PREVIEW: Βασανίζομαι

Το νέο έργο του Αντώνη Τσιπιανίτη, με έναν ιδιαίτερα οικείο από τις καταγραφές του σε τοίχους της Αθήνας τίτλο, ανεβαίνει αύριο Τετάρτη στις 13 Ιουνίου σε σκηνοθεσία της  Κατερίνας Πολυχρονοπούλου, στον ιδιαίτερο και φιλόξενο πολυχώρο πολιτισμού VAULT, στο Βοτανικό.

Γιατί ο ήρωας του έργου γράφει αυτή τη λέξη στους τοίχους της πόλης;

Τι έχει χάσει και τι έχει κερδίσει,  καθώς ισορροπεί στην κόψη της ζωής του;

Πρόκειται για κωμωδία ή για δράμα ή και τα δύο μαζί όπως άλλωστε κι η ζωή;

Και τέλος, τι σχέση έχουν οι περιπέτειες του ήρωα με τις δικές μας αγωνίες και απογοητεύσεις, καθώς μέρα με την μέρα όλο και πιο πολύ «βασανιζόμαστε»;

Απαντούν η σκηνοθέτης κι ο συγγραφέας του έργου.

Τι σε τράβηξε σ’ αυτό το έργο και τι ένοιωσες όταν το πρωτοδιάβασες;

Η φρεσκάδα στη γραφή του, ο σύγχρονος προβληματισμός του, η επίκαιρη θεματική του, ο βαθύς σαρκασμός και η δυνατότητα που δίνεται στον ηθοποιό για άμεση επικοινωνία με το κοινό. Και βέβαια η συνεργασία με τον Περικλή Λιανό απετέλεσε μια ακόμη πρόκληση. Tο παιχνίδι θεάτρου βρήκε έναν ιδανικό ερμηνευτή, ο οποίος δεν βασίζεται σε εύκολες διαδρομές και ερμηνευτικά κλειδιά που ασφαλώς κατέχει, αλλά αγωνιά και επαναπροσδιορίζεται διαρκώς μέσα από αληθινή κατάθεση βιωμένων καταστάσεων, έτσι ώστε το κωμικό να διαδέχεται το τραγικό αβίαστα και απλά, όπως και στη ζωή μας.

Μια κωμωδία στις μέρες μας δεν εμπεριέχει πάντα κι ένα δραματικό στοιχείο; Πως το διαχειρίζεσαι ώστε να μην μελαγχολήσει ο θεατής;

Λεπτή η ισορροπία ανάμεσα το τραγικό και το κωμικό. Και η κωμωδία προκύπτει από την αλήθεια και τη σοβαρότητα των καταστάσεων. Είναι πραγματικά ενδιαφέρον να θυμηθούμε με τι γελάμε. Με την πτώση κάποιου με αστείο τρόπο, για παράδειγμα, χωρίς να μας απασχολήσει κατ’ αρχήν αν έχει χτυπήσει. Το τραγικό συμβαίνει στην περίπτωση που έχει χτυπήσει σοβαρά. Και κυρίως γελάμε με την πτώση κάποιου άλλου, πολύ δυσκολότερα ή και καθόλου με τη δικιά μας.

Όσον αφορά στο κατά πόσο θα μελαγχολήσει ή όχι, ο θεατής έχει την επιλογή να επιλέξει, άλλοτε να ταυτιστεί, άλλοτε να προβληματιστεί. Άλλωστε άλλα πράγματα μας συγκινούν κάθε φορά, σε διαφορετική χρονική στιγμή και με διαφορετικό τρόπο. Δεν είναι λύτρωση η αληθινή συγκίνηση;

Πως φαντάζεσαι έναν κόσμο όπου ο ήρωας αυτής της ιστορίας θα ήταν ευτυχισμένος; Τι ηθικές αξίες θα διέθετε;

Αν η αγάπη, η κατανόηση και η ζεστασιά χαρακτήριζαν την οικογενειακή του κατάσταση, αν μπορούσε να ζήσει χωρίς να αναζητά μεγαλύτερες απολαβές και υλικά αγαθά, που άλλοτε επιβάλλονται από κοινωνικές ανάγκες επίδειξης ή από ψευδείς ανάγκες επιφανειακής ευμάρειας, και αρκούνταν στα απλά και ουσιαστικά πράγματα, που τόσο απλόχερα προσφέρει το δώρο που είναι η ζωή και όχι η κατασκευή καταναλωτικών ονείρων, θα ήταν ευτυχισμένος.

Ποια είναι η θέση σου απέναντι στους νέους ανθρώπους του θεατρικού μας γίγνεσθαι;

Παρακολουθώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις δουλειές των νέων δημιουργών και πιστεύω ότι διαθέτουν βαθιά αγάπη και γνώση. Τις δουλειές τους ασφαλώς τις χαρακτηρίζει το πάθος και η παρόρμηση, και οδηγούνται σε πειραματισμούς και κυρίως προτάσεις, κάποιες από τις οποίες είναι εξαιρετικές. Είναι πολύ αισιόδοξο το γεγονός ότι έχουν πάρει στα χέρια τους την ανάγκη τους για έκφραση και δημιουργία κι έτσι βλέπουμε πολύ καλά έργα, ενδιαφέροντες ηθοποιούς και πολύ αξιόλογες παραστάσεις. Κι αυτό, γιατί όποιος έχει κάτι να πει, πρέπει να δοκιμαστεί, να προτείνει, να δουλέψει, να εξελιχθεί. Ο χρόνος, η σκληρή δουλειά και η επιμονή θα μας δείξουν ποιο θα είναι το μέλλον της τέχνης μας, που διαρκώς εξελίσσεται, όπως και η ζωή μας.

Και ένα μυστικό: Πως πείθεις τους ηθοποιούς σου να «γίνουν» οι ρόλοι;

Εξαρτάται από τον ή τους ηθοποιούς κάθε φορά. Η βάση είναι η δημιουργία μιας σχέσης που χαρακτηρίζεται από αμοιβαία εμπιστοσύνη και επικοινωνία, για να μπορεί ο ευαίσθητος δημιουργός, ο ηθοποιός, να εκτεθεί και να γίνει ο ρόλος. Και κάποιες φορές μέσα από αυτοσχεδιασμούς κι ασκήσεις, καταλήγει ο ηθοποιός, χωρίς πίεση, αισθανόμενος ασφάλεια να μην παίζει αλλά να είναι ο ρόλος. Ακόμα και η πιο ακραία σκηνοθετική απαίτηση, έχει αξία αν δεν διαγράφεται ο βαθμός δυσκολίας ή δεξιοτεχνίας αλλά φαίνεται αληθινή, φυσική. Πιστεύω πολύ στον ηθοποιό-δημιουργό. Και η μέθοδος εξαρτάται κάθε φορά από τους κώδικες που επιβάλλει το ίδιο το θεατρικό έργο. Άλλωστε δεν υπάρχουν συνταγές για το ανέβασμα των έργων. Μια διαρκής έρευνα μας «βασανίζει» και κάθε φορά μας αποκαλύπτονται καινούρια στοιχεία, εξελίσσοντας έτσι την εμπειρία μας.

Ο Αντώνης Τσιπιανίτης εμπνεύστηκε από ένα γκράφιτι:

Κάντε μας ένα πορτρέτο του ήρωα σας.

Ο Φωκίων είναι ο άνθρωπος του καθήκοντος, των «πρέπει» και των «μη», των κοινωνικών κανόνων και των συμβιβασμών, που υιοθετεί τον τρόπο αντίληψης των πραγμάτων που έχουν οι γύρω του διότι δεν διανοείται πως εκείνος μπορεί να είναι διαφορετικός αλλά κι αν το διανοηθεί, δεν το αποτολμά. Μέχρι τη στιγμή που τρώει τη μεγάλη «σφαλιάρα» η οποία τον συνεφέρνει, τον βγάζει από τον κόσμο των καθησυχαστικών ψευδαισθήσεων και τον στέλνει κατευθείαν επάνω στην πλάτη του ατίθασου αλόγου που λέγεται...ωμή πραγματικότητα.

Το «Βασανίζομαι» φέρει και λίγη ενοχή.  Δεν είναι «με βασανίζουν» αλλά εμπεριέχει ένα ποσοστό ευθύνης. Σε τι βαθμό ευθύνεται ο ήρωας σας για όσα τον «βασανίζουν»;

Πολλή ενοχή φέρει διότι όλοι γνωρίζουμε πως για οτιδήποτε μας συμβαίνει, την «κερκόπορτα» εμείς την έχουμε ανοίξει, άλλοτε συνειδητά άλλοτε ασυνείδητα, αλλά πάντως ήταν και το δικό μας χέρι που την ξεμαντάλωσε. Είναι αυτό που λέει τόσο μα τόσο εύστοχα -και τόσο σαρκαστικά- ο Καβάφης στα «Τείχη»: «Α!, όταν έκτιζαν τα τείχη πως να μην προσέξω. Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον. Ανεπαισθήτως μ΄εκλεισαν από τον κόσμον έξω». Ανεπαισθήτως φτάσαμε κι εμείς να βασανιζόμαστε... Τεράστια ενοχή κουβαλά αυτό το «ανεπαισθήτως».

Έχουμε να κάνουμε με μία μαύρη κωμωδία. Ποια είναι τα κωμικά στοιχεία ενός βασανισμού και πως περνάνε στο κοινό;

Υπάρχει τίποτα που να μην έχει δύο όψεις; Στις κηδείες γελάμε και στους γάμους κλαίμε. Ίσως είναι νόμος της ζωής για να μας υπενθυμίζει τη σχετικότητα των πραγμάτων...και των ανθρώπων...

Τι σχέση έχει η προσωπική ιστορία του ήρωα σας με την ιστορία που γράφεται γύρω του στις μέρες μας;

Αν λάβετε υπ’ όψιν πως το έργο το εμπνεύστηκα από το ομώνυμο γκράφιτι που έχει γεμίσει τα τελευταία χρόνια την Αθήνα, η προσωπική ιστορία του ήρωα εκφράζει τις προσωπικές ιστορίες πολλών, πάρα πολλών Ελλήνων εντός και εκτός Αθηνών...

Ποια κοινά στοιχεία έχετε με τον ήρωα του «Βασανίζομαι»  και ποιες διαφορές;

Ο Φωκίων Λαχταρίδης βγήκε από μέσα μου. Έχω μαζί του –όπως και με τους ήρωες των άλλων έργων μου- τις διαφορές και τις ομοιότητες που έχει μια μάνα με το παιδί της.

Κείμενο: Αντώνης Τσιπιανίτης

Σκηνοθεσία: Κατερίνα Πολυχρονοπούλου

Σκηνικά – Κοστούμια: Άννα Μαχαιριανάκη

Μουσική επιμέλεια: Ιωάννης Παπλωματάς

Σχεδιασμός φωτισμών: Άννα Σωτρίνη

Φωτογραφίες: Ζαφείρω Βλάχου

Παίζουν οι ηθοποιοί (με σειρά εμφάνισης):

Περικλής Λιανός

Βαγγέλης Λιοδάκης

Ελένη Φίλιππα

Ιωάννα Χαλιαμπάλια

Ιωάννης Παπλωματάς

Μέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη 13/6, Πέμπτη 14/6, Παρασκευή 15/6, Σάββατο 16/6, Τετάρτη 20/6, Πέμπτη 21/6, Παρασκευή 22/6, Σάββατο 23/6, Κυριακή 24/6 στις 9.30 μ.μ.

Διάρκεια παράστασης: 80’.

Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ και μειωμένο 10 ευρώ

Πολυχώρος Πολιτισμού Vault Theatre Plus

Μελενίκου 26

Βοτανικός (κοντά στη στάση μετρό «Κεραμεικός»)

Τηλέφωνο: 210-3302348/ 6932296229