ΠΙΝΟΚΙΟ –η αλήθεια κάτω από τη μύτη μας

(PINOCCHIO - THE TRUTH UNDER OUR NOSE)

Έξι παραστάσεις ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΙΔΡΥΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ

Ο  Πινόκιο είναι πάλι κοντά μας σε μια παράσταση για ενήλικες (αλλά και παιδιά) με σκοπό να μας θυμίσει αλήθειες που λυτρώνουν αλλά και ψέματα που σκλαβώνουν.

Η παράσταση αυτή έχει σαν στόχο της να μεταφέρει στο θεατή το μήνυμα πως η ζωή είναι στα χέρια μας και πως μπορούμε να αλλάξουμε τη μοίρα μας αν είμαστε έτοιμοι κάθε στιγμή να ξαναβρούμε την ανθρωπιά μας και την αλήθεια μας.

Αντιγράφω από το δελτίο τύπου:

Για πρώτη φορά στην ελληνική σκηνή, παρουσιάζεται ως Παγκόσμια αλληγορία της ανθρώπινης μοίρας, ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία σε ολόκληρο τον κόσμο «Οι περιπέτειες του Πινόκιο».

Ο Πινόκιο, ένα κομμάτι ξύλο που μιλάει, μεταφέρει παγκοσμίως το μήνυμα ότι οποιαδήποτε στιγμή το θελήσει ο άνθρωπος, μπορεί να μεταμορφώσει τη ζωή του και το περιβάλλον του.
Το έργο, με φόντο το πολυπληθυσμικό περιβάλλον της Νέας Υόρκης καθρεφτίζει την ανθρωπότητα, και διεισδύει στην καθημερινότητα της σημερινής εποχής, ακολουθώντας πιστά την ιστορία του Πινόκιο που συμβολίζει τον άνθρωπο και την πορεία του στη ζωή.
Το μυστικό βρίσκεται κάτω από τη μύτη μας και περιμένει να εξαπλωθεί ανάμεσα μας…

«Κουράστηκα, να είμαι πάντα μαριονέτα! Είναι καιρός να γίνω άνθρωπος!»
Πινόκιο.

Μιλάμε με την μεταφράστρια του έργου και ψυχή της οργάνωσης αυτής της περφόρμανς, την κυρία Ελισάβετ Αρσενιάν.

Τι σας κινητοποίησε σε μια τέτοια ενέργεια;

Με κινητοποιεί η ιδέα του ανθρώπου που μπορεί από το τίποτα να δημιουργήσει τα πάντα, που τολμά και ονειρεύεται αυτό που επιθυμεί για τη ζωή του, όπως ο Πινόκιο.

Πιστεύω στον άνθρωπο και τις δυνατότητές του.

Η θέλησή μου να μοιραστώ την ιστορία της μεταμόρφωσης του Πινόκιο, από μαριονέτα σε άνθρωπο, ως μύθο, ως μια παγκόσμια αλληγορία του ανθρώπου και της πορείας του στη ζωή, με οδήγησε στην ιδέα της θεατρικής παράστασης «Πινόκιο - Η αλήθεια κάτω από τη μύτη μας».

Η προσπάθεια της ΕΕΠΑΑ να δημιουργηθεί ένα  κέντρο δημιουργικής απασχόλησης για παιδιά με αυτισμό,  με κινητοποιεί ώστε να κάνω κάτι, να πάρω θέση σε αυτά που συμβαίνουν γύρω μου.

Είναι δυνατή η ίδρυση Κέντρου Δημιουργικής Απασχόλησης για παιδιά με αυτισμό, όσο υπάρχουν άνθρωποι που το ονειρεύονται και κάνουν κάτι για αυτό. Οι καταστάσεις αλλάζουν. Ο  άνθρωπος, σε όσο δύσκολες συνθήκες και να βρίσκεται, μπορεί να παραμένει άνθρωπος  με όλες τις αξίες και τις δυνατότητες του. Μπορεί να είναι ο δημιουργός της ζωής του.

Γιατί επιλέχτηκε ο Πινόκιο;

"Οι περιπέτειες του Πινόκιο” δεν είναι  τυχαία το πιο πολυμεταφρασμένο βιβλίο μετά τη Βίβλο και το Κοράνι. Έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 200 γλώσσες και διαλέκτους και μετά από 128 χρόνια εξακολουθεί να προκαλεί  το ενδιαφέρον μελετητών, λογοτεχνών και ανθρώπων της τέχνης από όλον τον κόσμο.

Η ιστορία του ξύλου που μιλάει, είναι γεμάτη σύμβολα που καθρεφτίζουν τον άνθρωπο και την πορεία του στη ζωή.

Ο Πινόκιο είναι μια μαριονέτα που έχει ζωή, λόγο και ελεύθερη βούληση!

Αρνείται τη γνώση, αναζητά την εύκολη διαδρομή και παρά τις καλές προθέσεις του εκτρέπεται πάντα από την πορεία του, αθετώντας τις υποσχέσεις που δίνει στον εαυτό του και στους άλλους. Ωστόσο τη στιγμή που συνειδητοποιεί ότι η ξύλινη υπόστασή του δεν του επιτρέπει να εξελιχθεί, μια εσωτερική δύναμη τον ωθεί στη μεταμόρφωσή του από μαριονέτα σε άνθρωπο και κύριο της μοίρας του.

Οι καταστάσεις της ζωής του σαν μαριονέτας, γίνονται οι «οδηγοί» που τον βοηθούν να κερδίσει τον εαυτό του.

Πίσω από τα σύμβολα και τις αλληγορίες,  ο  Πινόκιο είναι ο κάθε άνθρωπος σε αναζήτηση του εαυτού του.

Οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο έχουν ήδη «διαβάσει» τη διαδρομή προς την ολοκλήρωσή τους .

«Το ξύλο από το οποίο σκαλίστηκε ο Πινόκιο είναι η ίδια η ανθρωπότητα»
Benedetto Croce

Μιλάμε με τον σκηνοθέτη της παράστασης, τον ταλαντούχο Νίκο Χανιωτάκη.

Τι θα μπορούσε να ανακινήσει στις μέρες μας η ιστορία ενός κούκλου που έγινε άνθρωπος μέσα από μια διαδικασία εσωτερικής ενηλικίωσης;

Η  λέξη «ενηλικίωση» δε με αντιπροσωπεύει όταν μιλάω για την παράσταση του Πινόκιο. Θα έλεγα καλύτερα ότι ο κούκλος μας γίνεται άνθρωπος όταν καταφέρνει να βρει μέσα του την υπευθυνότητα, την αυτοεκτίμηση και τον αυτοσεβασμό. Από εκεί και πέρα, η συγκεκριμένη ιστορία είναι επίκαιρη, μια και όπως έχει πει ο Ιταλός φιλόσοφος Μπενεντέτο Κρότσε: «Το ξύλο από το οποίο σκαλίστηκε ο Πινόκιο είναι η ίδια η ανθρωπότητα». Το παράδειγμα αυτής της μαριονέτας μας δείχνει το δρόμο για το πώς μπορούμε να κοιτάξουμε κατά πρόσωπο την αλήθεια και να αντιμετωπίσουμε τη ζωή όχι με φόβο, αλλά με δύναμη και ανθρωπιά.

Πως λειτουργεί στην παράσταση ο μηχανισμός ψεύδους-αλήθειας.

Στην παράστασή μας το ψέμα είναι άμεσα συνδεδεμένο με δύο τάσεις: Πρώτον, την τάση να κοροϊδεύουμε τον ίδιο μας τον εαυτό και να μην κάνουμε πράξη τα λόγια μας. Δεύτερον, την τάση να μη θέλουμε να δούμε την αλήθεια, ενώ είναι μπροστά στα μάτια μας ή όπως λέει και το έργο μας «η αλήθεια βρίσκεται κάτω από τη μύτη μας»! Επίσης από το «παραμυθιακό» στοιχείο του μεγαλώματος της μύτης είναι σαφές ότι το ψέμα αδυνατεί να μείνει κρυφό και αργά ή γρήγορα θα αποκαλυφθεί επιφέροντας τις ανάλογες συνέπειες. Σχετικά με την αλήθεια θα δανειστώ μια φράση της Νεράιδας: «Θα γίνεις άνθρωπος αν πιστεύεις ότι το αξίζεις. Στον εαυτό σου να είσαι αληθινός».

Γιατί επιλέξατε να απευθυνθείτε σε ενηλίκους;

Αυτή η ερώτηση είναι εύλογη αν σκεφτεί κανείς ότι κατά το παρελθόν σχεδόν όλες οι ταινίες και οι παραστάσεις του Πινόκιο επέλεξαν να απευθυνθούν σε παιδικό κοινό. Παρ' όλα αυτά, αξιόπιστες πηγές αναφέρουν ότι ο συγγραφέας του έργου, Κάρλο Κολόντι, το έγραψε το 1883 κυρίως για ενήλικες. Προσωπικά, στο πρωτότυπο κείμενο του Πινόκιο, αισθάνομαι έντονα μια σκοτεινή ατμόσφαιρα και αν κρίνω από τα πολλά εμπόδια και τις διώξεις που αντιμετώπισε το διάσημο παραμύθι, ίσως δεν κάνω λάθος. Ο Κολόντι δίνει ιδιαίτερο βάρος στο θάνατο και την προδοσία σε τέτοιο βαθμό που κάποια σημεία θεωρώ ότι είναι σκληρά για τα μάτια ενός παιδιού. Για παράδειγμα ο Πινόκιο στέλνει τον πατέρα του στη φυλακή, σκοτώνει τον Γρύλο και κρεμιέται. Πέρα από όλα αυτά όμως, η παράσταση απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους, όλων των ηλικιών.

Τι σας συγκινεί στην μυθοπλασία αυτή και πως την διαχειριστήκατε δραματουργικά;

Με συγκινούν οι ξεχωριστοί χαρακτήρες, η περιπέτεια, οι ανατροπές, οι αντιθέσεις και το πόσο πολύ μιλάει για το σήμερα στην Ελλάδα. Δραματουργικά επέλεξα να τοποθετήσω τη δράση στο πολυπολιτισμικό πλαίσιο της Νέας Υόρκης το 2011, να κινηθώ σε εξπρεσιονιστικούς δρόμους, να δημιουργήσω εικόνες με ομαδικούς - σωματικούς αυτοσχεδιασμούς και να αφήσω το συναίσθημα του κάθε ηθοποιού να «γεμίσει» το ρόλο του και όλη τη σκηνή.