Το «Επί Σκηνής» στο 1^st International Street Theatre Festival

Ο δρόμος έχει τη δική του θεατρική ιστορία

Ένας θεσμός γεννιέται

Την Παρασκευή 16 Οκτωβρίου έξω από το Παναθηναϊκό Στάδιο ο κόσμος θα συρρεύσει για να παρακολουθήσει μια πρωτόγνωρη για την Αθήνα, τελετή έναρξης. Η πρώτη μέρα του πρώτου διεθνούς θεατρικού φεστιβάλ δρόμου προσφέρει στο κοινό τη δυνατότητα να ενημερωθεί για τα όσα γιορταστικά, καλλιτεχνικά και παράξενα πρόκειται να συμβούν στους δρόμους της πόλης μας, στο ιστορικό κέντρο και γύρω από την Ακρόπολη, ως την Τρίτη 20 Οκτωβρίου. Οπότε και θα αποχαιρετήσουμε για φέτος το πρωτότυπο αυτό φεστιβάλ, το οποίο εκτός από τις παραστάσεις θεάτρου δρόμου θα περιλαμβάνει και δράσεις με βάση άλλες μορφές τέχνης, χοροθεατρικές παραστάσεις, happening, workshop, παραστάσεις Κουκλοθέατρου, καθώς και μικρές μουσικές μπάντες, με αφετηρία πάντα τον δημόσιο χώρο.

Το «Επί Σκηνής» θα είναι εκεί:

Για να παρουσιάσει τις παραστάσεις, να αποθανατίσει ζωντανά στιγμιότυπα, να πάρει συνεντεύξεις από τους καλλιτέχνες των δρώμενων, να σας μεταφέρει την ατμόσφαιρα και το πνεύμα των εκδηλώσεων, να χαρεί την προσπάθεια αλλά και να επισημάνει τα δυνατά και αδύνατα σημεία της διοργάνωσης.

Ιστορίες στο δρόμο

Τι είναι όμως το θέατρο δρόμου για τους Αθηναίους; Από το μεσαίωνα ακόμα καλλιτέχνες και ζογκλέρ κάθε είδους εμφανίζονταν στους δρόμους για να εκτελέσουν τα παράξενα νούμερά τους, να τραγουδήσουν, να σατιρίσουν και να σχολιάσουν να παρουσιάσουν κωμικές παραστάσεις κουκλοθέατρου. Ο κόσμος περνούσε, κοντοστέκονταν και μερικές φορές επιβράβευε τους καλλιτέχνες με μερικά νομίσματα, χειροκροτήματα κι αυθόρμητο γέλιο. Η κομέντια ντελ άρτε ξεπήδησε μέσα από τέτοια θεατρικά δρώμενα που θα ασφυκτιούσαν μέσα στις θεατρικές αίθουσες, σε εποχές μάλιστα που το θέατρο δεν έχαιρε και σπουδαίας εκτίμησης. Χρόνια τώρα, ταξιδεύοντας σε Ευρωπαϊκές πόλεις έχουμε συναντήσει σε πεζόδρομους, γέφυρες, εμπορικά κέντρα και πλατείες μουσικούς, καλλιτέχνες, σόουμαν και ηθοποιούς που τράβηξαν το ενδιαφέρον μας άλλοτε με το ταλέντο τους, άλλοτε με την εφευρετικότητά τους, τα μαγικά τους τρικ ή το χιούμορ τους κι άλλοτε επειδή απλά ήταν φανταχτεροί και κακόγουστοι.

Θέατρο απαιτητικό και απρόβλεπτο

Τα τελευταία χρόνια η Αθήνα φιλοξένησε όχι μόνο μουσικούς από όλο τον κόσμο κι ανθρώπους-αγάλματα ή ακροβάτες αλλά και θιάσους οι οποίοι προτίμησαν αυτό το δύσκολο είδος για να εκφραστούν καλλιτεχνικά. Ένα ιδιαίτερα δύσκολο είδος γιατί διαθέτει τις δικές του τεχνικές και κανόνες. Γιατί ο καλλιτέχνης ισορροπεί επικίνδυνα στην κόψη ενός ξυραφιού. Πρέπει να καταφέρει να αφυπνίσει το εφήμερο ενδιαφέρον του περαστικού. Ενός περαστικού που συχνά βιάζεται, που μπορεί να κουβαλάει τις έγνοιες μιας δύσκολης καθημερινότητας, που δεν έχει επιλέξει να καταδυθεί, τη στιγμή αυτή τουλάχιστον, στη μαγεία του θεατρικού δρώμενου. Οι τεχνικές δυσκολίες που εύκολα ξεπερνιόνται μέσα στον ασφαλή χώρο ενός θεάτρου, γίνονται ζωτικές στο δρόμο, όπου ο ηθοποιός έχει μόνο τα φυσικά προσόντα και την τεχνική του, σαν αρωγούς της τέχνης του. Το θεατρικό δρώμενο πρέπει να εξελίσσεται σε γοργούς ρυθμούς, με απρόβλεπτες και δυναμικές ανατροπές, σύντομους και περιεκτικούς διαλόγους ή μονολόγους, στοιχεία παντομίμας, χιούμορ που να δρα ακαριαία στη συνείδηση του θεατή και θέαμα που εξαναγκάζει το βλέμμα να στραφεί και να μείνει πάνω του. Το θέατρο δρόμου χρησιμοποιεί το αστικό τοπίο σαν χώρο θεατρικής δράσης. Ο δρόμος και η αρχιτεκτονική της πόλης συμβάλλουν καθοριστικά στη σκηνογραφία. Το δρώμενο θα πρέπει λοιπόν να είναι ευέλικτο και να μπορεί να μεταποιείται από πολύ ως λιγότερο για να ανταποκριθεί άμεσα στις εκάστοτε συνθήκες χώρου, χρόνου και εποχής. Ένα είδος θεάτρου που απαιτεί προϋπηρεσία, ειδική εκπαίδευση και εξαιρετικές ικανότητες. Οπότε δίκαια θα αναρωτηθούμε γνωρίζοντας την Ελληνική θεατρική πραγματικότητα, αν στην περίπτωση του φετινού φεστιβάλ...

...μιλάμε πραγματικά για θέατρο δρόμου ή απλώς για παραστάσεις που θα κατέβουν στο δρόμο...

Δεν ξέρουμε τι θα δούμε φέτος από πενήντα πέντε, παρακαλώ, ελληνικές ομάδες, δέκα ομάδες από το εξωτερικό, και πάνω από τετρακόσιους καλλιτέχνες που θα πραγματοποιήσουν συνολικά διακόσιες παραστάσεις. Επίσης σημαντικά συγκροτήματα και καλλιτέχνες από την Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία, Ολλανδία, Βραζιλία, και Βουλγαρία θα συμμετάσχουν στο Φεστιβάλ. Και δεν γνωρίζω για τους επισκέπτες μας από άλλες χώρες αλλά οι Ελληνικές ομάδες είναι σίγουρο πως δεν είναι όλες εξειδικευμένες στο θέατρο δρόμου ενώ οι παραστάσεις κατά πάσα πιθανότητα έχουν αρχικά σχεδιαστεί για να παιχτούν σε κανονικά θέατρα ή ανάλογους χώρους. Σε αυτή την περίπτωση η δοκιμασία θα είναι έντονη για τους ηθοποιούς οι οποίοι θα πρέπει να κερδίσουν το ενδιαφέρον των θεατών χρησιμοποιώντας παραδοσιακούς κώδικες με μηδενική αξία σε συνθήκες παράστασης δρόμου. Όσο για τους θεατές, σ’ αυτή την περίπτωση είναι οι τυχεροί γιατί έχουν κάθε δικαίωμα να αποχωρούν τη στιγμή ακριβώς που η πλήξη για το δρώμενο κονταροχτυπιέται μέσα τους με την επιθυμία τους να βρίσκονται κάπου αλλού. Και μάλιστα χωρίς καν να κλαίνε τα ευρώ του εισιτηρίου. Η πρόκληση λοιπόν για καλλιτέχνες και κοινό είναι μεγάλη και το ενδιαφέρον για το φεστιβάλ ακόμα μεγαλύτερο.

Πού να πάτε, τι να δείτε:

Την πρώτη μέρα θα απολαύσετε τη γιορτή της τελετής έναρξης.

Τις επόμενες μέρες, Σάββατο, Κυριακή και Δευτέρα από το πρωί ως το βράδυ θα εμφανίζονται τα γκρουπ κι οι μεμονωμένοι καλλιτέχνες.

Σε κλειστούς χώρους που θα ανακοινώσουμε σύντομα, θα πραγματοποιούνται ως το μεσημέρι, σεμινάρια και συζητήσεις.

Την τελευταία ημέρα, το πρωί θα παρουσιαστούν τα γκρουπ που έλαβαν μέρος και θα γίνει η απονομή των Βραβείων. Το βράδυ της ίδιας ημέρας, στο πλαίσιο της τελετής λήξης, θα πραγματοποιηθεί παρέλαση των ομάδων από την Πλατεία Μακρυγιάννη προς το Θησείο και η γιορτή θα τελειώσει με πάρτι στην Πλατεία Ασωμάτων.

Σύντομα θα σας ανακοινώσουμε ακριβείς ημερομηνίες και ώρες των παραστάσεων καθώς και τα σημεία της πόλης στα οποία θα λάβουν χώρα, και τους συντελεστές, με πολλούς από τους οποίους, θα έχουμε ενδιαφέρουσες συναντήσεις.

Σύμφωνα με το δελτίο τύπου:

Στόχος του Φεστιβάλ είναι η καθιέρωση ενός θεσμού, που πολύ σύντομα θα μπορεί να αναδειχτεί σε μια κορυφαία διοργάνωση πολιτισμού, αλλά και επένδυση, πολιτιστική, τουριστική και οικονομική. Δεδομένης της επικοινωνιακής δυνατότητας και προσέγγισης του θεάτρου δρόμου σε ένα ευρύτατο κοινό, ανεξάρτητα από την προέλευση, την ηλικία και τη γλώσσα του, στόχος του φεστιβάλ είναι να καθιερωθεί σαν ένας επιτυχημένος θεσμός, που σταδιακά θα μπει στη ζωή μας και στη ζωή της Αθήνας. Να αποτελέσει ένα θεσμό μέσω του οποίου μπορεί να αναπτυχθεί ένας διάλογος, συνεργασία και ανταλλαγή ιδεών μεταξύ των χωρών που θα συμμετέχουν, στο επίπεδο του ρόλου του δημόσιου χώρου και της παρέμβασης του θεάτρου σ’ αυτόν.

Ας ελπίζουμε ότι κάποιοι από τους στόχους θα επιτευχθούν και κάποιοι άλλοι θα δρομολογηθούν.

Τι άλλο θα θέλατε να ξέρετε:

Το Φεστιβάλ έχει δύο ενότητες: το κεντρικό (main) και το ελεύθερο (open). Στο κεντρικό Φεστιβάλ θα συμμετέχουν είκοσι δύο επιλεγμένες ομάδες, ελληνικές και ξένες, ενώ το open  είναι πιο ελεύθερο και θα συμμετέχουν μεμονωμένοι καλλιτέχνες ή ομάδες απ’ όλο το φάσμα και τις εκφράσεις του Θεάτρου Δρόμου.

\Το Φεστιβάλ είναι διαγωνιστικό θα δοθούν τέσσερα βραβεία. Για το κεντρικό πρόγραμμα  υπάρχουν δύο ισότιμα βραβεία. α) Βραβείο «Σκηνοθεσίας και συνολικής σύλληψης». β) Βραβείο «Πρότασης για θέαμα σε δημόσιο χώρο». Τα βραβεία αυτά θα συνοδεύονται από χρηματικό έπαθλο 4.000 € έκαστο. Ένα βραβείο θα δίνεται αποκλειστικά σε ελληνική ομάδα και θα συνοδεύεται από πρόσκληση σ’ ένα Διεθνές Φεστιβάλ του εξωτερικού. Για την φετινή περίοδο έχει οριστεί το Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Δρόμου και Κουκλοθέατρου “PUPPET FAIR”, που γίνεται στη Σόφια στη Βουλγαρία. Ένα τέταρτο βραβείο θα απονέμεται σε ομάδα ή καλλιτέχνη του open προγράμματος, που θα ισοδυναμεί με πρόσκληση για το Κεντρικό Φεστιβάλ της επόμενης χρονιάς και χρηματικό έπαθλο 2.000 €.

Τα βραβεία θα απονέμουν δύο επιτροπές από ανεξάρτητα και καταξιωμένα πρόσωπα της Τέχνης και του Θεάτρου.

Η πρωτοβουλία για το Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Δρόμου ανήκει στο Θέατρο Δρόμου HELIX και στον Νίκο Χατζηπαπά. Πραγματοποιείται με τη συνεργασία και τη στήριξη του «Εθνικού Κέντρου Θεάτρου και Χορού» του Υπουργείου Πολιτισμού. Επίσης πραγματοποιείται με τη στήριξη  του ΟΠΑΠ και της Γραμματείας Νέας Γενιάς. Τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου της Αθήνας, του Πολιτισμικού Οργανισμού Δήμου Αθηναίων, και του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (iTi).