τις τελευταίες παραστάσεις ως την Τρίτη 10 Ιανουαρίου.

Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές 

Σκηνοθεσία: Βλαδίμηρος Κυριακίδης 

Σκηνικά –Κοστούμια: Βλαδίμηρος Κυριακίδης 

Φωτισμοί: Lato B 

Βοηθός Σκηνοθέτη: Αντωνία Διονυσίου

Παίζουν:

Τίτος Λίτινας

Γιώργος Πολυχρονόπουλος

Πέτρος Γούτης

Μελίνα Χιλέλη 

Νέο Ελληνικό Θέατρο Γιώργου Αρμένη

Σπύρου Τρικούπη 34 & Κουντουριώτου

Εξάρχεια

Κεντρική σκηνή 

Τηλέφωνο: 210-8253489

Ημέρες και ώρες παραστάσεων:

Σαββατο-Κυριακη: 21:15

Μεχρι 4/3/12

Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος: 15 ευρώ 

Διάρκεια: 2 ώρες με διάλειμμα