Το Χώμα

του Χοσέ Ραμόν Φερνάντεθ

Μια παράξενη δραματουργία στην οποία οι ήρωες λειτουργούν περισσότερο ως σκιές εαυτών παρά σαν πρόσωπα ενός ανομολόγητου δράματος, όπου όλα εξελίσσονται μέσα σε χρονικούς λαβυρίνθους, ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον κι όπου η αισθαντική περιγραφή των συμβάντων κλέβει από τον θεατρικό διάλογο την κυρίαρχη σημασία του. Με έντονα τα στοιχεία του μαγικού ρεαλισμού αλλά χωρίς αρμούς και εσωτερικές δομήσεις, το βραβευμένο έργο αναλώνεται πιο πολύ στην δημιουργία μιας σκοτεινής, με στοιχεία θρίλερ, ατμόσφαιρας παρά στην κορύφωση των δράσεων που σχεδόν υπονοείται και στην ανατροπή των δεδομένων, την οποία υποστηρίζει υπόγεια.

Ένας ξένος, κάποιος που μπορεί να ενταχθεί στην κλειστή κοινωνία του απομονωμένου, Ανδαλουσιανού χωριού, μόνο ως απρόσωπος υπηρέτης και γίνεται επικίνδυνος τη στιγμή που διεκδικεί την ανθρώπινη υπόστασή του, το δικαίωμα στον πόθο και τον έρωτα, κάποτε, δολοφονείται. Κάτω από το χώμα, κείτεται για χρόνια ο αθώος νεκρός. Πάνω στο χώμα εξακολουθούν να γνέθουν το νήμα της ζωής τους ακόμα και της μετά θάνατον, ο δολοφόνος κι η οικείοι του, ένας κόσμος συνενόχων σ’ ένα έγκλημα χωρίς τιμωρία. Ανάμεσα στους νεκρούς και τους ζωντανούς τίθενται ζητήματα ύπαρξης αλλά και ψυχισμού τα οποία ανιχνεύουν τις σκοτεινές γωνιές του συνειδητού και του ασυνείδητου, διεκδικώντας απαντήσεις σε κρίσιμα ζητήματα όπως ο αποχωρισμός, ο θάνατος, το μίσος, η εξολόθρευση, ο έρωτας, το ανικανοποίητο, η σιωπή, ο πανηγυρισμός, η φιλία, η συγγένεια, ο φόνος, η ενοχή, οι καταγωγικές ρίζες, η σύγκρουση ανάμεσα στα μέλη μιας κοινωνίας και στον ξένο εισβολέα αλλά κι η βαθύτερη ανάγκη του έλλογου όντος να αντιπαλέψει την ύβρη του, διεκδικώντας μια μορφή αθανασίας και μάλιστα με ένα τραγικής υφής, τίμημα.

Η ομολογουμένως ατμοσφαιρική σκηνοθεσία, κεντημένη με απόκοσμους μουσικούς ήχους, αν και επιστράτευσε ενδιαφέροντες ρυθμικούς και κινησιολογικούς κώδικες, αναπαρίστανε σκηνικά την αλλόκοτη δραματουργία μέσα από ένα σχήμα συναρπαστικό αλλά αδύναμο, χωρίς να καταφέρνει να μετατρέψει τελικά το «ποιητικό» γεγονός σε κρίσιμο συμβάν για να ενεργοποιήσει συναισθηματικά το κοινό ή να οργανώσει με τέτοιο τρόπο την σκηνική αποστασιοποίηση ώστε να αποτελέσει μια ενδιαφέρουσα και αφυπνιστική, εγκεφαλική διεργασία.

Οι ηθοποιοί απέδωσαν τους ρόλους τους μέσα από μια κοινή χημεία η οποία συνέδεσε με αόρατα νήματα τις διάσπαρτες στο κείμενο, συναισθηματικές αλληλεπιδράσεις και ποιητικές εκφάνσεις. Εξαίρετη και μεστή η Όλγα Τουρνάκη, ατμοσφαιρική η μεταφυσική παρουσία του Γιώργου Μπινιάρη, δυναμική και στέρεα η Μαρία Αιγινήτου, σάρκινη και ταυτόχρονα αέρινη η Τάνια Παλαιολόγου, με σοβαρά προβλήματα άρθρωσης που υπονόμευαν τον δυναμισμό και την ποιότητα της έκφρασής του, ο Theo Alexander, χαριτωμένος κι αυθόρμητος ο μικρός Ηλίας Καράμπελας, αυθεντικός και πηγαίος, ο ερασιτέχνης αλλοδαπός Barkat Hosseini, στο ρόλο του ξένου, στον οποίο δικαιολογείται κι η έντονη προφορά του ηθοποιού.

Οι ατμοσφαιρικοί φωτισμοί κι οι διακριτικές σκηνογραφικές παρεμβάσεις, αξιοποίησαν τον σκηνικό χώρο, μια αυλή ανάμεσα σε παλιά κτίσματα, ο οποίος διαθέτει μια υπέροχη πατίνα και μια μαγική, ενεργειακή πνοή, απόλυτα ταιριαστές στο πνεύμα και την ουσία της δραματουργίας.

Η περιοχή, αν και εξόχως γοητευτική, είναι επικίνδυνη για οχήματα και τσάντες, οπότε προσέξτε που θα παρκάρετε κι αποφύγετε να κινείστε μόνοι σας.

Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνοθεσία: Γιολάντα Μαρκοπούλου
Σκηνογραφία: Αλεξάνδρα Σιάφκου, Αριστοτέλης Καρανάνος

Βοηθός σκηνοθέτη: Τζέλλα Χριστοπούλου

Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή 

Διεύθυνση παραγωγής: Μαρία Δούρου

Μουσική: Λάμπρος Πηγούνης

Φωτισμοί: Ηλίας Περσελής 

Παίζουν: Ολγα Τουρνάκη

Μαρία Αιγινήτου

Τάνια Παλαιολόγου

Barkat Hosseini

Ηλίας Καράμπελας 

Theo Alexander

«Συνεργείο» 

Γιατράκου 2

Πλατεία Αυδή

Μεταξουργείο

Παραστάσεις: Δευτέρα-Κυριακή 9.15 μ.μ. (εκτός Τετάρτης)  Μέχρι 1^ης Ιουλίου
Εισιτήρια: € 10.

Τηλέφωνο: 6981802544.
Διάρκεια: 80'

Μια παραγωγή της POLYPLANITY 

Η παράσταση τελεί υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ισπανίας και του Iνστιτούτου Θερβάντες.