3 + 1   ΞΕΧΑΣΜΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

(ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΡΓΟ ΣΕ 3 ΠΡΑΞΕΙΣ)

ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

( Είναι συνολικά 9 σε αριθμό, όμως σε καμία σκηνή δεν εμφανίζονται συγχρόνως περισσότερα από 4)

ΜΙΧΑΛΗΣ   ΔΑΓΚΛΗΣ ………………........................Γιατρός. Ετών: 30

ΕΙΡΗΝΗ………………….Παλαιά γειτονοπούλα της οικογένειας Δαγκλή

ΗΛΙΑΣ   ΔΙΒΑΝΗΣ…..Παλαιός συμμαθητής του Αχιλ. Δαγκλή. Ετών: 70

Πολιτικός μηχανικός (νεαρή κυρία).………….συνταξιδιώτης στο τραίνο

ΑΧΙΛΛΕΑΣ   ΔΑΓΚΛΗΣ …………………Πατέρας του Μιχάλη. Ετών: 70

ΑΘΗΝΑ   ΔΙΒΑΝΗ …………..………………………….Σύζυγος του Ηλία

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ   ΛΑΜΠΡΙΑΝΟΥ..παλαιά αγαπημένη του Μιχάλη, Ετών: 29

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΜΠΡΙΑΝΟΣ………….Αδελφός της Αναστασίας. Ετών: 28

ΕΥΔΟΚΙΑ   ΛΑΜΠΡΙΑΝΟΥ………………….............Σύζυγος του Ανδρέα

Το έργο διαδραματίζεται εντός μιας ημέρας. Φθινόπωρο   2002.

1^η ΠΡΑΞΗ   -   ΣΤΟ ΤΡΑΙΝΟ

Σιδηροδρομικός Σταθμός Αθηνών. Στο τραίνο γραμμής Αθήνας – Λάρισας. Κουπέ 4 θέσεων και παραδίπλα το καφέ-μπαρ. Πολύ πρωί. Έχουν ήδη λάβει τις θέσεις τους, μία νεαρή κυρία   ( η Ειρήνη) κι ένας ηλικιωμένος κύριος που διαβάζει εφημερίδα (ο Ηλίας Διβάνης).

Μπαίνει ένας κομψός, καλοντυμένος νέος, ο Μιχάλης Δαγκλής.

Μιχάλης: Καλημέρα σας! (τοποθετεί στο ράφι τη μικρή δερμάτινη βαλίτσα του και κάθεται κρατώντας στα γόνατά του τον φορητό του υπολογιστή. Αμέσως με χαρά αναγνωρίζει την Ειρήνη). …Ειρήνη!.... Τι ευχάριστη έκπληξη!

Ειρήνη: (Ανασηκώνεται από την θέση της) Αν είναι δυνατόν! ….Ο Μιχάλης!..... (Διπλός ασπασμός)……Τι κάνεις Μιχάλη;…. (Βλέποντας τα αυτοκόλλητα της Air France πάνω στη βαλίτσα του)… Καλώς μας ήρθες από την Γαλλία! ….. Θα μείνεις πολύ;

Μιχάλης: Μπα! Ήρθα μόνον για μια μέρα, να δω τον πατέρα μου!....Έφθασα με την πρωινή πτήση και επιστρέφω με την βραδινή!

Ειρήνη: Ου ου! ….Τι θα προλάβεις; …Όλη η μέρα θα σου φύγει στις μετακινήσεις…

Μιχάλης: Θα τα καταφέρω!....Ελπίζω!.....Κάποιες συνεννοήσεις στην Λάρισα έχω να κάνω μόνον! Εσύ, πως είσαι; !

Ειρήνη: Μια χαρά! Πολύ χαίρομαι που σε συναντώ… (Λοξά κοιτώντας με νόημα τον ηλικιωμένο που διαβάζει εφημερίδα)….που θα έχουμε και ευχάριστη συντροφιά στο ταξίδι! (Κάθονται)

Μιχάλης: Κι’ εγώ!..... Τι κάνουν, ο μπαμπάς σου, η μαμά σου;… Ο άντρας σου; Δεν έτυχε ποτέ να τον γνωρίσω!.….Έμαθα και το ευχάριστο!.....Απέκτησες κορούλα,…. Να σου ζήσει!...

Ειρήνη: (Βγάζει από την τσάντα της φωτογραφία. Με καμάρι.) ..Κοίταξε την!

Μιχάλης: (Βλέπει την φωτογραφία) Κούκλα!.. Θα γίνει όμορφη σαν την μαμά της!

Ειρήνη: Βρε Μιχάλη χαθήκαμε!....Δηλαδή εσύ. Μαύρη πέτρα έριξες πίσω σου! 2-3 φορές έχουμε ιδωθεί στην δωδεκαετία που λείπεις από την Ελλάδα, και αυτές βιαστικά. Οι γονείς μου βρίσκονται κάπου - κάπου με τον μπαμπά σου στην Λάρισα, αλλά   κι αυτοί τελευταία, τον πιο πολύ χρόνο τους τον περνούν στην Αθήνα….

Μιχάλης: Κοντά στην μοναχοκόρη και στην εγγονή τους θέλουν να είναι οι άνθρωποι!

Ειρήνη: (Τον κοιτά με θαυμασμό) Για πες μου για σένα! Όλα καλά; Τέλειωσες τις σπουδές σου;…. παντρεύτηκες; …μήπως έχεις και παιδιά;…

Μιχάλης: (Γελά) Σιγά!   Πολύ φόρα πήρες!..... Τίποτ’ απ’ όλα αυτά!

Ειρήνη: (Έκπληκτη) Τίποτα; Άστ’ αυτά! Οι Λαρισαίοι φίλοι σου ξέρουν ότι από υποτροφία σε υποτροφία κι από δοκτορά σε δοκτορά το πας….. και ότι οι Γαλλιδούλες   (Με σκέρτσο)….με τις λεπτές μυτούλες τους,… περιμένουν σειρά!....

Μιχάλης: (Χαμόγελο) Τι υπερβολές!

Ειρήνη: …Περιμένουν, αν αρρωστήσουν, να προστρέξουν σε σένα ……. Για τις πολύφερνες νύφες βέβαια, είσαι ένας ιδανικός γαμπρός! (Γελούν. Μικρή σιωπή)

Μιχάλης: Ποτέ δεν τελειώνεις με την ιατρική, Ειρήνη!.....Την περασμένη εβδομάδα πάντως, επιτέλους, πήρα και επισήμως   την ειδικότητά μου!…

Ειρήνη: (Τον φιλά αυθόρμητα) Συγχαρητήρια!...Καλή σταδιοδρομία! Ποια ειδικότητα έχεις διαλέξει;

Μιχάλης: .. Oculiste! ..... Οφθαλμίατρος!...Μου επιτρέπεις;… (Με το δάκτυλό του ανοίγει, βλέπει τους βολβούς των ματιών της) ….Parfait!

Eιρήνη: Τι τυχερές   οι πελάτισσες σου! …..Κι εγώ μια απ’ αυτές!

Μιχάλης: Δική μου χαρά να είμαι ωφέλιμος!.. Ωχ τι είπα!.. Αχρείαστος να ‘μαι!

Ειρήνη: Αν έτσι, πως θ’ ανταμειφθούν οι κόποι σου;… Πως θ’ αποσβεστούν οι δαπάνες του μπαμπά σου; (Γελούν)

Μιχάλης: Ο καημένος ο μπαμπάς!….....Σήμερα, ο σκοπός της επίσκεψης μου στην Ελλάδα είναι πρόβλημα υγείας του…… Κάτι διαπιστώθηκε από τους   γιατρούς του πρόσφατα και ίσως είναι ανησυχητικό.....

Ειρήνη: Καταλαβαίνω. Θα πρέπει να πάρεις γρήγορα και αποφάσεις για περαιτέρω… Εύχομαι να μην είναι τίποτα σπουδαίο....όλα να πάνε καλά!

Μιχάλης: Σ’ ευχαριστώ! …..Μακάρι να ‘ναι έτσι! …Πιθανότατα θα τον πάρω στο Παρίσι.

Ειρήνη: Που εργάζεσαι;

Μιχάλης: Στο «L'Hôpital de l'Institut Pierre et Marie Curie». Από τα καλλίτερα νοσοκομεία στον κόσμο.   Πρωτοπόρο στην έρευνα. Διαθέτει και εξαιρετική ογκολογική μονάδα….

Ειρήνη: Ασφαλώς θα κάνεις ότι καλλίτερο! Τόσες θυσίες έχει κάνει κι αυτός για σένα, μοναχοπαίδι… Πατέρας και μάνα μαζί, αφού τόσο γρήγορα χάσατε τη μητέρα σου….. (Με σκέρτσο) Κι συ τον άφησες μόνο όλα τα χρόνια μετά την αποφοίτηση σου από το Λύκειο, για να σπουδάζεις…. και «γκομενίζεις» στο Παρίσι!...(Γελούν) ….Όλα να λέγονται!

Μιχάλης: Όλα να λέγονται!...Μου είπες για τις δαπάνες και τις θυσίες του πατέρα μου…… Άκου λοιπόν το καταπληκτικό, γιατί νοιώθω ότι πρέπει να σου το πω στη συζήτηση αυτή. Τις προάλλες, διαπιστώνω στο τραπεζικό μου βιβλιάριο κατάθεση 80 χιλιάδων ευρώ!

Ειρήνη: 80 χιλιάδες!… δηλαδή, να καταλάβω, γιατί δεν το ‘χω συνηθίσει ακόμα το νέο μας νόμισμα…. πάνω από 27 εκατομμύρια δραχμές!   Μπράβο!

Μιχάλης: Τρελάθηκα! όπως καταλαβαίνεις, αλλά σύντομα λύθηκε το μυστήριο!.. Ήταν το δώρο του μπαμπά μου για το πτυχίο και την απόκτηση της ειδικότητας μου!…. Για να κάνω αρχή στην σταδιοδρομία μου!

Ειρήνη: Πολύ εντυπωσιακό!..... Τι καλός ο μπαμπάς σου!...Τόσο μεγάλο δώρο!

Μιχάλης: Δεν ήθελα να τα κρατήσω…...Τουλάχιστον όλα!........ Ο μισθός μου είναι   ικανοποιητικός και τώρα θα γίνει καλύτερος…… Ενώ του πατέρα μου, ξέρω, αυτά ήταν όλα   του τα λεφτά, όσα του είχαν απομείνει. Και δεν προβλέπεται να αποκτήσει άλλα. Στο εξής θα περιοριστεί μόνο στην σύνταξη του….. Δεν υπήρχε λόγος να το κάνει!

Ειρήνη: …Δεν το κατάλαβες Μιχάλη;….. Αυτό είναι!....

Μιχάλης: Ποιο;

Ειρήνη: Στην συγκυρία, όπου εσύ κατακτάς   την κορυφή, κι’ αυτός κατεβαίνει το τελευταίο σκαλοπάτι της ζωής του…. σου έδωσε την σκυτάλη! Διαισθάνεται να έρχεται το τέλος του, διαδικασία μη αναστρέψιμη. Ευαισθητοποιήθηκε ίσως και με την αρρώστια, που έχει ν’ αντιμετωπίσει ….Λοιπόν από τώρα και στο εξής, εσύ είσαι ο αρχηγός της οικογένειας!…. Ο πατέρας σου αποχωρεί, εσύ αναλαμβάνεις… Δικές σου πλέον οι πρωτοβουλίες. Για να τα φυλάσσεις και να τα διαχειρίζεσαι, σου έδωσε τα λεφτά! Σε καλή μεριά λοιπόν και μακάρι να μην χρειαστούν για νοσοκομεία!

(Μικρή παύση. Μετά απευθυνόμενη στον Ηλία) Μήπως σας ενοχλούμε;

Ηλίας: Παρακαλώ κυρία μου.   Καθόλου!   Ίσα-ίσα χαίρομαι ν’ ακούω συζητήσεις νέων ανθρώπων…. Και επί τη ευκαιρία που το άκουσα, (Προς τον Μιχάλη) Να σας συγχαρώ και να σας ευχηθώ κι’ εγώ καλή σταδιοδρομία… γιατρέ!

Μιχάλης: Ευχαριστώ πολύ!… Να ‘στε καλά!...... Με την κυρία εδώ, ήμαστε παλιοί οικογενειακοί φίλοι και συγκάτοικοι στη Λάρισα, ….. Μετά σκορπίσαμε!

Ηλίας: Υγεία και χαρά να έχετε, να βλεπόσαστε συχνά!

Μιχάλης: (Προς την Ειρήνη) Αλήθεια Ειρήνη! Ποιος μένει τώρα στο διαμέρισμα που μέναμε ‘μείς; Το ‘χετε ενοικιάσει σε άλλους;

Ειρήνη: Όπως το αφήσατε, παραμένει μέχρι σήμερα. Άδειο! Μετά από σας δεν θελήσαμε να βάλουμε καμιά άλλη οικογένεια….

Μιχάλης: Copliment!

Ειρήνη: Οι γονείς μου το προόριζαν προίκα μου! Θα ήταν το δικό μου σπίτι…. Εγώ βέβαια μετά εγκαταστάθηκα και παντρεύτηκα στην Αθήνα….. Τώρα που κάναμε και παιδί, λέμε με τον άνδρα μου να το επιπλώσουμε, να το χρησιμοποιούμε δεύτερη κατοικία…

Μιχάλης: …Ωραία σκέψη! Ο παππούς και η γιαγιά δίπλα θα φυλάνε τα εγγόνια τους κι εσείς θα κάνετε τις βόλτες και τις διακοπές σας, ελεύθεροι από τις φροντίδες τους!

Ειρήνη: Καλά το κατάλαβες! Μάλιστα σκοπεύω, απόψε κι’ όλας, να πάρω μέτρα για κουρτίνες, χαλιά και τέντες, να ξαναδώ τους χώρους, να υπολογίσω την χωρητικότητα ντουλαπιών και συρταριών, ώστε να φέρω πράγματα μας και εξοπλισμό. Μέχρι τα Χριστούγεννα μπορεί να είναι κατοικήσιμο…… Ίσως και συ κάποια φορά, (Με σκέρτσο)… «grand medecin de Paris»!.... καταδεχτείς να μας επισκεφτείς, στο σπίτι που μένατε πριν 10 χρόνια! ( Η συζήτηση διακόπτεται καθώς καταφθάνει ασθμαίνουσα η τελευταία συνεπιβάτης τους στο κουπέ, μία νεαρή πολιτικός μηχανικός, ενώ η αμαξοστοιχία έχει ήδη ξεκινήσει το δρομολόγιό της.)

Πολ. μηχ: (Τακτοποιείται δίπλα στην θέση του Ηλία εσωτερικά, μουρμουρίζοντας) Να πάρω το ένα, να μην ξεχάσω το άλλο, κόντεψα να χάσω το τραίνο!...... (Προς όλους) Καλημέρα σας!

Όλοι οι άλλοι: ….Καλημέρα σας!           (Μικρή παύση)

Ηλίας: Μήπως θέλετε να καθίσετε στο παράθυρο;….. να βλέπετε έξω;

Πολ. μηχ: (χαρούμενη) Ευχαρίστως!....Αν αυτό δεν σας πειράζει!.....Ξέρετε, δεν έχω κάνει ποτέ μου την διαδρομή και θα ήθελα να παρατηρώ τα τοπία, έτσι όπως θα φεύγει το τραίνο!

Ηλίας: (Σηκώνεται, μετά και η κοπέλα, αλλάζοντας τις θέσεις τους) ….Θα δείτε ωραίες εικόνες, βουνά και κάμπους. Φύση ανέγγιχτη… Δυστυχώς όμως   και πολλές άσχημες παρεμβάσεις ανθρώπων…..

Πολ. μηχ: Ευχαριστώ πολύ…. αλλά μην σας νοιάζει! Είμαι συνηθισμένη, από την δουλειά μου, να βλέπω κακοτεχνίες!....Τώρα όμως θα χαλαρώσω, θα βλέπω μόνο τα όμορφα τοπία. Στα άσχημα θα κλείνω τα μάτια μου!

Ηλίας: Εγώ μάλλον θα κλείνω τα μάτια μου σε όλα τα τοπία, όμορφα και άσχημα!....Εννοώ, λόγω ηλικίας μπορεί να πάρω κανένα υπνάκο στο ταξίδι! …Ελπίζω μόνον να μην ροχαλίσω!     (Γελούν)

Πολ. μηχ: Θα φτάσετε ξεκούραστος! ….Να υποθέσω ότι το ταξίδι αυτό, το έχετε κάνει πολλές φορές;

Ηλίας: Πάρα πολλές…… Κι αυτό που είπατε…. να φτάσω ξεκούραστος. Σημαντικό…. Θα με βοηθήσει να διεκπεραιώσω κάποιες δουλειές μας στην πόλη απόψε. Στη Λάρισα με περιμένει κι η γυναίκα μου …. Μετά ήσυχοι να πάμε στο σπιτάκι μας στον Τύρναβο, αργά το βράδυ!

Πολ. μηχ: Α! Τι σύμπτωση! Στον Τύρναβο πηγαίνω κι εγώ. Ένα μεσίτη ακινήτων που θα συναντήσω στην Λάρισα,   θα με πάει και φέρει μέχρι την πόλη σας με το αυτοκίνητό του. Επιστρέφω στην Αθήνα με το βραδινό δρομολόγιο.

Ηλίας: Δεν θα σας προλάβω λοιπόν εγώ; Να σας προσφέρω ένα τσίπουρο!

Πολ. μηχ: Όχι δυστυχώς. Πάω για δουλειά… Βασικά, θα μου υποδείξει ένα παλαιό πέτρινο σπίτι που πουλιέται.....και κάποια άλλα ίσως….. Πάντως, αν υπάρξει συνέχεια, αν το εγκρίνω και τελικά προχωρήσουμε στην αγορά, θα μας δοθεί σίγουρα κι άλλη ευκαιρία.

Ηλίας: Να το εγκρίνετε, να το εγκρίνετε!......ώστε να μας ερχόσαστε συχνά.

Πολ. μηχ: Θα δείξει!... Δεν είμαι βέβαιη ακόμα για το συγκεκριμένο…. αλλ’ αν δεν είναι αυτό, κάποιο άλλο θα είναι!....Να σας διευκρινίσω όμως ότι δεν είμαι εγώ η ενδιαφερομένη. Για την αγορά ενδιαφέρεται ένα πολύ φιλικό μας ζευγάρι – οι κολλητοί μας, που λένε – που έχουν καταγωγή από τα μέρη σας. Το ξεχώρισαν - κατ’ αρχήν - από πολλά   που τους υπέδειξαν μεσίτες, με φωτογραφίες και CD που τους έστειλαν…..

Ηλίας: ..Κι εσείς προσφερθήκατε να τους βοηθήσετε στην επιλογή τους, με την γνώμη σας….

Πολ. μηχ: Ακριβώς! Είμαι και πολιτικός μηχανικός. Κυρίως, θέλω με αυτοψία να το εξετάσω στατικά, ώστε αν είναι εν τάξει, να   προχωρήσουν…. τα «κολλητάρια»! Μη δώσουν τα ωραία τους… «μπικικίνια»!...και το καρπούζι «μάπα» !

Ηλίας: Μπράβο σας!......Έτσι πρέπει!….. Μην… κάνουν καμιά «πατάτα»! Αγοράσουν «γουρούνι στο σακί»....και την «πατήσουν»! (Γελούν) Ξέρω κι εγώ την γλώσσα των νέων!....Καλά να ‘ναι τα παιδιά και τα εγγόνια μου!.....

Πολ. μηχ: Οι περισσότεροι άνθρωποι κοιτάνε τα πλακάκια, τις πρίζες, τις μπαταρίες του λουτρού κι’ ένα σωρό άλλα δευτερεύοντα πράγματα, σ’ ένα σπίτι! Όμως, σε οποιαδήποτε οικοδομή, σ’ όλα τα τεχνικά έργα γενικά, το σπουδαιότερο ασφαλώς είναι ο φέρον οργανισμός. Τα μπετά και τα σίδερα που λέμε δηλαδή….…

Ηλίας: Ασφαλώς!

Πολ. μηχ: Όλες οι κατασκευές, πρέπει να ελέγχονται λεπτομερέστατα για την στατική τους επάρκεια!… Ειδικά αν έχουν κτισθεί πριν την εφαρμογή των νεότερων αυστηρών κανονισμών…… Ζούμε και σε σεισμογενή χώρα!

Ηλίας: Την πιο σεισμογενή της Ευρώπης!

Πολ. μηχ: Σε παλιά πέτρινα σπίτια, όπως αυτό τώρα που πάω να δω, όχι σπάνια, συναντάς   τοίχους που φαίνονται όμορφοι, γεροί, κι όμως έχουν σαν συνδετικό κονίαμα… σκέτη λάσπη! Στην πράξη είναι …ξερολιθιές! Φέρουν επικίνδυνες ρηγματώσεις, αποκολλήσεις, έχουν ποικίλες φθορές από το χρόνο, τον ήλιο, τις ακραίες μεταβολές θερμοκρασίας και καιρικών συνθηκών, την υγρασία. Έχουν υποστεί καθιζήσεις, αποκλίνουν από την κατακόρυφο και …….

Ηλίας: ……και γενικά απορεί κανείς πως ακόμα στέκονται όρθιοι και δεν έχουν καταπλακώσει όσους ζουν μέσα και δίπλα! (Γελούν. Μικρή παύση.)

Πολ. μηχ: Πάντως στο CD το σπίτι δείχνει όμορφο, καλοσυντηρημένο…. Όσο μπορεί να διακρίνει κανείς από φωτογραφίες,…. γιατί – να το ξέρετε – πολλές φορές οι φωτογραφίες σε παραπλανούν! Τις βγάζουν από επιλεγμένες θέσεις και αποκρύπτουν τα δυσμενή….. Εδώ και στις αυτοψίες με χίλια τεχνάσματα προσπαθούν, μπρος στα μάτια σου, να σε ξεγελάσουν!

Ηλίας: Δεν έχετε άδικο!.....Κι όταν το ανακαλύπτεις συνήθως είναι αργά.

Πολ. μηχ: Πάντως, το συγκεκριμένο που λέμε, πωλείται και σε συμφέρουσα τιμή και με δόσεις.

Ηλίας: …Γι’ αυτό προσέλκυσε και το ενδιαφέρον των φίλων σας, που προφανώς δεν μπορούν να ξέρουν από προβλήματα στατικής, αν δεν είναι ειδικοί, όπως εσείς!

Πολ. μηχ: Είναι κι οι τράπεζες έτοιμες, βιάζονται μάλιστα, να τους δώσουν όσο δάνειο χρειαστεί. Τα επιτόκια είναι χαμηλά, όσο ποτέ στο παρελθόν, οι όροι   συμφέροντες για τους δανειολήπτες…. Τι άλλο θέλουν!   Φαίνεται να είναι ευκαιρία……. Παρ’ όλα αυτά…(Κουνά δύσπιστα το κεφάλι της) ……. «Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντες»!

Ηλίας: ..Καλά τα λέτε!....

Πολ. μηχ: Κι ο πατέρας των παιδιών, των φίλων μας, έχει αρνητική άποψη για δανεισμό χρημάτων αν αυτό δεν είναι πολύ απαραίτητο!...... Και προχωρά πιο πολύ: Ούτε από το πεζοδρόμιο των τραπεζών να μην περνάμε, για κανένα λόγο!

Ηλίας: Αντίληψη, που ίσως δεν είναι λάθος, ούτε ξεπερασμένη, παρ’ όλο που ο κόσμος αλλάζει καθημερινά και με ιλιγγιώδη ταχύτητα!....

Πολ. μηχ: Εγώ πιστεύω ότι η ευκαιρία είναι όχι στο επιτόκιο του στεγαστικού δανείου, - που με την ευκολία που κατεβαίνει αυτή την περίοδο, μπορεί και να ξανανέβει, - αλλά στην ίδια την τιμή της πώλησης: 80.000 Ευρώ…. Μόνον!....Είναι και   συζητήσιμη …..

Ηλίας: Καλή τιμή αναμφίβολα….πάντως εσείς ξέρετε καλλίτερα!

Πολ. μηχ: Ο μεσίτης ισχυρίζεται ότι είναι φτηνό, επειδή οι πωλητές έχουν ν’ αντιμετωπίσουν κάποιο   πρόβλημα υγείας….Όμως αυτή, δεν είναι μια πολύ χρησιμοποιημένη δικαιολογία;

Ηλίας: Σίγουρα!..... Το επάγγελμα αυτό το χαρακτηρίζει η υπερβολή.

Πολ. μηχ: Το τόσο, το κάνουν τόσο!...Και βέβαια αλλιώς τα λένε για να πουλήσουν, κι αλλιώς για ν’ αγοράσουν, το ίδιο πράγμα …. Διγλωσσία!

Ηλίας: Πάντως, σε πολλές περιπτώσεις δεν αποκλείεται να υπάρχει πραγματική ανάγκη…… Άνθρωποι είμαστε!

Πολ. μηχ: Κοντός ψαλμός αλληλούια!...Απόψε το βράδυ θα ξέρω. Θα έχω την δική μου γνώμη…. Εκτός του στατικού θέματος, έχω να δω και την περιοχή, όπου βρίσκεται το ακίνητο. Στο CD υπάρχουν φωτογραφίες μόνο του σπιτιού, που – εντάξει – το δείχνουν να είναι μια χαρά. Όμως, σε τι οικιστικό περιβάλλον, άραγε, είναι ενταγμένο;

Ηλίας: Αν θυμόσαστε το όνομα της περιοχής, ή της συνοικίας που βρίσκεται, ίσως σας βοηθήσω και με την δική μου γνώμη. Ξέρω τα μέρη…..

Πολ. μηχ: Ναι…. Στην περιγραφή της τοποθεσίας γράφουν ότι είναι στη γειτονιά του Ιερού Ναού των Ταξιαρχών, αν αυτό σας λέει τίποτα….

Ηλίας: Τι λέτε; ….Και το δικό μου σπίτι στην ίδια ενορία υπάγεται!..... Βέβαια!....Πολύ καλή γειτονιά!...Καλός κόσμος! Δεν είναι βέβαια η «αριστοκρατική» συνοικία της πόλης μας, αλλά – θα το δείτε το μεσημέρι που θα πάτε – είναι μια πολύ καλή γειτονιά. Διατηρεί ακόμα πολλά παραδοσιακά πέτρινα σπίτια με όμορφες αυλές και γραφικά λιθόστρωτα δρομάκια!

Πολ. μηχ: ……Θα αντιστάθηκε στην λαίλαπα της αντιπαροχής που πλήττει ακόμα και τα χωριά μας!......Μα τότε πιθανόν να ξέρετε και το συγκεκριμένο σπίτι… Ίσως είναι και γειτονικό σας!

Ηλίας: Βεβαίως!.....Κι εγώ και η γυναίκα μου από τον Τύρναβο καταγόμαστε. Έχουμε το σπίτι μας και συχνά, ειδικά σε γιορτές και διακοπές, δεν παραλείπουμε ν’ ανεβαίνουμε…… Τώρα, από ονόματα ιδιοκτητών, λίγα ξέρω πια, αφού εδώ και δεκαετίες ζούμε στην Αθήνα μόνιμα.

Πολ. μηχ: Θα το αναγνωρίζατε λοιπόν αν σας το έδειχνα…. Το έχω σε CD, ……όμως   δεν κρατώ μαζί μου στο τραίνο φορητό υπολογιστή για να σας το έδειχνα!….. Εκτός…. κι’ αν ο κύριος…. (Κοιτάει παρακαλετά τον Μιχάλη) - που τον έχουμε ζαλίσει με τις κουβέντες μας - έχει την ευγενή καλοσύνη να μας εξυπηρετήσει με τον δικό του!

Μιχάλης:   Ευχαρίστως!....Γιατί όχι;….. Μ’ έπιασε και περιέργεια - που σας άκουγα -, να δω κι εγώ το πέτρινο σπίτι!..... Άλλωστε κι’ ο πατέρας μου, κατάγεται από ‘κει!....Έχουμε ζήσει και δυο χρόνια στην πόλη αυτή. ‘Ήμουν τότε μαθητής στην Α΄ και Β΄ τάξη Λυκείου! (της προσφέρει το Laptop του).

Πολ. μηχ: (Καθώς ψάχνει σ’ ένα πάκο με CD, μουρμουρίζει καθώς το βρίσκει:) …..Αυτό είναι: Μεσιτικό γραφείο «Κ. Σιαμαντάς και Συνεργάτες» (Βάζει μέσα το CD)….Για να το βρούμε τώρα…. μμ…. αριθμός καταλόγου: 303666…..Νάτο!....Το άνοιξα….Δείτε τι όμορφο!....Έντεχνα αρμολογημένη τοιχοποιία!....Γραφικό δεν είναι; (όλοι βλέπουν στην οθόνη του υπολογιστή)… Κοιτάξτε! Κήπος με μεγάλα δέντρα, μουριές, ωραία κεραμίδια στέγης και παραδοσιακά ξύλινα παράθυρα στο λιθόστρωτο καλντερίμι!.........Μακάρι να μην του βρω «ψεγάδια» στην αυτοψία που θα του κάνω…

Ειρήνη: ….Εμένα μ’ αρέσει πολύ!..Ήθελα να ‘ταν δικό μου!

Ηλίας: (Συνοφρυωμένος) Ναι, είναι όμορφο…. και το αναγνωρίζω… Στα 100 μέτρα από την εκκλησία των Ταξιαρχών που λέγαμε!..... Ξέρω και τους ιδιοκτήτες. Κρίμα που το πουλάνε, ειδικά που ο λόγος - αλήθεια είναι δυστυχώς -   η υγεία της κόρης τους. ….Για σας όμως σίγουρα, θα είναι άριστη επιλογή!

Πολ. μηχ: Ευχαριστώ για τις πληροφορίες που μου δώσατε!.....Για να δούμε! θα τ’ αγοράσουμε;....... Είμαι κι εγώ τόσο αυστηρή στη δουλειά μου. Από χαρακτήρα, τόσο δύσκολη στις επιλογές μου ….. Θα απέρριπτα ακόμα και έργα - αριστουργήματα του Τσίλλερ και του Καλατράβα!...Τέλος πάντων! ….Θα το δούμε … Δεν έχουμε και κανένα ιδιαίτερο λόγο βιασύνης….. Υποστηρίζω ότι είναι λάθος να στέκεσαι στο πρώτο που σου «πασάρουν» οι μεσίτες. Θα μας υποδείξουν κι άλλα και θ’ αποφασίσουμε!

Ηλίας: …. Ό,τι είναι τυχερό θα γίνει, είτε το θέλουμε, είτε όχι!

Πολ. μηχ: ( Κλείνει και επιστρέφει τον υπολογιστή, στο Μιχάλη)…. Ευχαριστώ πολύ κύριε!......... (Μετά από μικρή σιωπή)…….

Μιχάλης: (Σηκώνεται και απευθυνόμενος προς την Ειρήνη)…..Μου επιτρέπεις να βγω λίγο έξω στο μπαρ, για να μην ενοχλήσω με κάποια τηλεφωνήματα, που πρέπει να κάνω.

Ειρήνη: Δώσε στον πατέρα σου τους χαιρετισμούς μου…

Μιχάλης: Πολύ θα χαρεί που θα μάθει ποιαν έχω συντροφιά στο ταξίδι!

(Βγαίνει από το κουπέ και κλείνει πίσω του τη τζαμένια πόρτα ερμητικά. Κάθεται σε ένα τραπεζάκι του μπαρ… Στο κινητό του τηλέφωνο….)

Μεσιτικό γραφείο «Σιαμαντάς και Συνεργάτες»; ….Παρακαλώ με ποιόν μπορώ να συνεννοηθώ για την αγορά μιας μονοκατοικίας στον Τύρναβο; …..Μ’ εσάς; Ωραία! Πέστε μου, τι διαθέτετε; ….. Θα με ενδιέφερε απαραιτήτως να είναι πέτρινο, καλά αρμολογημένο, παραδοσιακό, με ωραία κεραμίδια στη στέγη, ξύλινα κουφώματα, σε καλή κατάσταση…. Α! να έχει κήπο με μεγάλα δέντρα - μουριές - και να ευρίσκεται σε ωραία θέση εντός της πόλεως, περίπου 100 μέτρα από εκκλησία! Και κάτι τελευταίο και δεν θα σας κουράσω άλλο…. Επειδή είμαι προληπτικός! ….Ναι καλά το ακούσατε…. Είμαι! τι να κάνουμε, ουτ’ εγώ το θέλω!....Bλέπω μαύρη γάτα και αλλάζω πεζοδρόμιο!.... Θα το επέλεγα με την προϋπόθεση ο αριθμός καταλόγου που του έχετε δώσει να περιέχει τρία εξάρια!........Ακριβώς του «Διαβόλου»!..... Έχετε κάτι τέτοιο;… Ψάξτε παρακαλώ! …Βρήκατε κάποιο που ταιριάζει στις απαιτήσεις μου;……. Έτσι! Καταλάβατε ποιο συγκεκριμένα θέλω!..... Ωραιότατα!..... Μπορείτε να μου το στείλτε στην ηλεκτρονική μου διεύθυνση να το έχω, με όλα τα πληροφοριακά στοιχεία που το συνοδεύουν; …Ναι, ασφαλώς και συμφωνώ ότι με το που λαμβάνω το μήνυμά σας, αυτό συνιστά αποδοχή μου για την τιμή και τους λοιπούς όρους πώλησης, την προμήθειά σας, κ.λπ.…. Εντάξει; … Ευχαριστώ! … Ναι, περιμένω να το λάβω αμέσως… Δεν είμαι στο γραφείο μου τώρα, αλλά θα μ’ ενημερώσει συνεργάτης μου και θα σας ξανατηλεφωνήσω ……. Ευχαριστώ πολύ!

(Επικοινωνεί με το γραφείο του στο Παρίσι και έπειτα ξανά με το μεσιτικό γραφείο).

Ναι, αυτό είναι που με ενδιαφέρει!.. Προτίθεμαι να το κλείσω άμεσα. Δίνω εντολή λοιπόν, να σας σταλεί με έμβασμα στο λογαριασμό σας, η προκαταβολή που ζητάτε. Εντάξει; …… (Ξανατηλεφωνεί στο γραφείο του και μετά πάλι στο μεσιτικό γραφείο)………Ο. Κ. με τη μεταφορά των χρημάτων;… Την επιβεβαιώσατε;…. Ωραία!… Τελειώσαμε νομίζω προς το παρόν! … Ευχαριστώ!... Μία στιγμή! Μήπως μπορώ να μιλήσω και με τον κύριο, κυρία Σιαμαντά ή όποιος είναι ο υπεύθυνος του γραφείου; Για μια πολύ διακριτική ερώτηση τον θέλω … Ευχαριστώ πολύ… Κύριε Σιαμαντά καλημέρα σας! … Ευχαριστώ! … Κι εσείς καλές δουλειές! … Να σας παρακαλέσω για κάτι; ….Θέλω να τηρήσετε απόλυτη εχεμύθεια για εμένα, τον αγοραστή…… Πως;…. Καλά το καταλάβατε από το e- mail μου!.....Ναι ζω στο Παρίσι….. χα, χα!.... Άριστη Επένδυση!.… Και σεις θ’ αυξήσετε τις τιμές των ακινήτων που πουλάτε στην περιοχή! … χα, χα!.....Πώς την είπατε την παροιμία;…. Νομίζω την θυμάμαι κάπως ... «Σαν δεις καράβι σε βουνό γυναίκα το ‘χει τραβήξει».....Σίγουρα!....Μέσα πέσατε!..... Έξυπνο! Κάτι ακόμη! Θα σας καταβάλω εγώ και την προμήθεια που δικαιούστε από τους πωλητές…. Ευχαριστώ!....Κάτι τελευταίο και σημαντικό: ποιο θέμα υγείας τους απασχολεί;… Αν επιτρέπεται!… Α!...Η κόρη τους!… κινητικά προβλήματα … Ίσως μία εγχείρηση στο εξωτερικό, έτσι που καθημερινά προοδεύει η επιστήμη … Σας ευχαριστώ ξανά!...... Θα περάσω να σας γνωρίσω όποτε μπορέσω. … Σήμερα έχω δουλειές, το βράδυ επιστρέφω .…..Ναι, με πληρεξούσιο….… Θα εξουσιοδοτήσω Λαρισαίο δικηγόρο μου για όλες τις διαδικασίες …… Καλημέρα, χάρηκα πολύ!

(Κλείνει το τηλέφωνο. Παίρνει μια ανάσα, κάνει ένα – δυο ακόμη τηλεφωνήματα,   στον πατέρα του - ότι ταξιδεύει καλά - , με γιατρούς- για   ραντεβού -   κ.λπ.….. Επιστρέφει στο κουπέ.)

Ειρήνη: Μιχάλη, που να σου τα λέω! Όσο τηλεφωνούσες έξω, γνωριστήκαμε με τον κύριο Ηλία……(Στρέφουν το κεφάλι χαμογελαστά) …..και άκου σύμπτωση! Ήταν με τον πατέρα σου συμμαθητής στο Γυμνάσιο Τύρναβου..… Τότε!... Στη δεκαετία του ’40!

Ηλίας: Λοιπόν γιατρέ, είσθε γιός του Αχιλλέα Δαγκλή! …Χαίρω πολύ! (Χειραψία) Ηλίας Διβάνης……. Με τον πατέρα σας έχω να ιδωθώ από το 1949! χρονιά που τελειώσαμε το Γυμνάσιο. Άκουσα για το πρόβλημα υγείας που του παρουσιάστηκε τελευταία…. Στη ηλικία μας τα έχουμε αυτά!... Εύχομαι ολόψυχα να το ξεπεράσει!......Ο Αχιλλέας!..Δεν νομίζω να τον αναγνωρίσω, μετά από 53 χρόνια!...Τον θυμάμαι όμως καλά, όπως ήταν στα χρόνια εκείνα!.....Είχαμε πολύ στενή φιλία. Οκτώ χρόνια συμμαθητές, στο ίδιο θρανίο, συνεχόμενα τα επώνυμα μας στον μαθητικό κατάλογο….

Μιχάλης: Χαίρομαι. Δεν αμφιβάλλω ότι κι ο πατέρας μου θα εκπλαγεί ευχάριστα, όταν θα του πω με ποιόν συνταξίδευα…. Κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει τους παλιούς καλούς του φίλους…..

Πολ. Μηχ: …γιατί οι φιλίες των νεανικών μας χρόνων είναι αγνές και ανιδιοτελείς, απαλλαγμένες από τυπικότητες και συμφεροντολογικούς υπολογισμούς…. Στις μεγαλύτερες ηλικίες κάνουμε παρέα συναδέλφους και συνεργάτες - κολακευόμαστε να είναι επώνυμοι, δυνατοί, πλούσιοι - με ωφελιμιστικό απώτερο σκοπό….

Ηλίας: Σοφά μιλάτε…

Πολ. Μηχ: Βλέπετε; Ξέρω κι’ εγώ την γλώσσα των μεγάλων, …..καλά να ‘ναι οι γονείς και οι παππούδες μου!

Ειρήνη: Να μην ξανακούσω ότι υπάρχει…. «χάσμα γενεών»!     (Γελούν)

Ηλίας: …Υπάρχει! Σαν νομοτέλεια! ….Πρέπει όμως να το γεφυρώνουμε…

Πολ. Μηχ: Γέφυρες! Ειδικότητα μας!.... των πολιτικών μηχανικών!

Ηλίας: (Σιγά) Και του συγχωρημένου….Ευάγγελου Αβέρωφ!……

Ειρήνη: (Προς τον Μιχάλη)…Ποιος είναι αυτός;

Ηλίας: … Σ’ εσάς τους νέους - με αγνή καρδιά και καθαρό μυαλό -εναπόκειται - καλείστε θα έλεγα - να φτιάξετε γέφυρες… Να κλείσετε το χάσμα! (Μικρή σιωπή)

Ειρήνη: Τι σου είπε ο πατέρας σου στο τηλέφωνο;

Ηλίας: Πώς είναι η υγεία του;

Μιχάλης: Πολύ καλά και τον βρήκα εξαιρετικά ευδιάθετο. Και γιατροί του, μ’ όσους μίλησα και θα συναντήσω σήμερα, δείχνουν αισιόδοξοι. Λένε να μην ανησυχούμε....Θα ενημερωθώ το μεσημέρι για τις πρώτες εξετάσεις του…. Περισσότερα στο Παρίσι και με τους συναδέλφους της ειδικότητας! …(Προς την Ειρήνη) Χάρηκε που του είπα ότι συνταξιδεύω μαζί σου και σου στέλνει πολλούς χαιρετισμούς….

Ειρήνη: Τι ωραία χρόνια, όταν συγκατοικούσαμε στο ίδιο σπίτι!..Σαν μια οικογένεια δεν είμαστε;… Θα περάσω να δω τον κύριο Αχιλλέα το συντομότερο, ίσως πεταχτώ και σήμερα το απόγευμα για λίγα μόνο λεπτά, αν δεν ενοχλήσω…… και για να σ’ αποχαιρετήσω πριν φύγεις…. Ποιός ξέρει μετά από πόσα χρόνια θα μας ξανάρθεις!

Μιχάλης: Θα χαρούμε πολύ!......Υπολογίζω τις επαφές και συνεννοήσεις μου να έχω ολοκληρώσει στις 6. Μετά και μέχρι της 9 που θα φύγω, θα σε περιμένουμε στο σπίτι.

Ειρήνη: Ο. Κ. !

Ηλίας:(Διστακτικά προς Μιχάλη) ….Να κανονίσετε να ‘χω και ‘γω την ευκαιρία να δω ξανά τον παλιό μου συμμαθητή;…..

Μιχάλης: Με πολύ χαρά κύριε Ηλία! Το ρωτάτε; Ο πατέρας θα χαρεί πολύ …....μετά τον αιφνιδιασμό του για το απρόσμενο….. Και βέβαια να τον επισκεφθείτε όποτε θέλετε …..

Ηλίας: (Μονολογεί σιγά)…. Πρέπει, πριν φύγουμε από την ζωή, να ξανανταμώσουμε με τον Αχιλλέα….

Μιχάλης: ….Γιατί όχι και σήμερα τ’ απόγευμα;… Είναι ευκαιρία! Όπως κρυφάκουσα, θα κυκλοφορείτε στην Λάρισα!…… Στο επόμενο και για μεγάλο διάστημα, ο μπαμπάς θα βρεθεί στο Παρίσι, εσείς   στην Αθήνα…   Πάει μακριά!

Ειρήνη: (Χιουμοριστικά) …Άλλη μια σύμπτωση ακόμα να προκύψει και με την κυρία πολιτικό μηχανικό, και το απόγευμα στο σπίτι σου Μιχάλη, θα ξανασυναντηθούμε …..όλη η παρέα μας του τραίνου!

Πολ. μηχ: (Χιουμοριστικά προς Μιχάλη) Μπορώ να ‘ρθω να κάνω μια αυτοψία στα στατικά και του δικού σας σπιτιού!…. Μην φοβάστε, δεν θα σας πονέσω!..... όπως εσείς με τις ενέσεις τους ασθενείς σας!

Μιχάλης: Να ‘ρθείτε, πολύ ευχαρίστως, αλλά προς Θεού! όχι για αυτοψία!...Φοβάμαι!....Περισσότερο ανησυχώ για τ’ αποτελέσματα που θα βγάλετε εσείς για το σπίτι μας….. παρά μ’ αυτά των γιατρών για τον πατέρα μου!   (Γελούν)

Ηλίας: (Προς τον Μιχάλη) Πολύ καλά.   Σας ευχαριστώ. Να μου δώσετε και το τηλέφωνό του να επικοινωνήσω σε λίγο,…. να του μιλήσω, πριν τον αντικρύσω ξανά μετά από τόσα χρόνια!........(Μονολογώντας σιγά)…..Δεν ξέρω, εάν θα μπορέσουμε να κοιταχτούμε στα μάτια! ……Όμως στην άλλη, την αιώνια, την πραγματική ζωή, κάποιοι σίγουρα μας περιμένουν να μας ρωτήσουν … «Γιατί»;

Ειρήνη: (προς τον Μιχάλη) Οι ηλικιωμένοι είναι ευσυγκίνητοι με το παραμικρό…… Πες μου, δεν μπορείς τελικά να μείνεις λίγο περισσότερο στην Ελλάδα; Πάντα θα έρχεσαι και θα φεύγεις σαν κυνηγημένος!

Μιχάλης: Δεν έχεις άδικο!. Τώρα βέβαια το ταξίδι μου προέκυψε εκτάκτως. Έχω και τους ασθενείς μου… Δύσκολο να μην βρίσκομαι στη δουλειά μου αύριο…. Γι’ αυτό επιστρέφω απόψε με το τελευταίο τραίνο στην Αθήνα και έχω κλείσει μεταμεσονύκτια πτήση με την Air France.

Ειρήνη: Σε θαυμάζω!…..(Σιγά μόνον προς αυτόν)…..Ήμουν, όπως ξέρεις θαυμάστρια σου, από πιτσιρίκα!

Ηλίας: Οι νέοι δεν ξέρουν τι θα πει κούραση! Άλλωστε θα ξεκουραστείς μ’ έναν υπνάκο στο τραίνο της επιστροφής.…. Εκτός αν πάλι σου προκύψουν γνωριμίες και μπλεχτείς σε κουβέντες και ιστορίες … (γελούν).

2^Η ΠΡΑΞΗ - ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ

Το απόγευμα της ίδια ημέρας. Στο σαλόνι του σπιτιού τους κάθονται οι Αχιλλέας και Μιχάλης Δαγκλής, καθώς και η Ειρήνη.

Αχιλλέας: Μετά απ’ όλα αυτά, τι παραπάνω ή λιγότερο από όσα λένε οι γιατροί να πω εγώ; Ευτυχώς το ζάχαρο μου ρυθμίστηκε ικανοποιητικά τελευταία και έτσι αν χρειαστεί εγχείρηση, θα είναι δυνατή!

Μιχάλης: Θα το δούμε μπαμπά! Πρώτα θα εξετάσουμε την αποτελεσματικότητα πιο ήπιων μεθόδων θεραπείας. Με φάρμακα, ή ακτινοβολία, η σε συνδυασμό. Ένα είναι βέβαιο! Οι μεταστάσεις της νόσου εξελίσσονται τόσο αργά, στην ηλικία που διανύεις, ώστε και τίποτα - που λέει ο λόγος - να μην κάνουμε τώρα, τα βαθειά γεράματα θα σε προλάβουν! Εκείνα θα σου έρθουν πρώτα.

Ειρήνη: Το νοσοκομείο της πόλης μας, οι γιατροί της Λάρισας, μπορούν να ανταποκριθούν;

Μιχάλης: Ικανοποιητικά. Ούτε συζήτηση! Μόνον επειδή τυχαίνει να είμαι γιατρός στο Παρίσι, κι εδώ ο μπαμπάς είναι μόνος, θα τον πάρω μαζί μου και μάλιστα όχι απαραίτητα σύντομα. Θα μελετήσουμε τις εξετάσεις στα εργαστήρια μας, θα καταλήξουμε στην προσφορότερη μέθοδο θεραπείας και μετά θα μας έρθει το «ταξιδάκι» του ο μπαμπάς στην πόλη του φωτός!.....

Ειρήνη: Τι ωραία!… Τour Eifel, Quartier Latin, Louvre, Montmartre et Sacré-Cœur, Champs Elysees et Arc de Triumph, Pont Neuf,….. espresso στο Café Margot και τόσα άλλα μέρη που δεν έχετε βαρεθεί να βλέπετε και απολαμβάνετε,…. έτσι δεν είναι κύριε Αχιλλέα;

Μιχάλης: Τώρα επί πλέον και το…….«L'Hôpital de l'Institut Pierre et Marie Curie»… Αναποδράστως!..... Φευ!

Ειρήνη: (Ναζιάρικα) Οι ασθενείς του Μιχάλη απολαμβάνουν το ρομαντικό Παρίσι…. και την γοητεία του γιατρού τους!

Μιχάλης: (Σοβαρά) Ούτε γι’ αστείο Ρινάκι μου, ούτε γι’ αστείο, αυτό που είπες δυο φορές σήμερα!.... Τι βλέπουν μέσα στα νοσοκομεία τα μάτια μου!... και είμαι ακόμα στην αρχή!....Τέλος πάντων, ο μπαμπάς ενδέχεται να μείνει στο Παρίσι πολλές εβδομάδες…. Στο σπίτι μου θα είναι τις περισσότερες. Στην κλινική λίγες σχετικά και κατά διαστήματα.

Αχιλλέας: Από την χρονιά της αποφοίτησής του από το Λύκειο, δεν θα έχουμε μείνει στην ίδια στέγη, πατέρας και γιος, για τόσο μεγάλο διάστημα.

Μιχάλης: (Μελαγχολικός) ..Αυτή η αναπάντεχη απώλεια της μητέρας, που άλλαξε την ζωή της οικογένειας μας…

Ειρήνη: … Κεραυνός εν αιθρία!

Αχιλλέας: Θεία τιμωρία! για το αμάρτημά μας…….. αυτό της αλαζονείας! (Μικρή σιωπή)

Ειρήνη: Να μου επιτρέψετε να σας αφήσω τώρα…. Μιχάλη ελπίζω να σε ξαναδούμε σύντομα στην πατρίδα…. Εύχομαι και μόνιμα!

Μιχάλης: Η νοσταλγία για την πατρίδα - και πατρίδα σου είναι εκεί όπου έζησες τα παιδικά σου χρόνια, όπου ένοιωσες τα πρώτα σκιρτήματα της καρδιάς σου, όπου έλαβες τα πρώτα μηνύματα της φύσης σου - είναι πολύ δυνατή. ……Έχει ισχύ φυσικού νόμου….. Μακριά από την πατρίδα ποτέ δεν είσαι «ευτυχισμένος» …. Μόνο «επιτυχημένος», κι αυτό δύσκολα πλέον, μπορεί να γίνεις… Θα ξανάρθω λοιπόν, όταν κάποιος κύκλος στην πορεία της ζωής μου κλείσει, ή κάτι απρόσμενο, ξαφνικό, δυνατό με εκτρέψει από….Programmation raisonnable!........   Έλα, ετοιμάσου, θα σε κατευοδώσω μέχρι την αυλή…..

Ειρήνη: (Ετοιμαζόμενη να φύγει) Μυαλό που το ‘χω! Θα ‘φευγα και θα το ξεχνούσα! Άκου, Μιχάλη! Τώρα το μεσημέρι καθαρίζοντας   στο διαμέρισμα που παλιά μένατε εσείς, στο βάθος ενός συρταριού, βρήκα αυτές τις τρεις επιστολές, που απευθύνονται σε εσένα (του τις δείχνει και διαβάζει στο φάκελο)….«Προς Μιχάλη Δαγκλή, μαθητή Γ’ τάξης Α’ Λυκείου Αρρένων Λάρισας»….. Δες τι ωραία γραμματόσημα! Θα έχουν πια συλλεκτική αξία!... Αποστολέας: « Αναστασία Χρ. Λαμπριανού, μαθήτρια Β’ τάξης Λυκείου Θηλέων Τυρνάβου»…. Γράμματα ξεχασμένα, απ’ όταν φύγατε από το σπίτι μας και μετακομίσατε στο δικό σας!… Κάτι θα σου θυμίσουν!.... (του τα δίνει).

Μιχάλης: (με συγκρατημένη ταραχή)... Δεν τα έχω υπ’ όψιν μου, … δεν τα θυμάμαι!

Ειρήνη: …..Φυσικά, αφού έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε! …

Μιχάλης: (παίρνει τα γράμματα παράμερα, τ’ ανοίγει και τα διαβάζει ένα – ένα, φανερά ταραγμένος) ….Είναι από ένα κορίτσι που γνώριζα τα προηγούμενα δύο χρόνια στον Τύρναβο,…απλά το γνώριζα….. συμμαθήτρια μου στα Γαλλικά και στο Ωδείο……

Ειρήνη: Εσύ ξέρεις! Εγώ ούτε που άνοιξα τους φακέλους. Τους βρήκα σήμερα, προ ολίγου και σου τους δίνω τώρα, επ’ ευκαιρία που πέρασα από το σπίτι σας. ……Κάπως αναστατώθηκες Μιχάλη! Σου θύμισαν μήπως κάποια ρομαντική ιστορία της άγουρης νιότης σου;

Μιχάλης: Ναι! … Δηλαδή, όχι! … Απλά σήμερα υπήρξε στο τραίνο και άλλη μία σύμπτωση, που αφορούσε το ίδιο πρόσωπο.

Ειρήνη: Δεν μπορώ να φανταστώ ποιος και γιατί τις καταχώνιασε στο βάθος του συρταριού και μάλιστα κλειστές……εκτός κι αν οι φάκελοι ανοιχτήκαν προσεκτικά, πάνω σε ατμό. Ίσως, χωρίς να σκιστούν, διαβάστηκαν και ξανακολήθηκαν!

Μιχάλης: Μυστήριο. Δεν πάει κάπου το μυαλό μου!.... Πάντως σ’ ευχαριστώ Ειρήνη!

Ειρήνη:   Λοιπόν, σας αποχαιρετώ!….. Ο χρόνος πιέζει….....Χάρηκα πάρα πολύ που σας είδα, μετά από τόσο καιρό!..... Καληνύχτα σας!

Αχιλλέας: Όπως θέλεις! Ευχαριστώ για την επίσκεψή σου. Χαιρετισμούς στους αγαπητούς γονείς σου και στον άντρα σου. …Να σας ζήσει και η μπέμπα σας…. Καληνύχτα! (Την ασπάζεται)

Ειρήνη: (προς Μιχάλη) Καλό ταξίδι…και να σε βλέπουμε συχνά, έ! (Αγκαλιά και ασπασμοί)

Μιχάλης: Καληνύχτα Ειρήνη, κι’ από μένα χαιρετισμούς στους δικούς σου. Σ’ ευχαριστούμε που ήρθες από το σπίτι μας….Θα σου τηλεφωνήσω, τώρα που ξέρω το κινητό σου, κάποια μέρα από το Παρίσι!

( Ο Μιχάλης συνοδεύει έως έξω την Ειρήνη, σύντομα επανέρχεται στην αίθουσα, και σε λίγο χτυπά το κουδούνι της εξώπορτας)

Αχιλλέας: Θα είναι ο παλιός μου συμμαθητής από το Γυμνάσιο, ο Ηλίας Διβάνης. Μία ώρα μιλήσαμε το μεσημέρι στο τηλέφωνο κι’ αν δεν ήταν να ‘ρθει απόψε, δεν θα ‘χαμε αφήσει ακόμα το ακουστικό!.... Θα τον συνοδεύει κι η γυναίκα του… Μιχάλη, ανοίγεις σε παρακαλώ την πόρτα; (Βγαίνει έξω ο Μιχάλης και ξαναμπαίνει στο δωμάτιο με τον Ηλία, που συνοδεύει η σύζυγος του, Αθηνά)

Αχιλλέας:   Ο Ηλίας!

Ηλίας:   Ο Αχιλλέας!             (Αγκαλιάζονται και ανταλλάσσουν ασπασμό)

Αχιλλέας: Θεέ και Κύριε!   Πάνω από μισός αιώνας!

Ηλίας: Δεν περιγράφεται η συγκίνησή μου!   (Προς τη σύζυγό του) Αθηνά, αυτός είναι ο συμμαθητής μου ο Αχιλλέας, που τόσες φορές σου έχω μιλήσει γι’ αυτόν...Και ο μοναχογιός του, ο κύριος Μιχάλης! Γιατρός! Πρόσφατα απεφοίτησε, με πολλές περγαμηνές! Νέος, πολλά υποσχόμενος!

Μιχάλης & Αχιλλέας:   Χάρηκα πολύ κυρία μου!   (χειραψίες με την Αθηνά)

Αχιλλέας: Στη μεγάλη ηλικία συγχωρούνται πράξεις, που για νεότερους είναι αδικαιολόγητες!

Ηλίας: Και βέβαια, μετά θάνατον, σου συγχωρούνε τα πάντα! (Γελούν)

Αχιλλέας: (προς την Αθηνά) Μέχρι και την αποφοίτησή μας από την τότε ογδόη γυμνασίου, ήμασταν αχώριστοι. Καθόμασταν στο ίδιο θρανίο, διαβάζαμε από το ίδιο βιβλίο …

Ηλίας: Το δικό σου, που μου το δάνειζες, αφού εγώ δεν είχα χρήματα να αγοράσω…. Μόνον μολύβια και τετράδια είχα.

Αχιλλέας: Ήσουν παρ’ όλα αυτά, ο καλύτερος μαθητής… Για να ωφελούμαι στα μαθήματα, διέθετα τα βιβλία μου…..

Ηλίας: Μόνον τα βιβλία; Τις   χειμωνιάτικες νύχτες, διαβάζαμε στο σπίτι σου…..

Αχιλλέας: ….Με λάμπα πετρελαίου, το ηλεκτρικό ρεύμα το διέκοπτε η εταιρεία από νωρίς τα βράδια…..

Ηλίας: …και ζεσταινόμασταν με σόμπα ξύλων. Για να δειπνίσουμε, η ευγενική μητέρα σου μας έφερνε αχνιστή σούπα με τραχανά ή χυλοπίτες, είτε ομελέτα αβγά με πατάτες. ……Πότε - πότε και με λουκάνικα!

Αχιλλέας : …Και σαν έπεφτε για ύπνο, εμείς στις μύτες των ποδιών μας κατευθείαν στο ντουλάπι, να βρούμε το βαζάκι με το γλυκό…       (Γελούν)

Ηλίας : Το δικό μου σπίτι, αν μπορεί κανείς να τ’ ονομάσει έτσι, ήταν μια μικρή γωνιά σε μια ξυλαποθήκη, που νοίκιαζα έναντι υποτυπώδους τιμήματος, χωρίς χώρο υγιεινής, φωτισμό και θέρμανση! Εάν δεν έτρωγα και ζεσταινόμουν στο δικό σας σπίτι, σίγουρα κάποιο κρύο πρωί, θα μ’ εύρισκαν νεκρό, κοκαλωμένο!

Αχιλλέας: Περιβαλλόσουνα από στοίβες ξύλα, αλλά το αφεντικό, δεν σου επέτρεπε ν’ ανάβεις μικρή φωτιά να ζεσταθείς …

Ηλίας: Επικίνδυνο για πυρκαγιά ασφαλώς! Μόνο μαγκάλι με κάρβουνα ήταν επιτρεπτό…. Πάντως, κάθε φορά που ερχόμουν στο σπίτι σας, έκρυβα στο παλτό μου, ένα μεγάλο κούτσουρο για να σας το φέρω.…

Αχιλλέας: Ήταν η συνεισφορά σου, ούτως ειπείν, στη θέρμανση του σπιτιού μας, που σε φιλοξενούσε μέχρι αργά τα κρύα βράδια, ειδικά σε περιόδους εξετάσεων.   (Μικρή παύση).

Αχιλλέας: (Προς την Αθηνά και τον Μιχάλη) Ήταν τόσο καλός στα μαθηματικά, που θυμάμαι τον καθηγητή μας να αγωνιά, μην τυχόν και η διδασκαλία του δεν ανταποκρινόταν στο υψηλό επίπεδο που απαιτούσε ο Ηλίας…… Μόνιμα δε, τον βαθμολογούσε με δεκαεννέα, με αιτιολογικό ότι το είκοσι ταιριάζει μόνον στο Υπέρτατο Ον, τον Θεό - γεωμέτρη - μαθηματικό!

Ηλίας: Δεν είχε άδικο!

Αχιλλέας:…. Δεν ήταν όμως ο Θεός συμμαθητής μας!…. για να τον βαθμολογεί κι’ αυτόν!     (Γέλια)

Ηλίας: Μόνον «Αυτός» μπορούσε και έκανε μία επιστήμη, τα μαθηματικά, που δεν έχει καμία δυνατότητα να μεταβάλει ούτε ο ίδιος, στο παραμικρό! Κανένα θαύμα δεν χωρεί στα μαθηματικά! Οι αρχές που τα διέπουν, δεν εξαρτώνται από χρόνο, τόπο, ενέργεια, σύμφωνα με όσα μας είναι κατανοητά.

Αχιλλέας: Οι άνθρωποι βέβαια πάντα απελπισμένα αναζητούμε: τάξη και νόμους στο χάος, λογική και συναίσθημα στο παράλογο, αρχές και σκοπό στο τυχαίο.

Ηλίας: «Ανεξερεύνητες οι σκέψεις, ανεξιχνίαστες οι οδοί του Κυρίου» ή «Τις εγνώρισεν τον Νουν Αυτού»; όπως το διατύπωσε ο απόστολος των εθνών Παύλος!

Αχιλλέας: Με κλειστά μάτια στο σκοτάδι ψάχνουμε…. στο Τίποτα και στο Άπειρο!

Ηλίας: Εντός, εκτός και επί τα αυτά! ….και καταλήγουμε: «Μηδέν εις το πηλίκον»!

Αχιλλέας: Μέχρι ίσως να διατυπωθεί η «Τελική Θεωρία», η «Μεγάλη Ενοποιημένη Θεωρία των Πάντων», που θα υπερβαίνει κάθε όριο διανόησης…..

Ηλίας: ... που θα προσεγγίζει την «Υπέρτατη Αλήθεια»!     (Μικρή παύση)

Αθηνά: Γιατί δεν φροντίσατε να συναντηθείτε όλα αυτά τα χρόνια; Ζείτε κοντά ο ένας με τον άλλον, κάπου ανάμεσα Αθήνα, Λάρισα, Τύρναβο.   Διαπιστώνω μάλιστα ότι και πολύ ταιριάζετε ….. έχετε κι’ ωραίες αναμνήσεις!

Ηλίας: .... Ξέρεις, δεν είναι ευχάριστες όλες οι αναμνήσεις μας …

Αχιλλέας: Ναι, δυστυχώς,…… κάτι βαραίνει πολύ τη συνείδησή μας..… Ηλίας: ……Ακόμη! …..Και για πάντα!.. (Μικρή περισυλλογή)

Αχιλλέας: (Προς τον Μιχάλη) Παιδί μου, δεν θα σε παρεξηγήσουμε αν πας στο δωμάτιό σου να ξεκουραστείς. Σήμερα έκανες τόσα πολλά και σπουδαία πράγματα. Και σε μία ώρα, πρέπει, αφού έτσι το προγραμμάτισες, να αναχωρήσεις για τον σιδηροδρομικό σταθμό. Άλλωστε, για όλα τα θέματα είμαστε σε πλήρη τάξη και συνεννόηση…. Μην εξαντλείς τόσο τις δυνάμεις σου.

Μιχάλης: Μα δεν έχω κουραστεί καθόλου! Έτσι δουλεύω πάντα. Εργαστήρια, εξετάσεις, συναντήσεις, τηλέφωνα, καθημερινά!....Τον πατέρα μου βλέπω σπάνια! …..Άλλωστε, κάτι θέλω να ρωτήσω τον κύριο Ηλία.

Ηλίας: Παρακαλώ!

Μιχάλης: Αφορά τους ιδιοκτήτες του σπιτιού, για το οποίον ενδιαφερόταν η πολιτικός μηχανικός που συνταξίδευε μαζί μας το πρωί.

Ηλίας: (Ταράζεται ελαφρώς)…. Ε!…. Η γυναίκα μου τους ξέρει πιο καλά. Εγώ ζω από τα δεκαοκτώ μου στην Αθήνα….. Η φροντίδα μιας μικρής περιουσίας, μας ανεβάζει πότε – πότε στην πόλη του Τυρνάβου….

Μιχάλης: ….Όπου εμείς, παρά την καταγωγή του πατέρα, δεν πηγαίνουμε ούτε για επίσκεψη μίας ώρας ποτέ!

Αχιλλέας: Ναι…. πούλησα, κάποια εποχή, και όλη την εκεί περιουσία μου. Ξέκοψα από την πόλη, με εξαίρεση τη διετία 88-89 λόγω μεταθέσεώς μου, ……διότι οι αναμνήσεις που άφησα πίσω …

Ηλίας: … ήταν πικρές, μελαγχολικές… Πέτρινα χρόνια, δεκαετία του ’40. Φτώχεια.. και πόλεμος με τους ξένους κατακτητές και τους δικούς μας αντάρτες….

Αθηνά: Κανένας δεν επιθυμεί να θυμάται τέτοιες εποχές και τους τόπους όπου τις έζησε.

Ηλίας: Πάνω από όλα όμως μας στενοχωρούν οι άνθρωποι!….

Αχιλλέας: Αυτοί που μας πλήγωσαν… Πιο πολύ όμως στενοχωριόμαστε γι’ αυτούς…. που εμείς πληγώσαμε!

Αθηνά:( Απορούσα) Μα για ποιες πικρές αναμνήσεις μιλάτε; Δεκαοκτάχρονα παιδιά, φύγατε και οι δυο σας από τον Τύρναβο. Σπουδάσατε, κάνατε καριέρες και οικογένειες, ζήσατε καλά. Δόξα τω Θεώ να λέτε και να θυμάστε μόνον τα ευχάριστα…. Όλοι οι άνθρωποι της γενιάς μας, ανάλογες εμπειρίες έχουν ζήσει!

Αχιλλέας: Σωστά! Ας μιλήσουμε για νεότερα ευτυχισμένα χρόνια…..

Μιχάλης: Μια στιγμή σας παρακαλώ. Θέλω, για λίγο, να φέρω τη συζήτηση, κύριε Ηλία, κυρία Αθηνά, στην κόρη των ιδιοκτητών που πουλάνε το σπίτι. Μπορείτε να μου πείτε τι ξέρετε για αυτήν;

Ηλίας(Ανόρεχτα) Πρόκειται για μια καθηγήτρια, περίπου στην ηλικία σου, εξαιρετική κοπέλα, που δυστυχώς η καημένη είναι καθηλωμένη σε αναπηρικό καρότσι. Προφανώς χρειάζεται τα χρήματα, για λόγους υγείας, δεν νομίζω για κάτι άλλο. Κι’ αυτή και οι γονείς της έχουν καλά επαγγέλματα για τα προς το ζην….

Αθηνά: Α!, κατάλαβα για ποιαν πρόκειται! Λοιπόν, η Αναστασία Λαμπριανού, πουλάει το σπίτι,… των γονέων της. Τι κρίμα! Τι άτυχη γυναίκα!.…Έχει μείνει από πολύ νέα, ανάπηρη! Και είναι τόσο καλή και όμορφη!..... Και η οικογένειά της εξαιρετική ….. παρά το ότι ανήκουν στην εργατική τάξη!

Μιχάλης: Θεωρείτε ασυμβίβαστο το, να είναι κάποιος εργάτης και να είναι και εξαιρετικός;

Αθηνά: Όχι, προς Θεού, παιδί μου, δεν εννοούσα αυτό….

Ηλίας: ….Ξέρεις, μέχρι πριν λίγες δεκαετίες ήταν υπαρκτές κάποιες, ας μην τις πω ταξικές,…… κοινωνικές διαφορές, που στις μικρές πόλεις γίνονταν διακριτές, ξεχώριζαν. Είχαν να κάνουν βασικά με καταγωγή και πολιτικές αντιλήψεις… Στη συγκεκριμένη οικογένεια, οι πρόγονοί τους ήταν τσοπαναραίοι-βλάχοι και πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη. Ακτήμονες. Από ιδεολογία, φανερά δημοκρατικοί, αριστερό- βενιζελικοί!..... Κάποιοι απ’ αυτούς είχαν συμμετάσχει στις αγροτικές εξεγέρσεις του θεσσαλικού κάμπου, στις αρχές του περασμένου αιώνα, στην Εθνική αντίσταση και στον εμφύλιο πόλεμο στα πρόσφατα χρόνια.

Αθηνά: Έτσι ήταν τα πράγματα τότε. Τώρα βέβαια ήμαστε σε άλλο άκρο. Έφθασε μοναδική αξία να είναι το χρήμα… Όλοι γι’ αυτό πασχίζουμε νυχθημερόν!.... Πάντως δεν ήθελα με κανένα τρόπο να μειώσω την οικογένεια, όταν αναφέρθηκα στην καταγωγή της. Στις κοινωνικές διακρίσεις της εποχής και μόνον αναφερόμουν, που σε μεγάλο βαθμό σχετίζονται με τα δεινά και τις ταλαιπωρίες που της προσέφεραν….. Γνωρίζω τους ανθρώπους και ξέρω τι λέω ...

Μιχάλης: Την Τασία γνωρίζω πολύ καλά κι εγώ. Υπήρξε συμμαθήτριά μου. Πόσο στεναχωριέμαι που το ακούω! Ανάπηρη!...... Πώς αλήθεια της συνέβη αυτό;

Αθηνά: Γλίστρησε κι έπεσε σε γκρεμό, έξω από την πόλη…. Ανήμερα της ονομαστικής της γιορτής! Από απροσεξία είπε αυτή τότε, αλλά λίγοι την πίστεψαν. Οι συνομήλικοι της, υπαινίχθησαν απόπειρα αυτοκτονίας! Φημολογείτο ότι ήταν ερωτευμένη μ’ έναν νέο, ο οποίος δεν ανταποκρινόταν. Μάλιστα κάποιοι την είπαν ... «Ιουλιέτα»! Αφού όμως η ίδια και η οικογένειά της το αρνούνταν, κανείς δεν είχε λόγο να επιμένει διαφορετικά από τη δική τους άποψη.

Μιχάλης: Και ο νέος, … ο -ας τον πούμε- ο «Ρομέος» της,… ο εικαζόμενος «υπαίτιος», τι αλήθεια ισχυρίστηκε;

Αθηνά: Εδώ σε θέλω! Αληθινό σαιξπηρικό δράμα! Από τους πολλούς νέους που την ήθελαν κανείς δεν ανέλαβε ευθύνη. Όλοι έκαναν πίσω, διότι το ατύχημα, της άφησε αναπηρία. Βλάφτηκε η σπονδυλική της στήλη. Μικροκατάγματα και άλλες κακώσεις γιατρεύτηκαν εύκολα. Ευτυχώς δε χτύπησε στο κεφάλι! Η Αγία Αναστασία την έσωσε!......

Μιχάλης: (Επιμένει…) Οι γονείς της, η ίδια, δεν τον κατονόμασαν, έστω δεν τον υπέδειξαν έμμεσα;

Αθηνά: Μα, αυτοί αρνούνταν ολωσδιόλου, την εκδοχή της ερωτικής απογοήτευσης, της απόπειρας αυτοκτονίας. Η κοπέλα ήταν μια χαρά, σαν τα κρύα νερά. Όμορφη, καμία κληρονομική προδιάθεση, κανένα ψυχολογικό πρόβλημα. Χαρούμενη, έξυπνη, αγαπητή σε όλη την κοινωνία και ερωτικός πόθος των νέων της εποχής της. Να σκεφτείς, και στη σημερινή της κατάσταση, κάποιοι δεν είναι αδιάφοροι στις πολλές αρετές και τα χαρίσματα της……

Μιχάλης:… Ζαχαροπλάστης ήταν ο μπαμπάς της!  

Αθηνά: Εάν δεν απέρριπτε κατηγορηματικά προτάσεις, θα ήταν παντρεμένη και με παιδιά.

Μιχάλης: Κρίμα που δεν είναι. Να ’χει τουλάχιστον κάποιους να την βοηθούν, ιδίως όταν γεράσει!

Αθηνά: Μα για αυτό ακριβώς το λόγο δεν παντρεύτηκε! Από αίσθηση αξιοπρέπειας! Δεν ήθελε αγαπημένους της ανθρώπους, άνδρα και παιδιά να δεσμεύσει διά βίου, με τα προβλήματα που συνεπάγεται η αναπηρία και αργότερα, επιπρόσθετα, η ηλικία.

Ηλίας: Πήρε πτυχίο Φυσικής και έκανε μεταπτυχιακό στους Η/Υ στο Πανεπιστήμιο Πάτρας. Παραδίδει φροντιστηριακά μαθήματα στο σπίτι της και ανίψια μας την είχαν καθηγήτρια. Διατηρεί κι’ ένα μικρό κατάστημα ηλεκτρονικών υπολογιστών παράλληλα.

Μιχάλης: Υποθέτω η υπόθεση συντάραξε τότε τη μικρή πόλη του Τύρναβου. Αυτό θα έγινε μετά τη δική μας οικογενειακή αναχώρηση, το ‘89, άλλως θα το γνωρίζαμε.

Αθηνά: Ασφαλώς! Ο μπαμπάς σας πιθανότατα ξέρει τους γονείς της. ΄Ετσι δεν είναι κύριε Αχιλλέα; Πατέρας της, είναι ο γνωστός φούρναρης, ο Χρήστος Λαμπριανός.

Ηλίας: Ο καλύτερος φούρναρης της πόλης. Το ψωμί του μοσχοβολούσε!

Αχιλλέας: (που κρατούσε σκυμμένο το κεφάλι στην προηγούμενη για την Τασία συζήτηση, ανόρεχτα) Ναι, ναι, … Όλοι από αυτόν ψωνίζανε ... Όλοι εκτός από μένα!

Ηλίας: Για να καταλάβεις Μιχάλη, έφτιαχνε μόνον ψωμί και τυρόπιτες. Εάν δεν του τελείωναν, τα άλλα αρτοποιία και ζαχαροπλαστεία, δεν έκαναν σεφτέ!

Μιχάλης: Μα κι εγώ γνώριζα την οικογένεια και το φουρνάρικο….. Από ‘κει αγόραζα κάθε ημέρα μία τυρόπιτα, όχι βέβαια πως μ’ ενδιέφερε ποσώς αν η τυρόπιτα ήταν νόστιμη ή όχι, αλλά για να βλέπω την όμορφη Τασούλα, που κάποιες συγκεκριμένες ώρες, όταν δεν είχε σχολείο και διάβασμα, καθόταν στο ταμείο του αρτοποιείου του πατέρα της. …..Δεν μου αρκούσε να την βλέπω μόνο κάθε Σάββατο πρωί στο Μουσικό Ωδείο της πόλης και δύο απογεύματα την εβδομάδα στο φροντιστήριο Γαλλικής!

Αχιλλέας: (προς τον Μιχάλη) Είχα διαισθανθεί τη συμπάθειά σου προς την κοπέλα αυτή…… Κάθε μέρα στο μαγαζί τους, στα Γαλλικά, στο Ωδείο..

Μιχάλης: (προς τον Αχιλλέα) Πατέρα, θυμάμαι τις συνεχείς παρατηρήσεις σου, να είμαι μακριά από αυτήν την οικογένεια και τις έβρισκα υπερβολικές και ανεξήγητες….. Κάτι ιδιαίτερο σε απασχολούσε σχετικά με αυτούς …

Αχιλλέας: (ταραγμένος) Δεν είχα άδικο, ... απόδειξη το περιεχόμενο των τριών επιστολών που σου έστειλε!

Μιχάλης: (έκπληκτος) Πώς ξέρεις τι γράφουν τα γράμματα της Τασούλας; Μόλις πριν λίγο, μου τα έδωσε στα χέρια μου η Ειρήνη!

Αχιλλέας: … Καταλαβαίνω… ….Ξέρω!

Μιχάλης: Πατέρα, εσύ λοιπόν κατακράτησες τις επιστολές της Τασούλας! ..... Λυπάμαι!......Τώρα εγώ καταλαβαίνω, ξέρω!

Αχιλλέας: (σκύβει το κεφάλι) …..

Μιχάλης: (μονολογεί) Το βράδυ της προηγουμένης που θα φεύγαμε από τον Τύρναβο, βαθύ ερωτικό συναίσθημα οδήγησε τα βήματά μου στο σπίτι της, το σπίτι που πουλάνε σήμερα, και της χτύπησα από το παράθυρο. Το άνοιξε και έλαμψαν τα μάτια της από χαρά, σαν με αντίκρισε!….. Λυπήθηκε όμως όταν της ανακοίνωσα ότι φεύγαμε, λόγω μετάθεσης του μπαμπά, και δεν θα την ξαναέβλεπα στα επόμενα χρόνια….. Συμφωνήσαμε να αλληλογραφούμε τακτικά, να μην χαθούμε. Να ξανανταμώσουμε κάποτε, όταν μπορούσαμε, το γρηγορότερο…… Της έδωσα για αποχαιρετισμό το χέρι μου διστακτικά και μου το κράτησε για δυο λεπτά μέσα στα δύο της αλαβάστρινα χέρια με τρυφεράδα!.... Ανομολόγητα, και για τους δυο μας νομίζω, αυτό ήταν μια αμοιβαία υπόσχεση,…. ίσως κάτι περισσότερο…... (ψάχνει να βρει τη λέξη στα ελληνικά) .......engagement!....(Μικρή παύση) Μόλις η οικογένεια μας εγκαταστάθηκε στη Λάρισα της έγραψα πρώτος και περίμενα σύντομα να λάβω κι’ εγώ, δικό της γράμμα. Ματαίως! Όμως, εις μάτην, περίμενε και αυτή δεύτερη επιστολή από μένα, ως απάντηση σε τρία γράμματα που μου ταχυδρόμησε, αυτά που σήμερα μου έδωσε η Ειρήνη….. Στο τελευταίο, απελπισμένη, μου γράφει: «Μιχάλη, αντίο… Αντίο για πάντα!»…Μόνον αυτό!  (Μικρή σιωπή και αμηχανία).

Αθηνά: Πολύ συγκινητική η αφήγησή σας, κύριε Μιχάλη! … «3 +1 Ξεχασμένα γράμματα» !.....Ελπίζω όμως να μην τη συνδέετε με το ατύχημά της.

Μιχάλης: Μακάρι να είναι έτσι. Όμως μου μένει μία απορία. Ένα μεγάλο ερώτημα έχω προς τον πατέρα μου: …… Γιατί;

Αχιλλέας: ( Με σκυφτό κεφάλι.) ...

Ηλίας: Κύριε Μιχάλη, με όλο το θάρρος που μου δίνει η παλιά φιλία με τον πατέρα σας, σας παρακαλώ, μην τον στενοχωρείτε……. Για το δικό σας καλό θα σκέφθηκε και ενήργησε έτσι!

(Ο Αχιλλέας πιάνει το χέρι του Ηλία, οι δύο ηλικιωμένοι άντρες κοιτάζονται κατάματα για ένα λεπτό και μετά συγκατανεύουν μεταξύ τους)

Αχιλλέας: ….. Ο Θεός θέλησε, σήμερα το απόγευμα, να ξανανταμώσουμε με τον Ηλία και να ξαναβρεθούμε μπροστά σε μια ιστορία που νομίσαμε ότι είχε κλείσει πριν 53 χρόνια, … όμως κληροδοτήθηκε -σαν κατάρα- και στην επόμενη γενιά. Σαν αρχαία τραγωδία, μία έντιμη οικογένεια, αναίτια εντελώς, τραβάει ένα Γολγοθά μαρτυρίου, για τον οποίον εγώ έχω την πρωταρχική ευθύνη και βέβαια όταν, -όπως νιώθω πολύ σύντομα-, συναντηθώ με τον Δημιουργό μου και Κριτή των Πάντων, η τιμωρία μου θα είναι αμείλικτη …

Μιχάλης: Πατέρα, τι είναι αυτά που λες;

Αχιλλέας: (πολύ συγκινημένος) …..

Ηλίας: Μου επιτρέπεις Αχιλλέα να συνεχίσω εγώ;….… Να τα πούμε όλα… εδώ και τώρα ! ;

Αχιλλέας: (γνέφει καταφατικά και ακουμπά ξανά το χέρι του Ηλία) ...

Ηλίας: (μετά από μικρή περισυλλογή)… Ήρθε η ώρα να μάθεις Μιχάλη, τι βαραίνει την ψυχή του πατέρα σου και στον ίδιο βαθμό (στρέφεται προς τη γυναίκα του) Αθηνά, και τη δική μου… Δείξτε επιείκεια και προσευχηθείτε για   ‘μάς! (Μικρή παύση). Ένα κρύο βράδυ, τον σκληρό χειμώνα του ’49, δεκαεπτάχρονα μαθητούδια της ογδόης γυμνασίου, διαβάζαμε με τον Αχιλλέα στο σπίτι του. Ήταν η περίοδος των διαγωνισμών του Φεβρουαρίου. Κατά τις δύο μετά τα μεσάνυχτα, νυσταλέοι και κουρασμένοι, έρχεται η ώρα να πάμε για ύπνο. Βγήκα έξω στο δρόμο για το σπίτι μου και ξάφνου αντιλαμβάνομαι δυο-τρεις σκιές ανθρώπων, να διασχίζουν το σκοτάδι βιαστικά και με προφυλάξεις. Στον ώμο τους, διέκρινα κρεμασμένα όπλα και σακίδια. Ήταν αντάρτες! (Μικρή παύση) Κάποια μικρή ομάδα, δραστηριοποιούνταν ακόμη στην περιοχή μας και έβρισκε καταφύγιο στα γύρω δασωμένα βουνά. Πολύ μικρή και αδύναμη, για οποιαδήποτε πολεμική επιχείρηση, όμως παρενοχλούσε και καθήλωνε μεγαλύτερο όγκο του Εθνικού Στρατού διενεργώντας μικρό-σαμποτάζ σε φιλήσυχες περιοχές. Αυτή είναι η τακτική του ανταρτοπόλεμου….. Τρομαγμένος, ξαναμπήκα στο σπίτι του συμμαθητή μου και του διηγήθηκα τι είδα. Οι γονείς του Αχιλλέα κοιμόντουσαν…. Ο νους μας πήγε σε τρομερά και φοβερά πράγματα που μας έλεγαν για τους αντάρτες στο σχολείο, σε ιστορίες από ανταρτόπληκτους…. Αρπαγές, φόνους, φωτιές!... Χωρίς να πολυσκεφτούμε αποφασίζουμε να πάμε μέχρι το τμήμα και να ειδοποιήσουμε τους χωροφύλακες. Ήταν κοντά και κόβοντας δρόμο σε ανοικτά οικόπεδα φθάσαμε αμέσως. Με λαχανιασμένη φωνή, ειδοποιήσαμε το φρουρό…… «Αντάρτες, αντάρτες», του είπαμε. «Μέσα στο χωριό μας, βαδίζουν κατά κει»!

Αχιλλέας: (Έχει συνέλθει και αποφασίζει να ξαναμπεί στην συζήτηση). Ο φρουρός ήταν ψύχραιμος: «Εντάξει παιδιά! Φύγετε τώρα και πηγαίνετε για ύπνο στα σπίτια σας»……. Σε λίγη ώρα, ίσα που είχαμε προλάβει να πέσουμε στα κρεβάτια μας, ακούσαμε πυροβολισμούς, ποδοβολητά, κάποιες αγριοκουβέντες. Μετά σιωπή…. Την άλλη μέρα, όλη η πόλη συζητούσε το συμβάν ανάστατη…… Ολιγάριθμοι αντάρτες είχαν έρθει στην πόλη, για να ανεφοδιαστούν. Τους περικύκλωσαν όμως οι χωροφύλακες στο φούρνο του Τάσου Λαμπριανού και αυτοί, πυροβολώντας, προσπάθησαν να ξεφύγουν……

Αθηνά: Στο τραγικό αυτό επεισόδιο, δυστυχώς τέσσερις άνθρωποι σκοτώθηκαν. Τρεις αντάρτες και ένας στρατιώτης… Ο φούρναρης και η γυναίκα του, συνελήφθησαν κατηγορούμενοι σαν συνεργάτες των ανταρτών και μετά από λίγες ημέρες δικάστηκαν στο στρατοδικείο της Λάρισας.

Μιχάλης: Ο Τάσος Λαμπριανός, ο …

Αθηνά: … Ο παππούς της Τασίας, από τον οποίο πήρε και τ’ όνομά της, πρωτότοκος!

Μιχάλης: Τουλάχιστον αυτοί επέζησαν από την αιματηρή συμπλοκή.

Αθηνά: Αχ κύριε Μιχάλη, δεν είναι εύκολο να καταλάβεις πώς ήταν εκείνα τα χρόνια! Επέζησαν μεν εκείνη την φοβερή νύκτα, αλλά μετά από λίγες εβδομάδες με απόφαση στρατοδικείου: …..Τετράκις εις θάνατον, ο Τάσος! Δύο φορές σε θάνατο η γυναίκα του, η Κωνσταντίνα!....Και πολυετείς καθείρξεις για ένα σωρό συνεπακόλουθα αδικήματα που τους καταλόγισαν!

Μιχάλης: Προφανώς οι θανατικές ποινές θα μετατράπηκαν σε ισόβια, όπως συμβαίνει σ’ όλα τα πολιτισμένα κράτη και βέβαια λίγα χρόνια αργότερα θα απελευθερώθηκαν, διότι εγώ την γιαγιά της Τασίας, την Κωνσταντίνα, την θυμάμαι μια χαρά και πολύ δυναμική γυναίκα.

Αχιλλέας: Στην δίκη το κλίμα ήταν βαρύ για τους κατηγορούμενους, διότι υπήρχε θάνατος στρατιώτη του ελληνικού στρατού.

Μιχάλης: Το τετράκις και δις εις θάνατον, πώς δικαιολογήθηκε; Τους καταλόγισαν ευθύνη και για τον θάνατο των ανταρτών;….. Σαν ανθρώπους, υποθέτω, τους θεωρεί κι αυτούς η δικαιοσύνη.

Αχιλλέας: Μα τι λες, παιδί μου; Οι αντάρτες αντιμετωπίζονταν εχθροί, ήμασταν σε καθεστώς πολέμου….. Στους δυστυχείς Τάσο και Κωνσταντίνα, προσήψαν όλες σχεδόν τις κατηγορίες του κώδικα: Συνέργεια σε φόνο, συνεργασία και τροφοδοσία του εχθρού, προδοσία της πατρίδας, κατασκοπία υπέρ ξένης εχθρικής χώρας, μέχρι και στρατολόγηση!

Μιχάλης: ….Στρατολόγηση;… Πως;

Αχιλλέας: Κάποιος μάρτυρας, κατέθεσε ότι κάποτε ο κατηγορούμενος του είχε μιλήσει με συμπάθεια για ένοπλες εξεγέρσεις καταπιεσμένων, -έτσι γενικά και αόριστα- και στη μέση της δίκης, ο εισαγγελέας παρήγγειλε στον γραμματέα του στρατοδικείου, να συμπληρώσει το κατηγορητήριο και με την πρόσθετη κατηγορία της στρατολόγησης, δήθεν δηλαδή, ο κατηγορούμενος προέτρεπε ενεργά τους συμπολίτες του……. να βγουν επαναστάτες στα βουνά!

Μιχάλης:   Φοβερά πράγματα!

Αχιλλέας: Κάθε κατηγορία με συνοπτικό τρόπο, θεωρήθηκε και αποδεδειγμένη……

Αθηνά: Κι όλες οι ποινές ήταν πολύ βαριές !

Ηλίας: Αντέστρεψαν εντελώς τους ρόλους κατηγορουμένων και κατηγόρων! Έπρεπε να πείσουν για την αθωότητά τους οι μεν, αντί και προτού αποδείξουν τις κατηγορίες οι δε!

Αχιλλέας: Δεν υπάρχει τίποτα πιο σατανικό από μια τέτοια μεθόδευση! Πώς αλήθεια αποδεικνύεις ... ότι δεν είσαι ελέφαντας;   (Μικρή παύση)

Μιχάλης: Η υπεράσπισή τους, πώς χειρίστηκε την υπόθεση; Θα υπήρχαν ασφαλώς και μάρτυρες υπεράσπισης!

Αθηνά: Παρά το ζοφερό κλίμα των χρόνων εκείνων, δόθηκε σκληρή μάχη στο δικαστήριο. Είχαν τους καλύτερους δικηγόρους, αριστερούς και δωρεάν προσφερθέντες, της πόλης. Δεκάδες συμπατριώτες μας τους υπερασπίστηκαν με πάθος ......... εκτός του ιδίου του Τάσου, όσον αφορούσε τον εαυτό του!

Μιχάλης:(Έκπληκτος) Δεν υπερασπίστηκε τη ζωή του, της γυναίκας του, το ……μέλλον του παιδιού του;

Αχιλλέας: Οι Λαμπριανοί είναι υπερήφανοι και πεισματάρηδες! Μια απλή δήλωση νομιμοφροσύνης και μεταμέλειας για τα υποτιθέμενα αριστερά του φρονήματα αν υπέγραφε, ή και προφορικά να έκανε ενώπιον του δικαστηρίου, σίγουρα η θανατική του ποινή ακόμα κι’ αν επιβάλλονταν, δεν θα εκτελείτο. Θα μετατρεπόταν σε ισόβια, και σήμερα θα ζούσε μια χαρά.

Ηλίας: Ταπεινά εξέφρασε τη συντριβή του για το θάνατο των τεσσάρων ανθρώπων και ανέλαβε αυτός μόνος και καθ’ ολοκληρίαν, την ευθύνη για το τραγικό συμβάν. Με ανυπέρβλητο σθένος υπερασπίστηκε την πλήρη αθωότητα της γυναίκας του. Ζήτησε συγνώμη από τους συγγενείς των θυμάτων που, άθελά του φυσικά, έγινε αιτία του πένθους τους, με την πράξη φιλοξενίας που πρόσφερε εκείνο το μοιραίο βράδυ.

Αθηνά: Δεν είχε την αυταπάτη ότι συμβιβαζόμενος θα απέφευγε να οδηγηθεί, σαν εξιλαστήριο θύμα, στο βωμό της θυσίας. Φορές μάλιστα έδειχνε ότι και το προκαλούσε, το επεδίωκε, με προφανή στόχο να ελαφρύνει την θέση της γυναίκας του. Ήθελε τουλάχιστον - οπωσδήποτε - να σωθεί αυτή!… Χωρίς φόβο, μίλησε ανοιχτά και για τις προσωπικές, φιλελεύθερες και σοσιαλιστικές πεποιθήσεις του, μπροστά σ’ ένα κατάπληκτο για το θάρρος του, ακροατήριο. ΄Οσο για τους κατηγόρους, αυτοί μάλλον βολεύονταν συνειδησιακά να πιστεύουν ότι.. «Ήθελεν τα κι’ έπαθεν τα»,…ο θερμοκέφαλος!

Ηλίας: Όταν ο εισαγγελέας τον ρώτησε, στην κρισιμότερη φάση της δίκης, αν τέλος πάντων, μετά ταύτα, θα ξανάκανε μία ανάλογη πράξη, δήλωσε ευθαρσώς ότι θα βοηθούσε οποιονδήποτε άνθρωπο – αδιακρίτως καλό ή κακό – του ζητούσε φαΐ και ζεστασιά, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, χωρίς καμία εξαίρεση!

Αθηνά: Η μεγαλειώδης αυτή και χριστιανικότατη απάντηση του παλικαριού, θεωρήθηκε τότε ύβρης και αυθάδεια αμετανόητου προδότη!

Μιχάλης: Δεν μπορούσαν, τουλάχιστον, να μην τους καταδικάσουν σε θάνατο; Η θανατική εκτέλεση σε μία δημοκρατική κοινωνία είναι απαράδεκτη. Φρίκη! …..Μη αναστρέψιμη ενέργεια!

Αχιλλέας: Όπως προ ολίγου σου είπα, όλες οι δίκες των περιόδων αυτών, ήταν δίκες σκοπιμοτήτων. Σε περίοδο ειρήνης, δεν θα διατυπώνονταν καν τέτοιες ανόητες, γελοίες κατηγορίες. Ο Τάσος και η Κωνσταντίνα ήταν αθώοι, απ’ όλες τις κατηγορίες, και αυτό δεν μπορεί να μην το ήξεραν οι στρατοδίκες και μάλιστα καλύτερα από τους άλλους!

Μιχάλης: Η Κωνσταντίνα,…. πώς επέζησε;

Αχιλλέας: Όταν ειρήνευσαν τα πράγματα και οι άνθρωποι με λογική και νηφαλιότητα, χωρίς προκαταλήψεις και πάθη, συζήτησαν και έκριναν τα δεδομένα της συγκλονιστικής αυτής δίκης, έτσι μίλησαν: Εφόσον υπήρξε νεκρός Έλληνας στρατιώτης, δυστυχώς ήταν αναπόφευκτη η εκτέλεση της θανατικής ποινής που επιβλήθηκε στον Τάσο. «Οφθαλμόν αντί οφθαλμού»! Αυτό ήταν τότε το δόγμα!..... Υπήρχε γενικώς και μια ψυχολογική - ούτως ειπείν - πίεση από συγγενείς θυμάτων των ανταρτών, που δεν ήταν λίγοι, ούτε λίγα υπέφεραν κι’ αυτοί…… Η απόφαση για τον Τάσο υπήρξε ομόφωνη. Πέντε κατά, έναντι μηδενός. Εάν δεν ήταν ομόφωνη η καταδίκη, μάλλον θα του δινόταν χάρη!   Για την Κωνσταντίνα αποφάσισαν με πλειοψηφία τριών έναντι δύο, κι έτσι…….

Ηλίας: Ο Τάσος εκτελέστηκε στα πέντε μέτρα με τουφεκισμό. (σκύβει το κεφάλι) Ήταν δεν ήταν τότε τριάντα χρόνων….. Η Κωνσταντίνα κλείστηκε σε φυλακή, μετά εξορία και έπειτα από κάποια χρόνια ελευθερώθηκε.

Αθηνά: Δεν πρέπει να μας διαφεύγει, ότι οι δίκες της εποχής εκείνης, καμία σχέση δεν έχουν με τις σημερινές, όπου οι κατηγορούμενοι έχουν και ασκούν όλα τα δικαιώματά τους και η δικονομία εφαρμόζεται απαρέγκλιτα…… Τότε, ούτε αναπαράσταση διενεργήθηκε, παρ’ όλο που επίμονα ζητήθηκε από την υπεράσπιση, ούτε νεκροτομή, ούτε βαλλιστική έρευνα, άγνωστη βέβαια έννοια την εποχή εκείνη.

Ηλίας: Εδώ έσπευσαν να τους θάψουν ζεστούς! Τους αντάρτες σ’ έναν αγρό έξω από την πόλη και τον χωροφύλακα στο νεκροταφείο με παπά, πριν καν το μάθουν οι δικοί τους!......Έκαψαν, εξαφάνισαν ως και τα λιανοντούφεκα των ανταρτών!

Αθηνά: ... για να μην διαπιστωθεί ότι ενδεχομένως ήταν άκαπνα, ότι δεν είχαν χρησιμοποιηθεί ......Αυτό στα μετέπειτα χρόνια σχολιάστηκε με….. υπονοούμενα.  

Ηλίας: Ένα περιστατικό στη δίκη πολύ χαρακτηριστικό, διότι δείχνει το κλίμα της εποχής, αλλά και τον χαρακτήρα του αδικοχαμένου φούρναρη, είναι αυτό με τις «φωτογραφίες».

Μιχάλης: Τι ακριβώς έγινε;

Ηλίας: Ένας υπομοίραρχος κατέθεσε ότι, επανειλημμένα και πιεστικά, απαιτούσε από τους κατηγορουμένους να έχουν αναρτημένες στο κατάστημά τους φωτογραφίες των βασιλέων και αυτοί με διάφορες προφάσεις αρνούνταν πεισματικά. Ώσπου κάποια μέρα με τρόπο, ξέφυγε της προσοχής τους, κατέβασε από εμφανές σημείο οικογενειακή τους φωτογραφία και στη θέση της τοποθέτησε μεγάλη χρωματιστή του βασιλικού ζεύγους!....Μέχρις εδώ, μπορεί κανείς να πει, συνηθισμένα για εκείνους τους καιρούς πράγματα….. ΄Ομως αυτό που προκάλεσε θυμηδία σε δικαστές και ακροατήριο, σε βαθμό που ο Πρόεδρος διέκοψε για λίγο τη συνεδρίαση και εκκένωσε την αίθουσα, ήταν όταν ο υπομοίραρχος με αφέλεια ανέφερε ότι την επόμενη μέρα, πάνω από το γραφείο του όπου είχε την εικόνα του βασιλιά,… βρήκε αναρτημένη τη φωτογραφία των «παππούδων» του Τάσου,….. αυτήν που του είχε κατεβάσει την προηγούμενη από το μαγαζί του!

Μιχάλης: Απίθανη πράξη!..... Έξοχος….. τον θαυμάζω!

Αχιλλέας: Δυστυχώς το θάρρος, η ευφυΐα και το χιούμορ του - που άφθονα και σαν από αστείρευτη πηγή διέθετε - δεν τον βοήθησαν!…… Με την ζωή του έπαιζε!

Αθηνά: Οι δικαστές μετά τα αυθόρμητα γελάκια τους, σοβαρεύτηκαν και καμώθηκαν ότι τους κατέλαβε «ιερή αγανάκτηση» για την «πρωτοφανή» προσβολή και ασέβεια των κατηγορουμένων στα ιερά πρόσωπα του «άνακτος» και της «ανάσσης», αλλά σε λίγο ξανά δεν μπόρεσαν να συγκρατήσουν κάποια μειδιάματα κάτω από τα μουστάκια τους, όταν ο Τάσος, με λεπτή ειρωνεία, δικαιολόγησε την πράξη του λέγοντας ότι ... «ο κύριος υπομοίραρχος κι εγώ ...μπερδέψαμε τα σπίτια μας»!

Αχιλλέας: (προς τον Μιχάλη) Υπήρχε ιδεολογικό υπόβαθρο στις αποφάσεις. Σε μεγάλο βαθμό κρινόσουν αθώος ή ένοχος σύμφωνα με αυτό.

Μιχάλης: Το περιστατικό φανερώνει έναν υπέροχο άνθρωπο με υψηλά ιδανικά που τα υπερασπιζόταν μέχρι θανάτου. ... Κάτι μου λέει ότι αυτός ο χαρακτήρας έχει περάσει, μέσω του DNA, έως ... την τρίτη γενιά!

Αθηνά: Είχαν και το γιο τους, το Χρήστο. Τότε έξι-επτά χρονών. Με δικαστική απόφαση το παιδί εστάλη σε δημόσιο οικοτροφείο, της Βασίλισσας λεγόμενο, ως ανταρτόπληκτο, παρά τις διαμαρτυρίες των συγγενών. Έπρεπε «γάρ» να γαλουχηθεί στα εθνικά ιδεώδη και το συγγενικό περιβάλλον εκρίθη, ότι δεν θα του τα παρείχε. Εκεί έμαθε γράμματα και την τέχνη του φούρναρη …

Μιχάλης: Βεβαιώνω και όχι μόνον εγώ, ότι αυτή την τέχνη την έμαθε τέλεια….

Αχιλλέας: …. Δεν πρόλαβε να του την διδάξει ο πατέρας του!

Μιχάλης: Πώς καταντά ο άνθρωπος στον πόλεμο!..... Άγριο θηρίο!

Αχιλλέας: ….Μα και στα ειρηνικά χρόνια; Λίγη σκληρότητα και απανθρωπιά συναντούμε;

Αθηνά: Και το αντίθετο!.....Μου έχουν διηγηθεί συγκινητικές ιστορίες φιλανθρωπίας και ανώτερων αισθημάτων, καταμεσής των πιο άγριων συνθηκών του πολέμου….. Μία τέτοια είναι αυτή, της υπογραφής από τον πρόεδρο του στρατοδικείου της απόφασης για τον Τάσο, έτσι όπως, με δακρυσμένα μάτια των αφηγητών, άκουσα.   (Μικρή παύση)….

Είχαν υπογράψει οι άλλοι στρατοδίκες και έμενε τελευταία η υπογραφή του προέδρου. Στον προθάλαμο περίμενε – έντρομος κι αυτός – ο λοχίας του εκτελεστικού αποσπάσματος, να λάβει τη διαταγή εκτελέσεως και να την εφαρμόσει πάραυτα. Ο πρόεδρος του λέει να τον περιμένει λίγο, να πάει μέχρι την παρακείμενη εκκλησία – ήταν του Σωτήρος – να ανάψει ένα κερί. Πέρασε κάμποση ώρα και δεν είχε επιστρέψει. Τότε κάποιοι μπήκαν προσεκτικά μέσα στην εκκλησία, να δουν τι συμβαίνει. Αντίκρισαν το στρατοδίκη– πρόεδρο, γονατιστό στην εικόνα του Χριστού σιγοκλαίγοντας, να επαναλαμβάνει ψιθυριστά την φράση: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με»…Από σεβασμό, δεν τον διέκοψαν. Είχε μπει βράδυ και βγήκε ξημερώματα από την εκκλησία……. Έπειτα από λίγη ώρα, ο Τάσος εκτελέστηκε. Αρνήθηκε θεία μετάληψη από ιερέα και δεν δέχθηκε να του κλείσουν τα μάτια με μαντήλι. Στους άνδρες του εκτελεστικού αποσπάσματος, που έκλαιγαν με λυγμούς, είπε να μην αστοχήσουν και ότι τους συγχωρεί!

Ηλίας: Μια λεπτομέρεια ανατριχιαστική! Μόνον από μία σφαίρα σκοτώθηκε. ΄Ολες οι άλλες αστόχησαν… ηθελημένα!   (βαριά ατμόσφαιρα)

Αθηνά: Χρόνια μετά, σε μια μετακίνηση της εικόνας του Σωτήρος από την καθαρίστρια του ναού, έπεσε στο δάπεδο μία πένα μελάνης που ήταν τοποθετημένη πίσω από το εικόνισμα. Κάποιος επίτροπος που θυμήθηκε τι είχε συμβεί τότε με τον πρόεδρο του δικαστηρίου, κατάλαβε ότι με αυτήν την πένα, είχε υπογραφεί η θανατική καταδίκη ενός αθώου ανθρώπου. Την παρέδωσε στη χήρα του. Έκτοτε πρέπει να βρίσκεται στην οικογένεια.

Μιχάλης: Μένω κατάπληκτος, απ’ όσα άκουσα σήμερα….. Δεν φανταζόμουνα ότι μπορούσε να έχουν συμβεί τέτοια πράγματα ακριβώς δίπλα μας, μέσα στο ίδιο μας το σπίτι…… Δεν το χωράει ο νους μου! (Μικρή σιωπή)

Αχιλλέας: 53 χρόνια έκρυβα αυτό, το μεγάλο μυστικό της ζωής μου. Με την …. έστω απερίσκεπτη «προδοσία» μου, να έχω προκαλέσει το θάνατο και τη δυστυχία τόσων ανθρώπων!

Ηλίας: Κάθε ημέρα σιωπηρά προσεύχομαι, όπως ο στρατοδίκης τη βραδιά της απόφασης….. Ποτέ μου δεν ομολόγησα σε κανέναν μέχρι σήμερα…. τον « φρικτό ρόλο» που έπαιξα εκείνο το ματωμένο βράδυ …

Αθηνά: Μένω εμβρόντητη απ’ όσα έμαθα απόψε……. Έχουμε πολλές φορές συζητήσει κατά καιρούς και μαζί με άλλους συμπατριώτες μας, την τραγική αυτή ιστορία του ’49, …

Ηλίας: … δεν είχα όμως ποτέ βρει το θάρρος να κατονομάσω τον εαυτό μου

Αχιλλέας:… και τον Αχιλλέα Δαγκλή …

Ηλίας: … σαν τους κύριους υπαίτιους της τραγωδίας!       (Μικρή σιωπή)

Μιχάλης: Εσείς δεν βρήκατε το θάρρος, η οικογένεια Λαμπριανού όμως, τι λέει; ……Θυμάμαι, οι γονείς της Αναστασίας και   η Αναστασία, ποτέ δεν μου άφησαν εντύπωση ότι η οικογένεια τους έχει σηκώσει τέτοιο σταυρό μαρτυρίου. Πολύ περισσότερο δεν υπαινίχθησαν ότι ο δικός μου πατέρας, ή κάποιος άλλος, ήταν μοιραίος για αυτούς……

Αχιλλέας: Πιθανότατα αγνοούν το ρόλο μας….. Κάποιοι στο σκοτάδι, ειδοποίησαν το φρουρό στο φυλάκιο…. μέχρι εκεί συζητήθηκε, απ’ όσο ξέρω.

Αθηνά: Πραγματικά ποτέ κανείς από την οικογένεια δεν μίλησε για οποιαδήποτε «κατάδοση» στους χωροφύλακες. Μήπως λοιπόν οι αντάρτες έγιναν αντιληπτοί και από τους ίδιους τους χωροφύλακες, ανεξάρτητα από εσάς;

Μιχάλης: Μακάρι, τέτοια ευθύνη να μην βαραίνει τον πατέρα και τον κύριο Ηλία, … όμως εγώ, σίγουρα είμαι ηθικά υπεύθυνος, έστω κ’ εν αγνοία μου, για την αναπηρία της κοπέλας …

Αχιλλέας: (έντρομος) Μα και σ’ αυτή την περίπτωση, πάλι εγώ είμαι υπεύθυνος!…. Εγώ σου κράτησα και καταχώνιασα τις επιστολές του κοριτσιού!

Μιχάλης: (αναστατωμένος, μονολογεί) Θεέ μου!..... Για πάνω από μισό αιώνα, πατέρας και γιος, είμαστε o μαύρος εφιάλτης,… le fantome sanglant,…. αυτής της οικογένειας. Οι υπαίτιοι ενός αναίτιου «massacre»   τεσσάρων Ελλήνων στρατιωτών, μιας παράλογης και άδικης θανάτωσης ενός πατριώτη στο άνθος της ηλικίας του, της πολύχρονης φυλάκισης της γυναίκας του και του εγκλεισμού του ορφανού παιδιού τους σε άσυλο!......Αδιάφοροι και απαθείς παρατηρητές της ασύλληπτα μεγάλης και επί πολλά χρόνια συνεχιζόμενης τραγωδίας που προκαλέσαμε! Δεν περνούσαμε από το μαγαζί τους, ούτε πηγαίναμε στον τόπο καταγωγής μας, για να μην θυμόμαστε τις ενοχές μας, για τις οποίες μέχρι σήμερα οι άνθρωποι έχουν το ψυχικό μεγαλείο να μην τους ξεφεύγει ούτε σαν ψίθυρος απ’ τα πικραμένα χείλη τους…… Και συνεχίσαμε ακάθεκτοι! Την αθώα ψυχή ενός κοριτσιού, κλείσαμε στο βάθος ενός συρταριού κι αυτή την ίδια, πετάξαμε σ’ ένα βάραθρο, απ’ όπου για καλή της τύχη, σηκώθηκε μεν, αλλά ανάπηρη για πάντα. Τον έρωτα και τη μητρότητα, της τα απαγορεύσαμε σκληρά και τέλος, το πατρικό τους σπίτι το βγάλαμε στο σφυρί!….. Την πιο χαρισματική κοπέλα που έπλασε ο Θεός στην πόλη μας, στη διάρκεια της άθλιας γενιάς μας, τη φέραμε σε σημείο να την λυπούμαστε   οι ένοχοι, οι ανάξιοι…… Αλήθεια, τι άλλο μένει να κάνουμε σ’ αυτούς τους ανθρώπους;       (Όλοι είναι πολύ θλιμμένοι και σιωπηλοί).

Αθηνά: … Να τους ζητήσουμε συγνώμη! … Τώρα πια μόνον αυτήν μπορούμε να προσφέρουμε!

Μιχάλης: Κάτι περισσότερο τους οφείλουμε και το δικαιούνται… Αγάπη!    (Ανοίγει τον ηλεκτρονικό του υπολογιστή, ψάχνει, βρίσκει το τηλέφωνό της Τασίας και της τηλεφωνεί).

Μιχάλης: Η κυρία Αναστασία Λαμπριανού; … Τασούλα, θα με θυμάσαι, αν και δεν έχουμε ιδωθεί χρόνια, είμαι ο …

Τασία:   (Ακούγεται από το ακουστικό) Μιχάλη μου, τι κάνεις;

Μιχάλης: Ναι Τασία, ο Μιχάλης Δαγκλής είμαι … μήπως σε ενοχλώ;

Τασία: Καθόλου. Ίσα-ίσα, η χαρά μου που σε ακούω είναι μεγάλη.

Μιχάλης: Είμαι καλά και βρίσκομαι στην Λάρισα. Εσύ, πώς είσαι;

Τασία: Κι εγώ πολύ καλά….. Νέα σου μου λέει ο συμμαθητής σου Κλεάνθης Παπασπύρου, ο βιβλιοπώλης….. Μαθαίνω ότι προοδεύεις και δημιουργείς εξαιρετική καριέρα στην Γαλλία…. Χαίρομαι πάρα πολύ.

Μιχάλης: Τασούλα, θέλω να σου ζητήσω συγνώμη, που έτσι ξαφνικά χάθηκα, εξαφανίστηκα, …

Τασία: Μα για ποιο λόγο; Όλοι μας, μετά το σχολείο ανοίγουμε τα φτερά μας στο μέλλον που πρέπει να δημιουργήσουμε. Καθόλου δεν κοιτάμε πίσω.

Μιχάλης: Μ’ εμένα δεν έγιναν ακριβώς έτσι τα πράγματα…… εννοώ δεν έπρεπε να γίνουν έτσι…. εν πάση περιπτώσει, μπορώ να σε συναντήσω;

Τασία: Ασφαλώς, όποτε θέλεις.

Μιχάλης: Και σήμερα; Απόψε;

Τασία: (χαρούμενα)     Θα τρελαθώ!   Ακόμα καλύτερα!

Μιχάλης: Πού μπορούμε να συναντηθούμε;

Τασία: Όπου σ’ εξυπηρετεί. Καταλαβαίνω, ο χρόνος σου στην Ελλάδα είναι περιορισμένος….. Μπορώ να οδηγήσω το αυτοκίνητό μου, παρά το πρόβλημά μου. Υποθέτω γνωρίζεις …

Μιχάλης: … Μόλις σήμερα το έμαθα και λυπήθηκα πάρα πολύ.

Τασία: Μην στενοχωρηθείς, Μιχάλη, …… μην δείξεις την στενοχώρια σου,…. που θα με δεις σε αναπηρικό καρότσι …Που είμαι πια μεγάλη..... Ας θυμηθούμε μόνο τις όμορφες, ανέμελες στιγμές, όταν είμαστε παιδιά!

Μιχάλης: Να σε συναντήσω στο σπίτι σου;

Τασία: Ευχαρίστως… Μια επίσκεψη που έχω τώρα, του αδελφού μου …..

Μιχάλης: Ο Αντρέας! Τι κάνει αλήθεια; Τι πειραχτήρι που ήτανε! Όλο σκανταλιές!

Τασία: Μια χαρά και σε πληροφορώ από τότε που μεγάλωσε έγινε πολύ ήσυχος!.......και της γυναίκας του,.. είναι η Ευδοκία,… την θυμάσαι την Ευδοκία;

Μιχάλης: Ναι!... Βέβαια!....Μα στην κοπελίτσα την Ευδοκία εφάρμοζε τις σκανταλιές του τα χρόνια εκείνα!.....Αυτήν λοιπόν και παντρεύτηκε!

Τασία: Η παιδική του αγάπη, που δεν λέει να τον εγκαταλείψει ακόμα!.....Είχαμε σαν αδέλφια κάποιο οικογενειακό θέμα να συζητήσουμε, αλλά τελειώσαμε … Φεύγουν σε λίγο…..  

Μιχάλης: Δεν χρειάζεται! Μην διώξω τ’ αδέλφια σου από το σπίτι σου, επειδή θέλω να σε δω για λίγο!   Θα χαρώ να τους δω κι αυτούς!........Πες μου τη διεύθυνσή σου, θα έρθω με ταξί αμέσως ...... Υποθέτω θα βρεθεί κάποιο να με πάρει, αφού ξέρω, στην Ελλάδα, υπάρχει το «παράδοξο» να ρωτάμε εμείς τον ταξιτζή πού πάει… …και όχι το «αντίστροφο»!

Τασία: Να ήταν μόνο αυτό το «παράδοξο» στην Ελληνική κοινωνία μας! Ένα σωρό πράγματα γίνονται «αντίστροφα»! ....Λοιπόν, η διεύθυνσή μου είναι Κυπρίων Αγωνιστών 10. Είναι μια ισόγεια μονοκατοικία.

Μιχάλης: Θα ξέρει ο οδηγός.

Τασία: (χαρούμενα)   Τυχαίνει να ψήνουμε στο φούρνο ένα ταψί τυρόπιτα της μητέρας μου…. Όπως στην παλιά καλή εποχή…….

Μιχάλης: (μειδιώντας) Θα κρατώ, όπως συνήθιζα, το γνωστό 50δραχμο! Ετοίμασε μου ρέστα 10 δραχμές!

Τασία:   (χαρούμενα) Bien sur!….. Il   me tarde   de te revoir, Michel !

Μιχάλης:   Je viendrai, le plus tôt possible, Anastasia!

Δ Ι Α Λ Ε Ι Μ Μ Α 

3^Η ΠΡΑΞΗ - ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ»

Στο σαλόνι του σπιτιού της Αναστασίας, λίγη ώρα αργότερα. Η Τασούλα, ο αδελφός της Ανδρέας, η νύφη της Ευδοκία και ο Μιχάλης. Σε μία γωνιά η τραπεζαρία και σε μία άλλη γραφείο και βιβλιοθήκη με πολλά βιβλία. Στον τοίχο φωτογραφία του παππού της Τάσου (νέος, που χαμογελά πλατιά). Στο ξεκίνημα της 3^ης πράξης, ο Μιχάλης και η Τασία κάθονται σ’ ένα αρμόνιο, δίπλα-δίπλα, παίζοντας και τραγουδώντας Γαλλικό τραγούδι) .

(Μετά το τραγούδι, ικανοποιημένοι οι Μιχάλης και Τασία αγκαλιάζονται)

Ευδοκία: Μπράβο παιδιά!  

Ανδρέας: Το τραγουδήσατε πολύ ωραία, όπως τότε στο κινηματοθέατρο ... 

Ευδοκία: ...Που σας είχε θαυμάσει και χειροκροτήσει όλη η πόλη!

Μιχάλης: Θυμάμαι την ανησυχία μου μην ξεχάσω τα λόγια, μην μπερδευτώ, μην είμαι παράφωνος…… κακόφωνος ολότελα! 

Τασία: Εγώ!, που έπρεπε να τραγουδήσω με νάζι, ομορφιά και με …accent francais ! …από βλαχοπούλα που ήμουνα! 

Μιχάλης: (προς Τασία) Καθόλου δύσκολο για σένα! Ήσουν φανταστική! Μπροστά σου, οι άλλοι εκμηδενιζόμαστε ... ατάλαντοι, κομπάρσοι! 

Ευδοκία: Όλα τα παιδιά του Ωδείου ήσαστε υπέροχα! ... (με νόημα) ... όμως οι δύο εσείς ξεχωρίζατε. Όλοι το έβλεπαν καθαρά, εμείς, ποιο μικροί, το διαισθανόμασταν! 

Ανδρέας: Θυμάστε ρε παιδιά! Στα σχολεία μας και   στις συνθήκες της επαρχιακής πόλης, τ’ αγόρια έπρεπε να είναι χωριστά από τα κορίτσια, κατά τα ήθη της εποχής…..

Ευδοκία: … «Συντηρίλα» σκέτη! …Ή όπως θα έλεγε ο φιλόλογος καθηγητής μας, ο Στεφάνου: (Με στόμφο) «O Tempora!   Ο Mores»!

Ανδρέας: ….Σε άλλα κτίρια και άλλες αίθουσες,.. ή όπου ήταν μεικτά τα τμήματα σ’ άλλα θρανία, σ’ άλλες σειρές…. τα πρόβατα από τα ερίφια!

Μιχάλης: Εγώ με τις ματιές μου έσπαγα το εμπάργκο! Έκανα και μικροπονηριές! Καθόμουν στο προσφορότερο σημείο για να ρίχνω, με τη μικρότερη στροφή του κεφαλιού μου, ματιές στην Αναστασία.

Τασία: Πονηρέ! Νομίζεις, δεν αντιλαμβανόμουνα τις κατεργαριές σου;

(Σιγά, μόνο προς τον Μιχάλη )… Το αισθανόμουν όταν με κοίταζες, ακόμα κι αν δεν διασταυρώνονταν οι ματιές μας! … Ηλεκτρικό ρεύμα σαν να διαπερνούσε το κορμί μου!

Μιχάλης: (Προς την Τασούλα, σιγά) Δεν υπήρχε περίπτωση τα μάτια μου να μην ήταν καρφωμένα πάνω σου, ειδικά αν το τραγούδι μιλούσε για αγάπη!

Ευδοκία: Κι αυτό πάλι! Κάθε ημέρα για τυρόπιτα στο μαγαζί, χωρίς καμιά βιασύνη να εξυπηρετηθείς γρήγορα, όταν μέσα βρισκόταν η Τασούλα, με την οποία πιάνατε αμέσως κουβέντα ...

Ανδρέας: (γελαστά) ... και μας καθυστερούσατε τους άλλους πελάτες!

Ευδοκία: Αυτά έχει η εφηβεία! Πάντως σήμερα, πολύ μας υποχρέωσες με την επίσκεψή σου Μιχάλη.

Μιχάλης: Οι συνθήκες μας χώρισαν!.....Όμως απόψε προσπαθώ επανασύνδεση,…. όσο βεβαίως μου επιτρέπεται!

Τασία: Την επέτυχες ήδη! Με ασύγκριτα χαρισματικό τρόπο! Τι δεν θυμηθήκαμε! Είπαμε ιστορίες! Τραγουδήσαμε!.... Σ’ ευχαριστώ πολύ Μιχάλη, είσαι αληθινά υπέροχος!...Μας χάρισες μια αξέχαστη συντροφιά,…. σ’ εμένα προσωπικά άλλη μια δυνατή συγκίνηση! ……Πάει! Έκλεισες το χάσμα της απουσίας 13 χρόνων με την αποψινή γοητευτική παρουσία σου στο σπίτι μου!.......

(Μικρή σιωπή, έπειτα αλλάζοντας ύφος, του πιάνει το χέρι, τον κοιτάει στα μάτια) …..Τώρα μπορείς ν’ αναχωρήσεις ήσυχος κι ευχαριστημένος… Αύριο πρέπει να βρίσκεσαι στο Παρίσι….. Καλή σταδιοδρομία στο υψηλό σου λειτούργημα Michel!.....Από τα βάθη της καρδιάς μου εύχομαι να είσαι πάντα, με όποιους κι’ όπου κι αν βρίσκεσαι, ευτυχισμένος.... (Του χαϊδεύει τα μαλλιά) ….. Bon voyage et au revoir…Mon amour !

Mιχάλης: ( Κουνά το κεφάλι του αρνητικά) …….

Τασία: Ασφαλώς σύντομα θα ξανασυναντηθούμε με χαρά, όπως σήμερα….

Mιχάλης: (Εξακολουθεί να την κοιτάει ανέκφραστος) ……

Τασία: (Ταραγμένη)….Μιχάλη, σε παρακαλώ!.....Δεν θέλω από εσένα τίποτα,… κι εγώ, δεν έχω κάτι να σου προσφέρω…..

Μιχάλης: (ψύχραιμα) ... Μα είπες….. θα μου προσφέρεις, όπως την παλιά καλή εποχή, μια τυρόπιτα!

Τασία: (ταραγμένη) .........

Ανδρέας: (σιωπηλός)……..

Ευδοκία: Μιχάλη, θα πρέπει να περιμένεις 5-10 λεπτά. Ψήνεται, δεν είναι ακόμα έτοιμη.

Μιχάλης: Κανένα πρόβλημα! Μην σας προβληματίζει ο χρόνος μου. Πήρα απόφαση να μείνω άλλη μια μέρα στην Ελλάδα! Θα επικοινωνήσω με το Νοσοκομείο μου. Δεν «τρέχει» τίποτα!........ (Κάνει ότι οσφραίνεται) Α!....Τι υπέροχη μυρωδιά! Θα είναι αριστούργημα!..... Στο μεταξύ, να ρίξω μία ματιά στη βιβλιοθήκη σας;….. μου επιτρέπετε;

Ανδρέας: Παρακαλώ!

Μιχάλης: (Σηκώνεται, παρατηρεί τα βιβλία στα ράφια, πιάνει 2-3 και τα ξεφυλλίζει ...) Συγχαρητήρια Αναστασία. Και συγγραφέας!.....Εκδόσεις του συμμαθητή μου του Κλεάνθη. 

Τασία: Μαθήματα Φυσικής. Θεωρία και ασκήσεις επιπέδου μέχρι ανώτερης παιδείας.

Μιχάλης: Και αυτό εδώ σχετικά με την κβαντική θεωρία, και αυτήν της σχετικότητας, που δεν έχει καθόλου μαθηματικούς τύπους;

Τασία: Βιβλίο σχετικά «εκλαϊκευμένο». Αναφέρομαι στα θεωρητικά συμπεράσματα και τις ιδεολογικές προεκτάσεις, των δύο μεγάλων αυτών θεωριών του 20^ου αιώνα. Πελώρια ζητήματα, που συζητούνται στους φυσικούς και φιλοσόφους όλου του κόσμου τα τελευταία εκατό χρόνια συνεχώς, χωρίς το ενδιαφέρον να έχει εξαντληθεί.

Μιχάλης: Αλήθεια, δε σε φανταζόμουνα φυσικό! Ίσως μια πιο ανάλαφρη δουλειά, όπως ... ηθοποιός, θα σου ταίριαζε καλύτερα! Θα ήταν πλησιέστερα στο ταπεραμέντο σου!

Τασία: Δεν λέω όχι, αλλά ... έχω σοβαρό πρόβλημα!

Μιχάλης: (καταλαβαίνει τη γκάφα του) ….Πως πάνε από πωλήσεις τα βιβλία σου;

Τασία: Πολύ καλά! Ξεπερνούν ακόμα και τα όσα έχω δωρίσει! σε συναδέλφους, μαθητές και φίλους μου.

Μιχάλης: Μα τότε έχουμε να κάνουμε με best seller!

Μιχάλης: (ξεφυλλίζοντας το) Πολύ ενδιαφέρον αυτό της κβαντικής φυσικής! …Με αφορούν κι εμένα τα θέματα που πραγματεύεσαι….. Συναφείς άλλωστε είναι οι κλάδοι μας….

Τασία: Φυσικά!..... Θα στο χαρίσω και θα χαρώ να βρεις χρόνο να το διαβάσεις. Αν κάπου έχεις απορίες, μέσω Internet, σου στέλνω τις διευκρινίσεις μου!

Μιχάλης: Πολύ ωραία! Ευχαριστώ!..... Δεν θα μου αρνηθείς και μία ιδιόχειρη αφιέρωση σου πάνω στο βιβλίο! ... Να! μ’ αυτήν εδώ την παλιά πένα που βλέπω έχετε στην προθήκη!       (Πέφτει παγωμάρα στους άλλους)

Ευδοκία:…. Ξέρεις Μιχάλη, είναι οικογενειακό μας κειμήλιο ... πολύ σημαντικό για μας!... Τελευταία φορά έγραψε πριν 53 χρόνια ...(σιγανά).. με αίμα!

Τασία: Πρέπει να μας το επιτρέψει ο πατέρας!.....Να τον πάρω στο τηλέφωνο...  

Ανδρέας: (σκέπτεται για λίγο μελαγχολικός) Νομίζω, δεν θα έχει αντίρρηση ο μπαμπάς!.... (κοιτάει την φωτογραφία του παππού του) Θα χαρεί και η ψυχή του παππού μας! ..... Θα χρειαστεί μόνο να πάρουμε ένα μπουκαλάκι μελάνι. Θα το αγοράσω εγώ αύριο το πρωί.

Τασία: (όλο χαρά εκδηλώνει την πρόθεσή της να φιλήσει τον αδελφό της, ο οποίος σκύβει στο αναπηρικό της καροτσάκι) …Σ’ ευχαριστώ Αντρέα, σ’ ευχαριστώ πολύ!

Ευδοκία: (Ρίχνει μια ματιά στην κουζίνα και αναγγέλλει) Η τυρόπιτά μας είναι έτοιμη! Μπορούμε να περάσουμε στο τραπέζι…… Θα μας κάνετε την τιμή….. Monsieur Dagkli!

Ανδρέας: Να συνοδευτεί, προτείνω, με γλυκό, κόκκινο, Ραψανιώτικο κρασί!

Μιχάλης: Ευχαριστώ! ΄Ομως, πριν καθίσω στο τραπέζι - για να είμαι ήσυχος - λέω να στείλω ένα μήνυμα…. (Πηγαίνοντας προς το Laptop του)… Επειδή αύριο δεν θα βρίσκομαι στο πόστο μου, πρέπει να συνεννοηθώ και να δώσω οδηγίες!.....(Χειριζόμενος τον υπολογιστή του, στρέφεται προς την Τασία ξαφνικά) … Τασούλα, έχεις αντίρρηση να με συνοδεύσεις αύριο το πρωί, σε μια μικρή «εκδρομή»…. ως τον Τύρναβο ;

Τασούλα: (έκπληκτη) Εκδρομή; Μαζί! Με πολύ χαρά!....Στο αυτοκίνητο θα μιλήσουμε φωνακτά, θα τραγουδήσουμε!.....σαν παιδιά σχολείου!......Το μεσημέρι επιστρέφουμε.

Μιχάλης: Ο. Κ. ! ……(Χειριζόμενος τον υπολογιστή του)…. Τι ακριβώς κάνει το μαγαζί σου, Τασία;

Τασούλα: Είναι εργαστήριο επισκευής υπολογιστών και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών. ΄Εχω και αναλώσιμα.

Μιχάλης: (σκυμμένος στον υπολογιστή του) Χμμ, νομίζω ότι χρειάζομαι επειγόντως τη βοήθειά σου…. Βλέπω στην οθόνη μου, κάτι ανησυχητικό.

Τασούλα: Να ρίξω μια ματιά;

Μιχάλης: (στρέφοντας την οθόνη προς το μέρος της) Για δες αυτές τις ενδείξεις.

Τασούλα: Έχει ιό ο υπολογιστής σου, Μιχάλη. Πολύ επιθετικός! Μην πληκτρολογήσεις τίποτα, γιατί κινδυνεύεις να χάσεις το αρχείο σου.

Μιχάλης: Δεν εκτελείται καμία εντολή! …Πώς «βγαίνω»;… Τι κάνω;

Τασούλα: Μου επιτρέπεις; (Βλέπει την οθόνη, κάτι πληκτρολογεί)….. Πρέπει για λίγη ώρα να το επεξεργαστώ στο διπλανό δωμάτιο, όπου έχω το εργαστήριο μου.

Μιχάλης: (Ανήσυχος) Σου είμαι υπόχρεος! …. Σε βάζω σε κόπο, αλλά είναι για μένα απαραίτητο και επείγον!…. Πρέπει απόψε, το αργότερο μέχρι αύριο πρωί,   να δω το ιατρικό ιστορικό και την θεραπεία ασθενών που παρακολουθώ και να τηλεφωνήσω σε συνάδελφους στο Νοσοκομείο να τους αναλάβουν, όσο εγώ θα λείπω!

Τασούλα: Καταλαβαίνω. Μην ανησυχείς. Θα διορθωθεί....Υπολογίζω μέχρι να φάτε την τυρόπιτά σας, καθίστε στο τραπέζι εσείς μην σας κρυώσει,   σε είκοσι λεπτά, θα το έχω φτιάξει!   (Η Τασούλα φεύγει με τον υπολογιστή και στο τραπέζι κάθονται οι τρεις για να φάνε την τυρόπιτα, και να πιούν κρασί.)

Μιχάλης: (τρώγοντας με φανερή ικανοποίηση) Συγχαρητήρια παιδιά για την νόστιμη τυρόπιτα σας!…..Είσαστε άξιοι διάδοχοι μιας μεγάλης παράδοσης!

Ευδοκία: Τρεις γενιές φουρναραίοι! Ξεκίνησε προπολεμικά από τον προπάππο Χρήστο και πέρασε στον παππού Τάσο μέχρι το ’49. Από το ’58 και δώθε η γιαγιά κυρά – Ντίνα και τα πεθερικά μου Χρήστος και Ελένη τον κράτησαν μέχρι πρόσφατα…..

Μιχάλης: (Πίνοντας μια γουλιά κρασί) Εξαίσιο και το κρασί!....... Τελικά, πότε κλείσατε τον φούρνο σας στον Τύρναβο; 

Ανδρέας: Το καλοκαίρι που μας πέρασε ο μπαμπάς είχε συμπληρώσει τα εξήντα του χρόνια και συνταξιοδοτήθηκε. Η μαμά κουρασμένη, είχε αποσυρθεί λίγο πριν. Εγώ κι η Ευδοκία, που τελευταία δουλεύαμε στο μαγαζί μαζί τους, κρίναμε ότι δεν θα τα καταφέρναμε να το κρατήσουμε μόνοι μας μετά.

Ευδοκία: Έτσι δεν υπήρξε διαδοχή! Στο φουρνάρικο πέρσι βάλαμε λουκέτο!

Μιχάλης: Κρίμα!.... Ο κύριος Χρήστος δεν ήταν μεγάλος στην ηλικία των εξήντα…. Εσείς μια χαρά παιδιά, γιατί να πάτε σε εξαρτημένη εργασία, ενώ είχατε   μια στρωμένη δική σας επιχείρηση….

Ανδρέας: Όλα τα πράγματα έχουν ακμή και παρακμή! …Τώρα, το μαγαζάκι μας δεν θεωρείτο επιχείρηση, με τη σημερινή έννοια του όρου. Ένα ξυλόφουρνο είχαμε, και πουλούσαμε το ψωμί φθηνά, λόγω της διατίμησης. Είχαμε τελείως ξεπεραστεί από την τεχνολογία…… Στη δουλειά μας   κερδίζεις από το ζαχαροπλαστείο…. Οι πελάτες μας   με λίγες δραχμές, ένα-δυο ευρώ τώρα, έπαιρναν ολόκληρο καρβέλι φρέσκο μυρωδάτο ψωμί. Κατόπιν οι ίδιοι πήγαιναν σε ζαχαροπλαστεία και πλήρωναν δεκαπλάσια για, επιτρέψτε μου να το πω, αμφίβολης ποιότητας και φρεσκάδας τούρτες ή άλλα γλυκά….. Εμείς κερδίζαμε πέντε έως επτά τοις εκατό με μικρό τζίρο και οι ζαχαροπλάστες τριάντα και πενήντα τοις εκατό με τον δεκαπλάσιο τζίρο….. Δυστυχώς δεν περάσαμε ποτέ σε παρασκευή γλυκών……

Μιχάλης: ….Εκτός από την ξακουστή σας τυρόπιτα!

Ανδρέας: Σωστά, εκτός από τυρόπιτα ταψιού ... Ξέρεις, έχουν αλλάξει και οι διατροφικές μας συνήθειες. Το «ελληνικό» ζυμωτό ψωμί και η «χωριάτικη» τυρόπιτά μας - (σκάει πονηρό χαμόγελο) της οποίας κάποτε κι εσύ υπήρξες θιασώτης, λόγω της Αναστασίας βέβαια, - έχουν πάρει την άγουσα προς το «Μουσείο» των παραδοσιακών μας εδεσμάτων. Σε λίγο θα τα ανασύρουμε από παλιές συνταγές γιαγιάδων! ……Σήμερα κυριαρχεί η «nouvelle pâtisserie»!

Μιχάλης: Το ’88 – ’89 πουλούσατε την νόστιμη τυρόπιτά σας προς 40 δραχμές, τη μία, έτσι;

Ευδοκία: Το θυμάσαι βλέπω!   Οι άλλοι, πωλούσαν 50 και 60 δραχμές κατώτερη!

Μιχάλης: Έδινα καθημερινά ένα 50δραχμο και η Τασία διάλεγε για μένα το πιο σπέσιαλ κομμάτι. Έπαιρνα και ρέστα ένα δεκάρικο….. Θα σας το πω τώρα, που δεν μας ακούει: Το 10δραχμο, ήταν κάπως «φετίχ» για εμένα. Δεν έδινα ακριβώς το ποσόν, για να πάρω κάτι απ’ αυτήν ως ενθύμιο! Στο σπίτι μου το δεκάρικο το έριχνα σε κουμπαρά!.....

Ανδρέας: Κι άλλα παιδιά ήταν ..... «τσιμπημένα» με την Τασία μας…. Μερικοί επεδίωκαν τη φιλία μου, για να είναι κοντά.

Μιχάλης: …Εγώ είχα βρει την «τυρόπιτα»!....Πάντως η Τασία ήταν αξιαγάπητη, όχι μόνον για την ομορφιά, αλλά και για τον χαρακτήρα και το ήθος της…… Εγώ είχα γοητευθεί κι από το πνεύμα και το λεπτό της χιούμορ!.... Κάθε μέρα σχεδίαζα στο νου μου τι θα της έλεγα, όταν θα την συναντούσα. Ετοιμόλογη πάντα μου ανταπαντούσε, με πρωτοτυπία, εξυπνάδα και χάρη!...   Γι’ αυτό, με βλέπατε κι ερχόμουν συχνά στο μαγαζί σας κι ας μου έριχνε η γιαγιά σας …..«φαρμακερές» ματιές!

Ευδοκία: Για να μην παραπαίρνεις θάρρος με την Τασία, σε «κάρφωνε» η γιαγιά!

Ανδρέας: Η παρουσία σου στο μαγαζί μας …νομίζω… κάπως την αναστάτωνε! Ίσως κάτι διαισθανόταν, – αδιόρατο –!... Σαν ψυχανέμισμα!... Όμως ολοφάνερα σε συμπαθούσε… πάλι…. μ’ ένα τρόπο όλως ιδιαίτερο! …Αυτή μόνον ξέρει!     (Μικρή σιωπή)

Μιχάλης: Τι κάνει;

Ανδρέας: Πολύ καλά, για τα 80 χρόνια της. Της αρέσει να ζει συνέχεια στο χωριό, πάνω στα βουνά. Μέχρι που γέρασε βέβαια εργαζόταν στο φουρνάρικο και όπως θυμάσαι ήταν το   κουμάντο, η ψυχή του.

Μιχάλης: Βέβαια!

Ανδρέας: Αυθεντία!... Ο κόσμος παλαιότερα μας ήξερε σαν: τον   φούρνο   της κυρά - Ντίνας!

Ευδοκία: Το αλεύρι το διάλεγε μόνη της από τα πρατήρια πωλήσεων των καλύτερων μύλων της Θεσσαλίας, αφού τους ανακάτευε όλα τα τσουβάλια για να πάρει ότι ήθελε και όπως το ήθελε. Γνώριζε με την αφή, την οσμή και την γεύση, την ποιότητα κάθε παρτίδας και μπορούσε, πρακτικά, αλλά χωρίς λάθος, να συμπεράνει για το είδος των εδαφών και το υψόμετρο του σιτοβολώνα…..

Ανδρέας: Τα ξύλα που έκαιγαν στον φούρνο, είχαν τη σύνθεση που όριζε αυτή. Τόσα πουρνάρια, τόσοι κέδροι, τόσα έλατα, πεύκα, κ.λπ. Θερμοκρασία, χρόνος, όλα με ακρίβεια!

Ευδοκία: ΄Οσο για το τυρί στις τυρόπιτες, αυτό ερχόταν κατ’ ευθείαν από το χωριό, φτιαγμένο από ολόπαχο γάλα προβάτων και κατσικιών που έβοσκαν σε ορεινά χορτολίβαδα. Ασύγκριτα ανώτερο από κάθε άλλο!

Ανδρέας: Πολλές φορές, παρ’ όλα αυτά, αν το ψωμί που έβγαζε δεν ήταν της αρεσκείας της, όλη τη φουρνιά την έδινε στα γουρούνια και τις κότες, παρά τις διαμαρτυρίες του πατέρα μου….. Αμάν!

Μιχάλης: Εκπληκτικά προσόντα για Quality control Manager!... Πώς λοιπόν να μην έχετε εξαιρετική φήμη σ’ όλη την περιοχή!

Ευδοκία: Τέτοιο φουρνάρικο δεν θα ξαναϋπάρξει. Ο μακαρίτης αδικοχαμένος παππούς - Τάσος (Στρέφει το βλέμμα της προς την φωτογραφία του στον τοίχο) πέθανε νωρίς, έτσι η νεότερη ιστορία του ξεκινά το ‘58, χρονιά που η γιαγιά - Ντίνα επιστρέφει από την εξορία και ο πεθερός μου αποφοιτά από το σχολείο, της «Βασίλισσας» λεγόμενο, στη Βέροια. Το 1966 παντρεύτηκε την πεθερά μου και την έβαλε στη δουλειά, παρόλο που αυτή, απόφοιτη γυμνασίου, ήθελε να βγάλει Πανεπιστήμιο και να ζήσει στην Θεσσαλονίκη .... Ο έρωτάς της όμως για τον Χρήστο, της άλλαξε τα σχέδια!

Μιχάλης: Έτσι συμβαίνει με τον έρωτα!   Αλλάζει τα σχέδια της ζωής σου! ….(Μια γουλιά κρασί)…. Τι λογής σχολείο ήταν αυτό στη Βέροια;  

Ανδρέας: Δημοτικό – Γυμνάσιο για ορφανά και απροστάτευτα παιδιά, θύματα των πολεμικών συνθηκών της εποχής, που ήταν εσώκλειστα.

Μιχάλης: Πώς περνούσαν εκεί τα παιδιά; Τι σου ‘χει πει ο πατέρας σου;

Ανδρέας: Αγώνας για επιβίωση, έξω από προστατευτικό περιβάλλον οικογένειας. Αναπτύχτηκε έτσι   περισσότερο το ένστικτο της αυτοσυντήρησης… Η γιαγιά μου κι ο πατέρας μου, μητέρα – παιδί, γνωριζόντουσαν μόνο από φωτογραφίες …. Αλληλογραφούσαν και τα γράμματα λογοκρινόντουσαν!

Μιχάλης: Τι εποχές!...... Σαν σενάριο κινηματογραφικής ταινίας! Η οικογένεια σας χρειάζεται ένα συγγραφέα κι ένα σκηνοθέτη, να της γυρίσει ταινία!

Ευδοκία: Πες το ψέματα!

Ανδρέας: Πάντως στο Ορφανοτροφείο τα παιδιά είχανε καλό φαγητό, καθαριότητα, ζεστό κρεβάτι, μαθαίνανε τέχνες και γράμματα….

Ευδοκία: …..Κάποια «πλύση εγκεφάλου» αναπόφευκτη. Σ’ άλλους έπιανε, σ’ άλλους όχι!

Ανδρέας: Ο πατέρας επέστρεψε στο σπίτι 15 χρονών, απόφοιτος της Γ΄ Γυμνασίου. Λίγο πριν είχε ελευθερωθεί και η γιαγιά……. Τώρα, οι παλιοί συμμαθητές του ειδικού εκείνου σχολείου, που βρίσκονται διασκορπισμένοι σ’ όλο τον κόσμο, στα πέρατα της Ελλάδας και της υφηλίου, ασπρομάλληδες ή χωρίς καθόλου μαλλιά (Γέλια)….συγκεντρώνονται πότε – πότε, σε ταβερνούλα της Βέροιας. Δεν παραλείπουν να παρευρίσκονται και κάποιοι, εν ζωή δάσκαλοί τους.

Μιχάλης: Θα είναι συγκινητικό!

Ανδρέας: Ναι! Μ’ έχει πάρει παρέα του ο μπαμπάς 2 φορές κι’ εμένα, σ’ αυτές τις συγκεντρώσεις τους…. Μερικά από τα κατατρεγμένα και φοβισμένα χωριατόπουλα της δεκαετίας του ’50, είναι σήμερα πλούσιοι επιχειρηματίες και διακεκριμένοι επιστήμονες. Άλλοι συνταξιούχοι, άλλοι ασκούν ακόμα τα ποικίλα επαγγέλματα τους, μέχρι αγρότες και εργάτες, όπως ο μπαμπάς…

Μιχάλης: Τι συζητάνε σαν βρίσκονται οι παλαιοί συμμαθητές;

Ανδρέας: Κυρίως ότι τους ενώνει. Έχουν κοινά σημεία και ξεδιπλώνουν τις αναμνήσεις τους. Αλλά και σύγχρονα θέματα. Μέχρι και για χρηματιστήριο!...... Στο στενό κύκλο της   παρέας του πατέρα μου σχολιάζουν, διαπιστώνοντας με λύπη, την οικτρή διάψευση των αγώνων και θυσιών των πατεράδων και μανάδων τους.

Μιχάλης: Μου είχε κάνει εντύπωση και το θυμάμαι από τότε, ο μπαμπάς σας διέθετε παιδεία και καλλιέργεια ανώτερη από τους άλλους απλοϊκούς ανθρώπους του περιβάλλοντος σας….

Ανδρέας: Είχανε καλούς δάσκαλους και καθηγητές. Αλλά και τα παιδιά αισθάνονταν ότι βρισκόντουσαν σε έκτακτες συνθήκες και ότι οφείλανε να διακριθούνε, για να μη χαθούνε, όπως συνέβη με τους γονείς τους.

Ευδοκία: Η πεθερά μου χαριτολογώντας λέει, ότι οι μικρές εγκυκλοπαιδικές τους γνώσεις, οφείλονται στο ωράριο της δουλειάς τους! Οι ελεύθερες τους ώρες είναι νωρίς το απόγευμα, αφού κοιμούνται με τις...κότες για να ξυπνήσουν για ζύμωμα λίγο μετά τα μεσάνυχτα, πριν λαλήσουν οι…. πετεινοί! Έτσι, επειδή εκείνες τις ώρες δεν υπάρχει τίποτα να δουν στην τηλεόραση,….. το ρίχνουν στο διάβασμα βιβλίων!

Ανδρέας: Όσον αφορά αυτό που είπες για τα εξήντα χρόνια του πατέρα μου, λάβε υπ’ όψη ότι δούλευε από 15 χρονών. Στα εξήντα του, είχε συμπληρώσει 45 χρόνια δουλειάς!

Ευδοκία: Και τι δουλειά! Ξεκίναγαν στις δύο μετά τα μεσάνυχτα!

Όταν οι φυσιολογικοί άνθρωποι ξυπνούσαν το πρωί, αυτοί είχανε μεσημέρι, το δε κανονικό μεσημέρι, γι’ αυτούς ήταν βράδυ…. Κυριακές, Χριστούγεννα, Πάσχα, που όλοι ξεκουράζονται και διασκεδάζουν, αυτοί τότε ειδικά, «πεθαίνανε» στην κούραση, διότι είχανε και τα ψησίματα!

Ατέλειωτες ώρες ορθοστασία και ο πεθερός μου με το φανελάκι ιδρωμένος μπροστά στη μπούκα του φούρνου, χειμώνα-καλοκαίρι.

Ανδρέας: ….Γι’ αυτό εμείς, η νεότερη γενιά, δεν αντέξαμε στις συνθήκες αυτές και αφήσαμε το μαγαζί… Απάνθρωποι όροι εργασίας για ελάχιστες απολαβές!

Μιχάλης: Έτσι είναι που τα λέτε, για τους ανθρώπους της συντεχνίας των αρτοποιών…… Ο πατέρας σου βέβαια ήταν άλλων αντοχών άνθρωπος, αφού δοκιμάστηκε από παιδί στην σκληρή δουλειά, χωρίς πατέρα, μητέρα κλπ….

Ευδοκία: Σήμερα ζούμε ειρηνικά, με πρωτόγνωρη για πολλούς ευημερία και μας είναι δύσκολο να καταλάβουμε πως επιβίωναν οι άνθρωποι σε άλλες εποχές!

Ανδρέας: Πάλι καλά! Τι να πούμε και για την προ – προηγούμενη γενιά, αυτήν των παππούδων μας, όπου ακόμα και η «ιερή», ανθρώπινη ζωή, δεν λογαριάζονταν ως αξία!   (Μικρή σιωπή)

Μιχάλης: Έχω ακούσει για την άδικη εκτέλεση του συγχωρεμένου παππού σου, Ανδρέα, μόνον και μόνον επειδή κάποιοι αντάρτες πριν σκοτωθούν κι οι ίδιοι, πρόλαβαν να σκοτώσουν έναν χωροφύλακα στην αψιμαχία που δημιουργήθηκε!

Ανδρέας: Πώς είπες ότι έγινε; ….Έτσι έλεγε το επίσημο κατηγορητήριο…. Και ένα σωρό άλλες ανακρίβειες.……. Πολύ διαφορετική όμως είναι η αλήθεια!

Μιχάλης: Τι ακριβώς έγινε την εποχή εκείνη, Αντρέα, σχετικά με τον παππού σου, εάν βέβαια η συζήτηση δεν σας στενοχωρεί……. και μέχρι να ‘ρθει η Αναστασία……   Στενοχωριέμαι που ταλαιπωρείται τόσο με το κομπιούτερ μου!

Ευδοκία: ….Θα παιδευτεί λίγο, αλλά θα το επισκευάσει!...

Ανδρέας: Με τον παππού είναι μεγάλο το θέμα. Η ιστορία του έχει δημοσιευτεί και σε τοπικές εφημερίδες και σε βιβλία …. Δεν αλλάζει όμως τίποτε Μιχάλη. Δεν θα ξανάρθει στη ζωή….. Πάντως, η αλήθεια είναι ότι άδικα έφυγε….. (Μικρή παύση)

Μιχάλης: (Με ενδιαφέρον) …Λοιπόν;

Ευδοκία:…. Ένα μοιραίο βράδυ, Φλεβάρης του ’49, τρεις αντάρτες περαστικοί από το χωριό μας, που είδαν φως στο φουρνάρικο, μπήκαν μέσα να ζεσταθούν και να ξαποστάσουν, πριν συνεχίσουν για το βουνό την πορεία τους. Ο φούρναρης Τάσος και η γυναίκα και βοηθός του Κωνσταντίνα, είχαν ξεκινήσει να ζυμώνουν τις λίγες οκάδες αλεύρι που τους βρισκόταν… Πρόθυμα, τους επέτρεψαν να ζεστάνουν στην φωτιά τα κουρέλια ρούχα τους και τα λιπόσαρκα κορμιά τους που τουρτούριζαν, ενώ προσφέρθηκαν να φτιάξουν στα παιδιά, διότι αμούστακα παιδιά ήταν οι αντάρτες, που πείναγαν, και μια τυρόπιτα, όταν…

Ανδρέας: …χωροφύλακες εισβάλανε ξαφνικά στο μαγαζί και τους πυροβόλησαν πριν αυτοί προλάβουν ν’ αντιδράσουν…

Μιχάλης: (σιγά, μονολογώντας) Tarte fatal !  Όποιος τη φάει, πεθαίνει!...... Το ίδιο νομίζω θα συμβεί και σ’ εμένα απόψε….

Ευδοκία: Είπες τίποτα Μιχάλη;

Μιχάλης: ... Όχι ... Όχι ... Σκέπτομαι…. Τι τραγωδία!

Ανδρέας: Στο επεισόδιο φονεύτηκε - εκτός από τους τρεις αντάρτες - κι ένας χωροφύλακας!........ Ο Τάσος και η Κωνσταντίνα συνελήφθησαν…. Σε λίγες μέρες δικάστηκαν και καταδικάστηκαν βαριά από το Στρατοδικείο Λάρισας….

Ευδοκία:   Παρωδία δίκης! Δεν απαριθμούνται οι ψευδείς καταγγελίες που τους απαγγέλθηκαν… ακόμα κι ότι το φουρνάρικο συστηματικά τροφοδοτούσε λόχους ανταρτών - ανύπαρκτων στην περιοχή - όταν οι αγορές του δεν ξεπερνούσαν τις 1.000 οκάδες αλεύρι κατά μήνα, με εκατοντάδες   πελάτες που του απορροφούσαν όλη αυτήν την ποσότητα και με το παραπάνω.

Ανδρέας: Αλλά το πιο μεγάλο «λάθος», το οποίο δυστυχώς παρά-πλάνησε (;) τους στρατοδίκες, ήταν ότι ο θάνατος του   χωροφύλακα προκλήθηκε   κατά την ανταλλαγή πυρών με τους αντάρτες.

Μιχάλης: Δηλαδή, πως αλλιώς μπορεί να έγινε;… δεν τον σκότωσαν αυτοί;

Ανδρέας: Λίγη ώρα μετά την αδικαιολόγητη - αφού δεν υπήρξε αντίσταση - θανάτωση των τριών ανταρτών, κάποιου χωροφύλακα του ‘ρθε να κάνει εμετό, από το σοκ της αιματοχυσίας κι έφυγε τρέχοντας πίσω από θάμνους, εκεί απ’ έξω. Συνάδελφος του, που δεν το αντιλήφθηκε έτσι, αλλά νόμισε ότι πίσω από τους θάμνους κρυβόταν και τέταρτος αντάρτης, πυροβόλησε στα τυφλά και τον άφησε στον τόπο!

Μιχάλης: Φοβερό!

Ανδρέας: Οι λίγοι χωροφύλακες, συνεννοήθηκαν μεταξύ τους, να τον παρουσιάσουν ως θύμα αντάρτικων βολών για να μην έχει συνέπειες, ο θύτης συνάδελφος τους!

Ευδοκία: Τη φοβερή αυτή αλήθεια, εμείς τη μάθαμε το 1979, από κάποιον χωροφύλακα που πριν πεθάνει, από ανίατη αρρώστια, ήρθε και μας την ομολόγησε, για να μην την πάρει μαζί του, στον τάφο. Αργότερα μας την επιβεβαίωσε και άλλος.

Μιχάλης: Αναθεώρηση της δίκης, θα ‘πρεπε να γίνει, μετ’ απ’ αυτό το νέο στοιχείο, μετά από τέτοια, ανατρεπτική των δεδομένων, αποκάλυψη! Υποθέτω αν οι στρατοδίκες γνώριζαν τον τρόπο που σκοτώθηκε ο χωροφύλακας, δεν θα καταδίκαζαν σε θάνατο τον Τάσο και την Ντίνα.

Ανδρέας: Πιθανόν. Όμως, μετά από τόσα χρόνια, καταλαβαίνεις, δεν ενδιέφερε. Δεν είχε καν νόημα, να την πούμε σε κανέναν, πέραν του πολύ στενού μας κύκλου. Ειλικρινά, τώρα σε αυτό το τραπέζι, για πρώτη φορά την αποκαλύπτουμε πιο έξω, αφού με τόση ευγένεια ήρθες στο σπίτι μας και εκδήλωσες συμπάθεια για τη μεγάλη αυτή υπόθεση που συντάραξε την οικογένειά μας.

Τασούλα: (φωνάζει από μέσα) Πολύ με παιδεύει αλλά σε πέντε λεπτά τελειώνω, Μιχάλη!

Μιχάλης: (Τις φωνάζει) Τασούλα, σου είμαι υποχρεωμένος! (Προς τους άλλους) Μία ερώτηση ακόμη, αν ξέρετε και αν μου επιτρέπεται. Με ποιο τρόπο έγιναν αντιληπτοί οι αντάρτες; Τους επισήμανε περίπολος χωροφυλάκων;

Ανδρέας: Καθόλου, γιατί, απλούστατα, δεν προβλεπόντουσαν περιπολίες. Άχρηστες και επικίνδυνες για τη ζωή των ανδρών, εντελώς απροστάτευτων σε ενέδρα στους σκοτεινούς δρόμους, όπως μπορεί ο καθένας να αντιληφθεί. Οι χωροφύλακες ήταν ταμπουρωμένοι κάθε νύχτα, σε κτίριο – φρούριο. Για αυτό άλλωστε και οι αντάρτες ήσυχοι, χτύπησαν την πόρτα του φουρνάρικου του παππού μου, γνωστού σε όλους για τα δημοκρατικά του φρονήματα Στην πόλη όλοι οι άλλοι κοιμόντουσαν κλεισμένοι στα παγωμένα σπίτια τους. …..

Ευδοκία: ….Φαίνεται όμως κάποιος ή κάποιοι που ήταν ξύπνιοι εκείνη την ώρα, τους αντιλήφθηκαν και ειδοποίησαν τη φρουρά!

Μιχάλης:(Διστακτικά) Μάθατε ποιος ήταν αυτός ή αυτοί;

Ευδοκία: Τι τα θέλεις τώρα αυτά μετά από μισό αιώνα; Αν τότε ήταν μεγάλοι, τώρα πια δεν θα ζουν. Εάν, ήταν μικροί, λόγω της ηλικίας τους, δεν μπορείς να τους καταλογίσεις ευθύνη……. Ας τους κρίνει ο Θεός, με την επιείκεια που ταιριάζει στην Αγαθότητά Του!

Ανδρέας: Για να είμαστε ειλικρινείς ...ονόματα πιθανών καταδοτών μας αναφέρθηκαν. (Κοιτάει προς τον Μιχάλη με νόημα και αυτός παγώνει) ... Όμως εμείς, η οικογένεια μας, δεν δώσαμε σημασία και αποφύγαμε από την πρώτη στιγμή οποιαδήποτε συζήτηση, για να μην υπάρξει τυχόν αιματηρή συνέχεια με βεντέτες και άλλα τέτοια. Ο παππούς, η γιαγιά μου, είχαν αδέλφια, γονείς, συγγενείς, φίλους που ζητούσαν δικαιοσύνη. Αισθάνθηκαν βαθύ πόνο και μεγάλη προσβολή κι αυτό μπορούσε να θολώσει το μυαλό τους και να οδηγηθούμε με ανεξέλεγκτες καταστάσεις, σε μεγάλο κύκλο αίματος, αφού και η επίσημη δικαιοσύνη για μας ήταν απαράδεκτη……

Ευδοκία: Από την άλλη μεριά, ποιος πραγματικά ξέρει την αλήθεια, για να μας την πει και σε μας;….

Ανδρέας: (Κοιτάει λοξά) …Από μέρους μας δεν θα ήταν σωστό, κάθε άνθρωπο που εκείνη τη βραδιά ξενύχτισε για να διασκεδάσει, ή ….. να μελετήσει, αν ήταν μαθητής, να τον θεωρήσουμε και υπεύθυνο των αιματηρών γεγονότων που επακολούθησαν!   (Σκουπίζει ένα δάκρυ του και τον ιδρώτα του)

Ευδοκία: Τότε, τέτοιες πράξεις, χαφιεδισμού, ήταν προς έπαινο! …. Μέχρι και παράσημο θα τους έδιναν, αν τους ήξεραν!

Ανδρέας: Αν ο Τάσος μπορούσε να ξαναρθεί στη ζωή, με το που βρίσκαμε τους καταδότες, να είσαι βέβαιος ότι από την πρώτη ημέρα θα τους είχαμε βρει ... και μάλιστα πολύ εύκολα!

Μιχάλης: (διστακτικά) Μα αν οι αντάρτες με όπλα και χειροβομβίδες προξενούσαν θανάτους και καταστροφές, δεν έπρεπε να τους αντιμετωπίσει ο Εθνικός Στρατός; Μπορούσαν να δρουν ανενόχλητοι;

Ανδρέας: ...Θεωρητικά δεν έχεις άδικο! Πόλεμο είχαμε. Εμφύλιο μεν, αλλά πόλεμο. ΄Ομως, - για όποιον θέλει να ξέρει - ….

Ευδοκία: …. Ποιον ενδιαφέρουν πια αυτά Αντρέα μου!........Κανέναν!

Ανδρέας:….. οι αντάρτες στην περιοχή μας τη χρονιά εκείνη, δεν ήταν παρά μία ολιγομελής ομάδα 10-20 το πολύ ατόμων. Πολίτες άγρια κυνηγημένοι, από διώξεις λόγω φρονημάτων ή και ποινικών αδικημάτων. Πεινασμένοι και ρακένδυτοι. Αγρίμια στα βουνά. Κοιμόντουσαν σε σπηλιές…. Διαβιούσαν σε θερμοκρασίες 10 υπό το μηδέν…. Που και που κατέβαιναν σε κάνα χωριό, να βρουν κάτι να φάνε, να δουν δικούς τους. Όσο για τα όπλα τους, εδώ το πράγμα είναι για γέλια και για κλάματα. Ανά δύο - τρεις είχαν ένα όπλο-γκρα της κακιάς ώρας που δεν σκότωνε λαγό στα πέντε μέτρα. Από λίγα φυσίγγια κάθε άνδρας και μερικά μαχαίρια από τα σπίτια ή τις στάνες τους!...... Αυτή ήταν η «φοβερή» αντάρτικη ομάδα που δρούσε ,

- έτσι είχε καταντήσει - το ‘49 στα μέρη μας!

Μιχάλης: Όσα άκουσα Αντρέα, Ευδοκία, μ’ αφήνουν άναυδο! …..Νομίζω, λίγοι ξέρουν έτσι τα γεγονότα!

Ανδρέας:….. Ξέρεις, η ιστορία είναι μία, αλλά έχει πολλές πλευρές και διαφορετικές αναγνώσεις. Όσο περνάνε τα χρόνια πάντως, γράφεται πιο αντικειμενικά, διότι φεύγει η γενιά των ανθρώπων με τα πάθη.

Ευδοκία: Έχουν ξεπεραστεί και ιδεολογίες που κάποτε θεωρούνταν ακλόνητες. Σιγά μην ιδρώσει, σήμερα, κανενός τ’ αυτί για τους διάφορους

-ισμούς, που μόλις πριν λίγες δεκαετίες, άφηναν κατά τη διαπάλη τους εκατόμβες θυμάτων ...........   (Μικρή παύση)

Ανδρέας: Θα ‘θελα να αναφερθώ στην τελευταία πράξη της τραγωδίας του ηρωικού παππού μου, γιατί την θεωρώ πολύ συγκινητική και συμφιλιωτική, μέσα στο διχαστικό κλίμα της εποχής, και μετά ας κλείσουμε τη συζήτηση γι’ αυτά. Σίγουρα έχουμε κάνει κατάχρηση της υπομονής σου Μιχάλη κι έχουμε παραβιάσει βασικούς κανόνες φιλοξενίας και ευγένειας του σπιτιού μας ...

Μιχάλης: Παρακαλώ Αντρέα! Τι λες! Εγώ πρέπει να σας ζητήσω συγνώμη που η επίσκεψη και οι ερωτήσεις μου, σας έφεραν στη μνήμη μαύρες εποχές….. Για πες μου λοιπόν!

Ανδρέας: (δακρυσμένος) Η τελευταία πράξη του δράματος είναι η ακόλουθη: Μισή ώρα πριν την εκτέλεση, μπαίνει μέσα στο κελί του ο λοχίας διοικητής του αποσπάσματος, τον αγκαλιάζει θερμά και του λέει βουρκωμένος: «Τάσο, σε εκλιπαρώ γονατιστός, για όνομα του Θεού, της γυναίκας, του παιδιού σου, των γονέων και των αδελφών σου, υπόγραψε αυτό το χαρτί και αμέσως θα φύγεις από δω, χωρίς να εκτελεστεί η θανατική σου ποινή. Σε λίγους μήνες ο αδελφοκτόνος πόλεμος θα έχει τελειώσει. Οι τελευταίοι αντάρτες στο Γράμμο ετοιμάζονται ήδη να περάσουν προς βορρά τα σύνορα. Αμέσως μετά θα είσαι ελεύθερος, με την οικογένεια σου! Ούτε ήσουν, ούτε είσαι με αυτούς, που σ’ αυτό το χαρτί σε βάνουνε ν’ αποκηρύξεις! Βάλε μια υπογραφή, αφού όλοι ξέρουμε ότι πιστεύεις στην Ελευθερία!» (τον πιάνουν λυγμοί). 

Ευδοκία: Πέθανε με το κεφάλι ψηλά! Υπερασπίστηκε, με αντάλλαγμα τη ζωή του, την αξιοπρέπειά του! Για ένα πείσμα δεν υπέγραψε ένα χαρτί, που πιθανόν να το υπέγραφε ενσυνείδητα και χωρίς ιδεολογική αντίρρηση, αν δεν είχε βρεθεί στο επίκεντρο του αιματηρού επεισοδίου εκείνη τη μοιραία βραδιά του ‘49, αν δεν είχε τόσο άδικα και παράλογα κατηγορηθεί….

Ανδρέας: …Αν για λόγους σκοπιμότητας μία ανθρωπιστική πράξη του, δεν είχαν μετατρέψει σε βαριά κατηγορία προδοσίας, που νόμιζε ότι θα τον κατέτρεχε σ’ όλη του τη ζωή.

Μιχάλης:   Ήρωας! (σκέπτεται λίγο). Μετά τη θύελλα εκείνης της εποχής;

Ανδρέας: Νηνεμία!   Όπως συμβαίνει και στα φυσικά φαινόμενα.

Ευδοκία: ... πριν την επόμενη θύελλα και ούτω καθ’ εξής… (προσπαθούν λίγο ν’ αποφορτίσουν το κλίμα).

Ανδρέας: Όλοι οι συμπολίτες μας, ανεξάρτητα και πάνω από την ιδεολογική τους τοποθέτηση, μας συμπαραστάθηκαν θερμά. Τόσο εξόφθαλμη ήταν η αδικία που διαπράχθηκε σε βάρος μας.

Ευδοκία: Στο πρώτο μετά τη μεταπολίτευση μνημόσυνο, που τελέσαμε ανοιχτά πια και όχι σε οικογενειακό κύκλο, μας συλλυπήθηκαν εκατοντάδες άνθρωποι. Βουνό οι ανθοδέσμες, χιλιάδες τα γαρύφαλλα, πάνω στο μνήμα του! Ηλικιωμένοι, νέοι, οι περισσότεροι παντελώς άγνωστοι, φιλούσαν την Κωνσταντίνα στα χέρια….. Στο άκουσμα του ονόματος του συγχωρεμένου: «Αναστάσιος»!, από τον παπά, όλο το πλήθος, μέσα και έξω από την εκκλησία βροντοφώνησε: «Αθάνατος»! και ξέσπασε σε δυνατά και παρατεταμένα χειροκροτήματα!   (Μικρή σιωπή)

Ανδρέας: Τη γιαγιά μου, μετά την απελευθέρωσή της, όλοι την βοήθησαν να στήσει ξανά το φουρνάρικο, που 10 χρόνια ήταν σβηστό….. Ήρθαν μέρες προόδου και ευτυχίας ...

Ευδοκία: Ένα μόνο μικρό επεισόδιο στις πρώτες ημέρες της δικτατορίας του ’67 που η κυρά - Ντίνα αντιμετώπισε θαρραλέα και που το θυμήθηκα, όταν προ ολίγου αναφερθήκαμε στους περιστασιακούς καταδότες του ’49. Σχετίζεται με ένα «επάγγελμα» που άνθισε στα μεταπολεμικά χρόνια, μέχρι βέβαια τη μεταπολίτευση του ‘74. Εμείς – ευτυχώς – δεν το γνωρίσαμε στην γενιά μας.

Μιχάλης: Δηλαδή;

Ευδοκία: «Πληροφοριοδότης της Ασφάλειας!» Σχεδόν θεσμός, σ’ όλες τις πόλεις. Επάγγελμα κανονικό, αμειβόμενο και με χρήμα και με άλλες πολλές αντι-παροχές.…. Μερικής αλλά και ολικής απασχόλησης ...

Ανδρέας: Βαρύ και ανθυγιεινό (μειδιούν)…. όμως, ας σταματήσουμε εδώ!

Μιχάλης: Πείτε μου γι’ αυτό το επεισόδιο του ΄67.

Ανδρέας: Να! Κάλεσε ο διοικητής ασφαλείας την γιαγιά μου και τον πατέρα μου, να περάσουν από το τμήμα, «δι’ υπόθεσιν τους» ...

Μιχάλης: Λες και θα τους ήθελε για υποθέσεις άλλων!

Ανδρέας: Έλα ντε! Άρχισε να τους λέει να είναι ήσυχοι, νομιμόφρονες και άλλες τέτοιες …..αηδίες και τέλος έρχεται στο ψητό!

Ευδοκία: Πολύ κουράσαμε τον Μιχάλη με τις λυπητερές ιστορίες μας!

Μιχάλης: Κάθε άλλο. Θέλω να μάθω τα πάντα! Δεν ξέρω πολλά για το τι έχει γίνει στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Συνήθως διαβάζουμε για τις μάχες ... του Μεγάλου Αλεξάνδρου στα βάθη της Ασίας πριν δυόμιση χιλιάδες χρόνια και αγνοούμε τι έγινε στην πόλη μας στην προηγούμενη γενιά, τη γενιά των πατεράδων μας.

Ανδρέας: Όλα χρειάζεται να τα γνωρίζουμε, και τελειώνω με αυτό. Τους λέει λοιπόν ο ανθυπαστυνόμος – ότι ήταν αυτός τέλος πάντων – ότι πολύ θα εκτιμούσε και αυτό θα συντελούσε ώστε ο βαρύς φάκελος που είχε η οικογένειά μας στην ασφάλεια να περάσει σε ευμενή διάκριση ... αν τον ενημερώνανε, τακτικά, για συζητήσεις και σχόλια πελατών στο μαγαζί τους, σχετικά με την πολιτική κατάσταση και ειδικά ποιοι συγκεκριμένα εκφράζονται δυσμενώς για τα πολιτικά πράγματα και το καθεστώς...

Μιχάλης: Τι θράσος!

Ευδοκία: Η κυρά Ντίνα δεν «σήκωνε» τέτοια! Άστραψε και βρόντηξε…. Ως εδώ, τους είπε! Πληρώσαμε με αίμα το δικαίωμα να είμαστε ελεύθεροι κι αν χρειαστεί θα το ξανακάνουμε, χωρίς να σας φοβηθούμε!

Ανδρέας: Σηκώθηκε, την ακολούθησε κι ο πατέρας και έκλεισαν με βρόντο πίσω την πόρτα.

Μιχάλης: Είχανε συνέπειες;

Ανδρέας: Μπα! Ούτε ξαναείδανε κανέναν από δαύτους. Ο φόβος των ανθρώπων αποθρασύνει τους κακούς….. Μία σθεναρή αντιμετώπιση, τους καθηλώνει.

Ευδοκία: Άντε πια! Ας πούμε και καμιά ευχάριστη κουβέντα, βρε Αντρέα. Μαύρισε η ψυχή μας μ’ αυτές τις συζητήσεις.

Ανδρέας: Σύμφωνοι! Διότι η οικογένεια μας έζησε και πολλά χρόνια με υγεία, χαρά, δημιουργία ... μέχρι το ΄89 που ... (διακόπτει την ομιλία του)

Μιχάλης: …. Το ατύχημα της Αναστασίας! ...

Ευδοκία: Δεν φεύγει από τη σκέψη μας! Όμως η αδελφούλα μας ζει και σ’ όλους δίνει χαρά!....... μόνον αυτή δεν παίρνει ...  

(Μπαίνει μέσα η Τασούλα.)

Τασούλα: Μιχάλη, έτοιμος ο υπολογιστής σου. Σήμερα, κάποια φορά, δεν ανοίχτηκε σωστά και μολύνθηκε από ιό.

Μιχάλης: (κουνάει το κεφάλι του, μονολογεί) Κατάλαβα!..... Η κυρία πολιτικός μηχανικός στο τρένο!...... Η αιτία!....Μόλυνε τον υπολογιστή μου, μαγάρισε την οικογένεια μας ηθικά, αποδεκάτισε και τα λεφτά μου!....Ευτυχώς που δεν είχε χρόνο να περάσει από το σπίτι μας το απόγευμα, αλλιώς τώρα θα είμαστε και άστεγοι! Θα μας είχε ξεσπιτώσει, για να το κατεδαφίσει ως ετοιμόρροπο!..…10 χρόνων σπίτι! .........Dame exterminateur!

Τασούλα: Τον «καθάρισα» από τον ιό. Έλεγξα τα προγράμματα και τα αρχεία σου. Όλα εντάξει. Σου εγκατέστησα καινούργιο πρόγραμμα antivirus και επ’ ευκαιρία έκανα μερικές αναβαθμίσεις και βελτιώσεις. Ρύθμισα ικανοποιητικά και το πρόβλημα υπερθέρμανσης που σου παρουσιαζόταν.

Μιχάλης: Δεν βρίσκω λόγια να σε ευχαριστήσω, Τασούλα. Μεγάλη ζημιά θα πάθαινα εάν δεν επενέβαινες…… Μας έλειψες πολύ, όλη αυτήν την ώρα, αλλά με τ’ αδέλφια σου είχαμε συζήτηση, που θα την χαρακτήριζα κυριολεκτικά «συγκλονιστική»!

Τασούλα: Μιχάλη, αναπόφευκτα, - χωρίς να το θέλω, - είδα στην σημερινή αλληλογραφία σου και κάτι που με ξάφνιασε, αφού μάλλον αφορά εμάς. Άθελά μου έγινα αδιάκριτη,…. αλλά εάν είναι αυτό που υποψιάζομαι, μπορώ να σου ευχηθώ….. καλορίζικο το νέο σου σπίτι στον Τύρναβο;

Ευδοκία: (Κατάλαβε περί τίνος πρόκειται) Το απόγευμα, προ ολίγου, από το μεσιτικό γραφείο, μας ειδοποίησαν ότι βρέθηκε αγοραστής, κατέβαλε μάλιστα και το τίμημα πριν δει το ακίνητο, πριν ελέγξει τους τίτλους και γίνουν τα συμβόλαια! Όμως ήθελε να διατηρήσει την ανωνυμία του. Ήταν πολύ αποφασιστικός και εξαιρετικά γενναιόδωρος! (Μικρή παύση) Μάλιστα, για να…(Κομπιάζει συγκινημένη) …αποχαιρετίσουμε το αγαπημένο μας σπίτι…… η μητέρα έφτιαξε απόψε την τυρόπιττα που ψήσαμε και φάγαμε στο τραπέζι!

Μιχάλης: (Συνεσταλμένος) Ναι….. εγώ είμαι ο «μυστηριώδης» αγοραστής του σπιτιού σας. Θα σας το έλεγα ασφαλώς, δεν θα μπορούσε άλλωστε να μείνει κρυφό…Δεν πρόλαβα να αναφερθώ, λόγω των άλλων συζητήσεων.

Ανδρέας: Καλορίζικο, Μιχάλη και σ’ ευχαριστούμε, που το προτίμησες από άλλα, που θα σου υποδείχθηκαν.

Τασούλα: Αγαπάμε πάρα πολύ το πατρικό μας σπίτι…… Όλες οι αναμνήσεις της ζωής μας συνδέονται με αυτό.... Όμως δεν … (κομπιάζει συγκινημένη) … δεν ... δεν μπορούμε να το κρατήσουμε πια δικό μας…. Το μαγαζί μας έκλεισε, φύγαμε κι’ εμείς όλοι και   ζούμε αλλού… Σου εύχομαι να το χαρείς… όπως τόσα χρόνια κι εμείς το χαρήκαμε…. Να το αγαπήσεις…. όσο κι’ εμείς το λατρέψαμε, γιατί τέσσερεις γενιές εκεί μέσα ζήσαμε υπερήφανοι….   (Ξεσπά σε κλάμα. Μικρή σιωπή)

Ευδοκία: ......Και από μένα Μιχάλη καλορίζικο…... Όμως για να ‘μαι ειλικρινής, έχω μία απορία. Εσύ έχεις πλέον πολιτογραφηθεί Γάλλος… Τι αλήθεια νομίζεις ότι σου προσφέρει αυτή η αγορά;

Μιχάλης: Όλοι επανερχόμαστε κάποια στιγμή στις ρίζες της καταγωγής μας! …….Μα, αν δεν γίνομαι υπερβολικά αδιάκριτος (στρέφεται προς την Τασούλα) Τασούλα καλή μου, γιατί πουλήσατε το σπίτι σας;…. πες μου πως θα διαθέσετε τα χρήματα;

Τασούλα: (δεν μιλά) …

Ανδρέας: Μιχάλη, οι γιατροί της ελπίζουν ότι μία σειρά δύο ή τριών χειρουργικών επεμβάσεων, θα βελτιώσουν σημαντικά, την τωρινή στάσιμη κατάστασή της. Αυτό θα απαιτήσει μεγάλη δαπάνη, πολύμηνη παραμονή στο εξωτερικό, φυσιοθεραπείες και αποχή από τη δουλειά της για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τέτοιο κόστος, ασφαλιστικός οργανισμός δεν μπορεί να καλύψει. Έχουμε συναισθηματικούς λόγους, όπως καταλαβαίνεις, είμαστε δεμένοι μ’ αυτό το σπίτι, η βελτίωση της υγείας της Τασούλας όμως προέχει.….Γι’ αυτό βρισκόμαστε σε ανάγκη.

Μιχάλης: Μα Τασούλα, δεν καλύπτεσαι από ασφάλεια ζωής, κάποιο ταμείο υγείας ...

Τασία: Και βέβαια έχω πολύ καλό ταμείο υγείας, αλλά ... (σταματά)

Ευδοκία: Άκουσε Μιχάλη σε παρακαλώ και πες μας ειλικρινά, αν αυτό δεν λέγεται ανοησία πρώτου μεγέθους! Δεν θέλει με κανένα τρόπο η Αναστασία να χρηματοδοτηθεί η θεραπεία της από το ταμείο της, για να μην ... άκουσον, άκουσον! επιβαρυνθούν οι συνάδελφοι της με δαπάνες που οφείλονται σε δική της αποκλειστική υπαιτιότητα, που μάλιστα ανάγεται σε εποχή πριν την ένταξή της στο ταμείο!

Μιχάλης: Αυτό κι αν μ’ αφήνει άναυδο ... είναι βέβαια τιμή της ακόμα και αν ήταν απλά στο επίπεδο μιας σκέψης ή πρόθεσης. Μα από την άλλη πλευρά όλες οι ασθένειες και τα ατυχήματα κάπως έτσι δεν επέρχονται σ’ όλους τους ανθρώπους; …..Τι ξεχωριστό έχει η δική σου περίπτωση Αναστασία;

Τασία: Λυπάμαι πολύ για αυτό που μου συνέβη! (σιγοκλαίει) Πίκρανα, απογοήτευσα τόσους ανθρώπους που μ’ αγαπούσαν και με καμάρωναν και πρώτα απ’ όλους τους γονείς και τον αδελφό μου και ... (σταματά)

Μιχάλης: ... Και;

Τασία: Καλύτερα να μην είχα ζήσει!

Ευδοκία: Για όνομα του Θεού Τασία! Ούτε να το ξανασκεφθείς. Ξέρεις πόσο σ’ αγαπάμε και δεν θα κουραστούμε ποτέ ...

Τασία: Δεν ήθελα να πω τέτοιο πράγμα, δεν το εννοούσα. (αλλάζει προς το ευχάριστο τη διάθεσή της) Μια μικροζάλη, μία απροσεξία ήταν. Τίποτ’ άλλο! ....Τώρα έχει περάσει!     (Μικρή παύση)

Ανδρέας: Όλοι οι γιατροί είναι βέβαιοι για πολύ σημαντική βελτίωση και μάλιστα οι πιο αισιόδοξοι απ’ αυτούς, ότι η Τασία μας θα ξαναπερπατήσει, με την υποστήριξη μόνον μίας βακτηρίας.

Μιχάλης: Πολύ χαίρομαι που τ’ ακούω! Η κατάσταση λοιπόν αυτή δεν είναι ανεπίδεκτη βελτίωσης! …..Αύριο παρακαλώ Αναστασία να μου επιτρέψεις να ενημερωθώ και να επικοινωνήσω με τους γιατρούς σου, διότι και το δικό μου νοσοκομείο στο Παρίσι είναι καταλληλότατο για τις επεμβάσεις που θα σου γίνουν!...Όπως και για τον μπαμπά μου, θα το φροντίσω κι αυτό, ευθύς μόλις επιστρέψω στην δουλειά μου μεθαύριο!.......Όλα θα πάνε καλά…. Η επιστήμη θα κάνει το «θαύμα» της!

Ανδρέας: Ευχαριστούμε Μιχάλη, για το ενδιαφέρον σου ….

Ευδοκία: Και για την γενναιοδωρία σου, πριν ακόμα μας συναντήσεις, ξεχασμένους τόσα χρόνια, να μας διευκολύνεις με την αγορά που έκανες…….

Μιχάλης: Μην το ξαναπείτε. Δεν έκανα τίποτα. Αν δεν ήμουν εγώ, θα ήταν κάποιος άλλος. Ωραιότατο σπίτι, σε εξαιρετική τιμή… Εγώ ήμουν ο τυχερός!

Ευδοκία: Είσαι μεγαλόψυχος. Πιστεύω ότι σε συγκίνησε βαθειά ο λόγος για τον οποίο χρειαζόμαστε τα χρήματα. Γ’ αυτό αποφάσισες ν’ αγοράσεις το σπίτι μας, έστω κι αν αυτό πρακτικά, σου είναι αδιάφορο.

Τασία:….. Και τίποτα να μην είχε κάνει ο Μιχάλης, ακόμη κι αν δεν μου είχε ξαναμιλήσει ποτέ, … (κομπιάζει) ….Καθόλου δεν θα άλλαζαν τα αισθήματά μου γι’ αυτόν ... (Πολύ συγκινημένη)

Μιχάλης: (προς Ανδρέα & Ευδοκία) Με την άδεια σας, Αντρέα, Ευδοκία, μπορώ να μείνω λίγο μόνος με την Αναστασία;

Ανδρέας : Ασφαλώς!

Ευδοκία: Βγαίνουμε έξω!

(Μένουν οι δυο τους. Την πλησιάζει στο αναπηρικό καρότσι, της πιάνει το χέρι τρυφερά).

Μιχάλης: ….Η δεύτερη φορά στην ζωή μου, που σ’ αγγίζω …

Τασία: Το πρώτο σου άγγιγμα, δεν έχει φύγει ακόμη από τα χέρια μου …

Μιχάλης: …..Πάντα σε είχα στην σκέψη μου, γι’ αυτό δεν μπόρεσα ν’ αφοσιωθώ και ν’ αγαπήσω πραγματικά άλλη γυναίκα…

Τασία: Ποτέ δεν βγήκες από την καρδιά μου! Σε σκεφτόμουνα κάθε στιγμή!.... Κοίταζα μήπως σε συναντήσω, στην αγορά, στα καταστήματα στο σινεμά. Σ’ έβλεπα με την φαντασία μου χαμογελαστό να με πλησιάζεις, ανάμεσα στο πλήθος των ανθρώπων στους δρόμους…. Σε κάθε ξάφνιασμα, σε κάθε στροφή του κεφαλιού μου ένοιωθα να πέφτω πάνω σου….. Στο αυτοκίνητο, φευγαλέα καθώς κοιτώ τους οδηγούς, νόμιζα κάποτε θα διασταυρώνονταν οι ματιές μας…. Σε κάθε τηλεφώνημα, σε κάθε κτύπο της πόρτας, περίμενα να ήσουν εσύ, μόνον εσύ!......Πάλι, ευχόμουνα να μην σε ξαναδώ ποτέ….. να μην ξανακούσω την φωνή σου ποτέ ……Ποτέ!   (Πολύ συγκινημένη. Μικρή σιωπή.)

Μιχάλης: Τασούλα, πίστεψε με. Σήμερα, μόλις σήμερα και μετά από ένα καταιγισμό αλλεπάλληλων συμπτώσεων, κυριολεκτικά διαβολικών, έμαθα για το ατύχημά σου, για το σπίτι σας που πουλάτε, για την παλιά υπόθεση του θανάτου του παππού σου, αλλά κυρίως - και αυτό με «καίει» περισσότερο, - την ύπαρξη τριών επιστολών που μου είχες στείλει, τον Οκτώβρη, Νοέμβρη και Δεκέμβρη. Αυτές ήρθαν στα χέρια μου μόλις σήμερα το απόγευμα, λίγη ώρα πριν σου τηλεφωνήσω.

Τασία: (πικρά) Φοβερά ταχυδρομεία έχουμε,…..και με χελώνα να ερχόντουσαν…

Μιχάλης: Είχαν κάπου παραπέσει και κρατήθηκαν. Νόμιζα ότι με είχες αγνοήσει, μετά το πρώτο γράμμα που σου είχα στείλει εγώ, τον Σεπτέμβριο.

Τασία: Αν τα είχες λάβει εγκαίρως, κανονικά, θα άλλαζε κάτι από αυτά, που έχουν συμβεί;

Μιχάλης: Τασία, ποια ημερομηνία ακριβώς έπεσες στον γκρεμό;

Τασία: Ήταν μια χειμωνιάτικη νύχτα, λίγες ημέρες πριν τα Χριστούγεννα. Έκανα περίπατο, μόνη, έξω από το χωριό…. όταν γλίστρησα σε βρεγμένο χορτάρι, από απροσεξία. Έπεσα σε γκρεμό και χτύπησα άσχημα.

Μιχάλης: Σε παρακαλώ ... «Ιουλιέτα», πες μου την αλήθεια. Στο τελευταίο σου γράμμα, με αποχαιρετάς για πάντα. Έχει ημερομηνία και σφραγίδα του ταχυδρομείου 22 Δεκεμβρίου ’89.

Τασία: (σιγοκλαίει) …

Μιχάλης: Αυθημερόν!

Τασία: Ήταν συμπτωματικό! ... Εσένα δηλαδή πώς σου έτυχαν τόσες συμπτώσεις, την ίδια ημέρα,… σήμερα!

Μιχάλης: Πεισματάρα από κούνια!.. Αυτός ο ... παππούς της!... (Με ύφος   ιατρικής γνωμάτευσης) …Πολύ καθαρά: «Phenomene de Syndrome Atavism» ! ..(Προς την Τασία χαμογελαστά) …Ελπίζω όμως να «σπάσεις»!

Τασία: ΄Ηδη έχω γίνει χίλια κομμάτια ...... «Ρομέο»!

Μιχάλης: Συμφωνούμε να αφήσουμε κατά μέρος τις κακές συμπτώσεις του παρελθόντος και να ξαναπιάσουμε το «νήμα» που χάσαμε το φθινόπωρο του ‘89;

Τασία: (τον κοιτάζει στα μάτια δακρυσμένη και του γνέφει καταφατικά. Αγκαλιάζονται. Μετά, με παλλόμενη φωνή) …..Όμως καλέ μου, πως μπορώ να σου δώσω εγώ ευτυχία;… Την χαρά και υπερηφάνεια, που μου ζητάς, που δικαιούσαι;… Μήπως δεν πρέπει να….

Μιχάλης: (Παραλίγο να χασμουρηθεί, φέρνει την παλάμη του στο στόμα του) Συγνώμη, αλλά χθες βράδυ στο ταξίδι δεν έκλεισα μάτι. Είμαι πολύ κουρασμένος. Να μου επιτρέψεις να φύγω…..(χαμογελά αινιγματικά)…. Αύριο πρωί θα περάσω να σε πάρω για την «εκδρομή» μας στον Τύρναβο! Θα επισκεφθούμε το σπίτι και τ’ άλλα κατατόπια μας!..….Τώρα πρέπει να πάω για ύπνο!   (Παραλίγο να χασμουρηθεί ξανά)

Τασία: Απόψε είναι η σειρά μου να μείνω ξάγρυπνη…. κι έτσι αύριο θα νυστάζω εγώ! (Ο Μιχάλης όρθιος στην πόρτα, έρχονται να τον ξεπροβοδίσουν και ο Ανδρέας & η Ευδοκία.)

Μιχάλης: Α!, παραλίγο να το ξεχνούσα. Θα έφευγα, Αναστασία, χωρίς να σου ζητήσω μία χάρη….. Είναι μεγάλη! (Βγάζει από την τσάντα του ένα παλιό κουμπαρά και τον προσφέρει αργά, τελετουργικά, στην Τασούλα, η οποία απλώνει τα χέρια της για να τον παραλάβει. Αυτός απαλά παίρνει, φιλά και τα δύο της χέρια και μετά την φιλά και στο πρόσωπο, πολύ κοντά στο στόμα). ……Μέσα, δεν είναι μόνο τα 10δραχμα του ΄89 φυλαγμένα, αλλά και οι πιο δυνατές συγκινήσεις της ζωής μου!... Θέλω, αν αποδέχεσαι την αγάπη μου, να τον κρατήσεις, αλλά να ξέρεις ότι αυτό σημαίνει ότι θα τον μοιραζόμαστε! Θα τον έχουμε μαζί καθημερινά!…. Αν δεν την αποδέχεσαι, ή αν κάποτε πάψεις….. να μου τον επιστρέψεις, για να τον φυλάσσω πια μόνος εγώ, όπως μέχρι σήμερα…

- Ντριν… Ντριν.... (κτυπά το κινητό τηλέφωνο του Μιχάλη και βλέποντας στο καντράν.) Είναι ο πατέρας μου. Μου επιτρέπετε; (πηγαίνει λίγο απόμερα). … Ναι πατέρα, είμαι ακόμα στο σπίτι της Αναστασίας, αλλά τώρα φεύγω, έρχομαι. ... Όλοι καλά είναι ... μιλήσαμε για όλα ...για όλα σου λέω!.....Πολύ όμορφη η Τασούλα ... θα μεταφέρω τα αισθήματά σου προς την οικογένεια ... Πώς;… Ναι!.. Απίθανη ήταν η τυρόπιτα! .... Αν έμεινε και για σένα ένα κομμάτι; ... χα, χα ! ... Δεν ήξερα ότι σου αρέσει ... Άλλαξες! ... Εν τάξει, θα ζητήσω να σου φέρω ..... Σε ειδοποιώ όμως: Μεγάλη ζημιά παθαίνει όποιος την τρώει!  

ΤΕΛΟΣ