Πανάγος Ιωακείμ

είναι φέτος ο Δημοσθένης στο «Πιτσιμπούργκο» της Σώτης Τριανταφύλλου

Ο ταλαντούχος ηθοποιός μιλάει στο «Επί Σκηνής» για το έργο, την παράσταση, την συνεργασία του με τον σκηνοθέτη και την συμπρωταγωνίστριά του και την σχέση ανάμεσα στους δύο κόσμους, εκείνον του Δημοσθένη το 1912 και τον δικό μας. Δύο εποχές μετανάστευσης που τις χωρίζει ο χρόνος και τις ενώνουν οι ανθρώπινες αδυναμίες.

Μίλησέ μου για την ως τώρα πορεία σου στο θέατρο.
Το θέατρο είναι σαν ένας Μαραθώνιος με αφετηρία αλλά χωρίς τερματισμό κι εγώ νοιώθω πως μόλις τώρα ο αφέτης έριξε τη πιστολιά. Είναι πολύ νωρίς ακόμη να μιλάω για πορεία και καριέρα. Συναπαντήθηκα πρώτα με το ερασιτεχνικό θέατρο στο Δήμο Ν.Ηρακλείου, έπειτα μπήκα στο Θέατρο Τέχνης όπου είχα τη χαρά στη πρώτη μου δουλειά στο «Αμάρτημα της μητρός μου» του Βιζυινού σε σκηνοθεσία Κωστή Καπελώνη να βρίσκομαι μαθητής ακόμη δίπλα στον Ηλία Λογοθέτη. Παράλληλα δούλευα και φροντιστής στο θέατρο. Με την αποφοίτηση μου ο Διαγόρας Χρονόπουλος με εμπιστεύτηκε στον «Πλούτο –Πενίας θρίαμβο» όπου ως τώρα έζησα και τη μόνη μου συμμετοχή στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Υπέροχη στιγμή. Θα ήθελα πολύ να μου συνέβαινε πιο συχνά. Έπειτα συνεργάστηκα με την ομάδα Α.σ.ι.π.κ.α στις παραγωγές «Αγγέλα» και «Σιωπηλές Φωνές». «Εσωτερικές Ειδήσεις» του Μ.Ποντίκα στη συνέχεια και πέρυσι το «Όταν ο ήλιος» της Ζωρζ Σαρρή στο Θέατρο Τέχνης. Φέτος γνωρίστηκα καλύτερα και με το θέατρο για παιδιά, όπου μετά την «Ψαρόσουπα» όπου πήρα μια γεύση τώρα βρίσκομαι και στο Θέατρο Πειραιώς στη παραγωγή της «Χάιντι». Εύχομαι να μου δοθούν ευκαιρίες και από άλλους σκηνοθέτες, πόσο μάλλον από αυτούς που εκτιμώ και να προχωρώ βήμα βήμα γιατί αγαπώ αυτό που κάνω.

Μίλησέ μου για τον ήρωα που υποδύεσαι στο Πιτσιμπούργκο.
Ο ήρωας που υποδύομαι μεταναστεύει από τη Χίο στο Πίτσμπουργκ της Αμερικής το 1912. Μοναδικός σκοπός του να μαζέψει χρήματα ώστε να στείλει στη καλή του ένα εισιτήριο για να πάει να τον βρει. Ένα ζευγάρι που μόλις ενώθηκε με τα δεσμά του γάμου, χώρισε για ένα καλύτερο αύριο. Είναι ένας άνθρωπος εγκλωβισμένος μέσα στα συναισθήματα του, δεν του λείπει μόνο η γυναίκα του, του λείπουν οι συνήθειες του, ο τόπος του. Άγνωστος μεταξύ αγνώστων. Δεν ξέρει να μιλάει αμερικάνικα δεν ξέρει καν να γράφει τα ελληνικά. Όλ’ αυτά όμως δεν τον επηρεάζουν, σαφώς και έχει αδυναμίες, όμως δεν είναι τόσο ισχυρές ώστε να τον κάνουν να λοξοδρομήσει από τον στόχο του. Οι άνθρωποι τότε ήταν πιο ανθεκτικοί και στις κακουχίες και στους πειρασμούς. Είχαν τσαγανό και το έβαζαν δύσκολα κάτω. Ο Δημοσθένης είναι ένα παιδί που δεν θα παραιτούταν ποτέ από τη ζωή. Ήξερε ότι εκεί που πάει δεν θα είναι ρόδινα, ήξερε όμως επίσης πως και στη πατρίδα του τα πράγματα δεν είναι ρόδινα και το χειρότερο ήταν πως δεν υπήρχε καμία προοπτική να γίνουν καλύτερα... Μήπως μας θυμίζει κάτι αυτό, εκατό χρόνια μετά;

Ποιοι είναι οι συνδετικοί κρίκοι ανάμεσα στην εμπειρία του ζευγαριού από την Χίο και την σύγχρονη μεταναστευτική συνθήκη;
Οι συνδετικοί κρίκοι είναι τόσο ίδιοι μα και τόσο διαφορετικοί. Η πείνα, τα ναυάγια, οι πειρατές, το χώμα που ‘ναι στέρφο, όπως αναφέρονται και από την συγγραφέα είναι συνθήκες που οδηγούν τον άνθρωπο στην απόγνωση. Η απόγνωση πηγάζει από το φόβο. Ο φόβος είναι φόβος, παραμένει ατόφιος σε όποια δεκαετία κι αν τον βιώσεις. Το «μεταναστευτικό» είναι φαινόμενο, είναι μία αναγκαία συνθήκη, είναι επιλογή, είναι πηγή τεράστιου πλούτου, είναι κάτι που δυστυχώς τουλάχιστον σ’ αυτή τη χώρα το βάλαμε στο συρτάρι όπως και δεκάδες ακόμη σημαντικά ζητήματα για πολλά χρόνια. Πόσο πια θα κλαίμε πάνω από το χυμένο γάλα; Πάντως εικάζω πως σ’ ένα ιδανικό σενάριο ο σύγχρονος Δημοσθένης θα επικοινωνούσε μέσω skype ή με οποιοδήποτε άλλο κοινωνικό μέσον δικτύωσης με την Ελέγκω, θα είχαν χάσει όμως την αυθεντικότητα τους, αν βεβαίως ήταν από τους τυχερούς κι όχι από αυτούς που στοιβάζονται στις βάρκες του Αχέροντα.

Μίλησέ μου για τις αποχρώσεις του έρωτα και της ζήλειας στο ζευγάρι...
Αποχρώσεις με φόντο τι; Ο έρωτας ζωοδότης όλων στον μουσαμά της ζωής των δύο νεαρών παιδιών. Αγάπη, σεβασμός και υπομονή ήταν τα χρώματα που βάψανε τα πινέλα της ψυχής τους. Η ζήλεια λίγο χρωμάτισε κι αυτή σαν σύγχρονο ναζάκι, ίσως λόγω της απόστασης και λόγω της αγωνίας που σε γεμίζει η προσμονή. Ο έρωτας από την άλλη φώλιασε μέσα τους και μετουσιώθηκε γρήγορα σε αγάπη. Ο ένας βλέπει μέσα στη ψυχή του άλλου και το σπουδαιότερο είναι πως ο άλλος το επιτρέπει. Εμπιστοσύνη. Ίσως αυτό που θα λέγαμε η απόλυτη αγάπη. Ο Δημοσθένης και η Ελέγκω δεν παίζουν με τις λέξεις, αυτό που λένε αυτό κιόλας εννοούν. Δεν κρύβονται, δεν κοροιδεύουν. Τα συναισθήματα που τρέφουν ο ένας για τον άλλον είναι μεγαλειώδη.

Πως διευθέτησες το ζήτημα της ιδιοδιαλέκτου στην ερμηνεία σου;
Ίσως τα βιώματα μου και οι εμπειρίες μου να ήταν βοηθητικά όσον αφορά την ιδιοδιάλεκτο. Αυτή η ιδιαιτερότητα που έχει η εκφορά του λόγου και η μουσικότητα του στο τρόπο που συνδέονται οι λέξεις, πιο πολύ με βοήθησε παρά με δυσκόλεψε. Σίγουρα μου είναι πιο οικείο από τα greeklish! Ίσως και γιατί μεγάλωσα μέσα σ’ ένα βιβλιοπωλείο και κείμενα τέτοια πάντα με γοήτευαν και μου τραβούσαν την προσοχή να συνεχίσω να γυρίζω τις σελίδες τους.

Ποια είναι η γνώμη σου για την δραματουργία της Τριανταφύλλου;
Όταν ολοκλήρωσα το έργο της Σώτης Τριανταφύλλου , θυμάμαι τον εαυτό μου άδειο, το βλέμμα μου είχε λιγάκι σκοτεινιάσει, άρχισα να αντιλαμβάνομαι τους ήχους της καθημερινότητας γύρω μου συνειδητοποιώντας πόσο απλή μπορεί να είναι η ζωή. Τόσο όμορφα και με τόσο απλότητα έχει φερθεί σ’ αυτό της το κείμενο η συγγραφέας, που με κάνει να απολαμβάνω τη κάθε λέξη που έχει γράψει, όταν είμαι πάνω στη σκηνή. Οι περιγραφές των τοπίων, τα στοιχεία που έχει επιλέξει να δώσει ως πληροφορίες, οι αναφορές σε συγκεκριμένα πρόσωπα, είναι όλα τόσο αρμονικά δοσμένα. Οι στιγμές που επιλέγει ο Δημοσθένης να δείχνει τις αδυναμίες του στην Ελέγκω έρχονται μέσα από μια διαδικασία, υπάρχουν οι προσωπικές συγκρούσεις και φαίνονται και οι εγωιστικές τάσεις που έχει το ζευγάρι από γράμμα σε γράμμα. Η λύτρωση δεν έρχεται πραγματικά για κανέναν. Το δράμα και των δύο αυτών παιδιών είναι πως η ζωή τους έδειξε το πραγματικά σκληρό της πρόσωπο και συνάμα το σκοτάδι φωτίζεται τόσο εκτυφλωτικά.

Πως συνεργάστηκες με τον σκηνοθέτη σου και την συνάδελφο ηθοποιό;
Eίχα τη χαρά σε αυτήν την συνεργασία να έχω δίπλα μου μία κοπέλα την Μόνικα Κολοκοτρώνη με την οποία μοιραστήκαμε τις ίδιες αγωνίες και προβληματισμούς στους διαδρόμους του Θεάτρου Τέχνης καθότι ήμασταν συμμαθητές. Είμασταν μάλιστα και θεατρικό ζευγάρι, το πρώτο μου, όντας πρωτοετής. Υπήρξε εμπιστοσύνη από την αρχή. Είναι όμορφο το συναίσθημα να συναντιέσαι με ανθρώπους που έχεις συμβαδίσει μέσα στο χρόνο. Ίσως όχι για όλους πάντως για μένα και τη Μόνικα ήταν κι ας μην την έχω ρωτήσει γι αυτό. Με το σκηνοθέτη του «Πιτσιμπούργκο» τον Μπάμπη Κλαλιώτη δουλέψαμε σε ένα υγιές κλίμα, υπήρχε διάλογος και επικοινωνία και πιστεύω κάναμε μια καλή και συναισθηματική δουλειά. Αν και έχω την εντύπωση πως πάντα κάτι μπορείς να διορθώσεις, να κατανοήσεις περισσότερο, να εξελίξεις καλύτερα. Η εξέλιξη είναι στη φύση μας.

Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια και όνειρα;
Όνειρα μεγάλα δεν κάνω, επίσης σπάνια βλέπω και στον ύπνο μου... Παρόλο που είμαι φαντασιόπληκτος, άλλωστε η ζωή η ίδια μας ξεπερνά, ό,τι κι αν οραματιζόμαστε εμείς, το απρόοπτο και το τυχαίο είναι κερασάκια στην καθημερινότητα μας είτε τα θέλουμε είτε όχι. Προσπαθώ να ζω το παρόν και να ελίσσομαι στις καταστάσεις με την προσωπική μου συνέπεια. Πρωτίστως θα ΄θελα να είμαι υγιής, κι αν τώρα ο «μεγάλος ύπνος» με βρει στα βαθειά γεράματα έχοντας δημιουργήσει οικογένεια, έχοντας μια θεατρική και κινηματογραφική διαδρομή πενήντα χρόνων με αξιόλογες δουλειές, αυτό θα με γέμιζε ικανοποίηση και ευγνωμοσύνη. Σχέδια όμως κάνω γιατί σχέδιο με σχέδιο παίρνουν σάρκα και οστά τα όνειρα. Στα άμεσα μου είναι μήπως καταφέρουμε και ταξιδέψουμε λίγο με το «Πιτσιμπούργκο» σε κάποιες πόλεις όπως και με την «Χάιντι» καθώς κι η συμμετοχή μου σε μία ταινία. Σαφώς και το να δουλεύω κάθε μέρα τις αδυναμίες μου.

«Πιτσιμπούργκο»

Σκηνοθεσία: Μπάμπης Κλαλιώτης

Σκηνικα: Σωτήρης Υφαντής
Κοστούμια: La Reina (Βάλη Μαυρίδη)
Φωτισμοί-φωτογραφίες: Νύσος Βασιλόπουλος
Μουσική διδασκαλία: Οδυσσέας Κουμάτος
Επιμέλεια μαλλιών: Αθηνά Τουβλατζή
Παίζουν: Πανάγος Ιωακείμ
Μόνικα Κολοκοτρώνη

Διάρκεια: 75΄
Θέατρο «Άλμα»
Ακομινάτου 15-17 και Αγ. Κωνσταντίνου
Μεταξουργείο
Τηλέφωνο: 2105220100
Κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 21:00

Τιμές εισιτηρίων: 10 ευρώ, 5 ευρώ (άνεργοι-φοιτητές)