Ιωσήφ Ιωσηφίδης

Ο ταλαντούχος ηθοποιός που μας είχε εκπλήξει με την ερμηνεία του στην «Ψυχολογία Συριανού συζύγου» του Εμανουήλ Ροίδη, απόφοιτος της σχολής του Εθνικού με θαυμάσια φωνητικά και κινησιολογικά προσόντα, έμφυτο χιούμορ κι εξαιρετική σκηνική ποιότητα με εντυπωσίασε φέτος ερμηνεύοντας δύο διαφορετικούς αλλά και με ένα τρόπο συγγενείς ρόλους. Τον κεντρικό ήρωα του άπαιχτου μονόπρακτου του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Ποιος ήταν ο κύριος» και τον ιδιόρυθμο Χρυσοβαλάντη στον εκπληκτικό μονόλογο από το βραβεβευμένο μυθιστόρημα του Μάκη Τσίτα «Μάρτυς μου ο θεός». Μιλάμε για τις δύο ερμηνείες του, για τις συνεργασίες του αλλά και για τους σκοτεινούς καιρούς που διανύουμε καθώς η τέχνη καλείται να εκφράσει ένα τέλος εποχής συναρπαστικό και άγριο.

Πως συναντήθηκες με το έργο του Καμπανέλλη και την Κατερίνα Πολυχρονοπούλου;
Συναντήθηκα δεύτερη φορά με την Κατερίνα την Πολυχρονοπούλου, την πρώτη είχαμε βρεθεί στον 9,84 κάνοντας θέατρο στο ραδιόφωνο, τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα. Πέρσι με τις παραστάσεις μας εγώ με την «Ψυχολογία συριανού συζύγου» κι αυτή με το «Ποιος ανακάλυψε την Αμερική», βρεθήκαμε στον ίδιο χώρο στο Vault κι αναθερμάνθηκε η σχέση μας. Κάποια στιγμή τον Σεπτέμβριο δέχτηκα πρόταση από την Κατερίνα να συμμετέχω στην παράσταση «Ποιος είναι ο κύριος», που περιλαμβάνει τρία μονόπρακτα του Καμπανέλλη κι η οποία είχε παιχθεί για πρώτη φορά το καλοκαίρι στη Νάξο. Πήρα το κείμενο κι ενθουσιάστηκα. Μου άρεσε πάρα πολύ, ήθελα να το κάνω οπωσδήποτε. Δεν είχαμε πολύ χρόνο μπροστά μας αλλά η Κατερίνα είναι συστηματική, έχει την μέθοδό της κι έτσι οι πρόβες ήταν αποτελεσματικές. Βρέθηκα βέβαια και σε μία εξαιρετική ομάδα.

Δηλαδή;
Σέβεται ο ένας τον άλλο και σαν προσωπικότητα και σαν καλλιτέχνη. Συνεννοούμαστε, υπάρχει ένας αλληλοσεβασμός πολύ βαθύς. Καθένας έχει το χώρο του και μπορεί να ξεδιπλώσει όλα όσα νοιώθει μέσα του. Η Κατερίνα δεν κάνει «σκηνοθετίτιδες», είναι μία σκηνοθέτις που αγαπάει και στηρίζεται στους ηθοποιούς. Έτσι η δουλειά αυτή αποδείχτηκε μια ευτυχής συγκυρία. Οι παραστάσεις πήγαν πολύ καλά οπότε πήραμε παράταση και μεταφερθήκαμε από το Σάββατο και Κυριακή στην Δευτέρα και Τρίτη στον ίδιο χώρο. Με την ευκαιρία γνώρισα και την Κατερίνα Καμπανέλλη την κόρη του συγγραφέα η οποία είναι ένα εξαιρετικό πλάσμα, με μια θετική ενέργεια μονίμως χωρίς να έχει καμία αρνητική προδιάθεση για τίποτα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για ανθρώπους που εργάζονται στην τέχνη.

Εσύ ποιον από τους ήρωες του Καμπανέλλη καλείσαι να υποδυθείς;
Εγώ παίζω στο τρίτο από τα μονόπρακτα που είναι άπαικτο και έχει τον τίτλο «Ποιος ήταν ο κύριος». Υποδύομαι έναν πολύ ιδιαίτερο και κάπως μυστηριώδη ήρωα που εμφανίζεται από το πουθενά στο σπίτι μιας οικογένειας η οποία πενθεί τον αδελφό, πατέρα και σύζυγο που μόλις απεβίωσε. Αυτός εισβάλλει και ισχυρίζεται πως είναι ο φίλος του πεθαμένου. Γνωρίζει πολλά πράγματα γι’ αυτόν που η οικογένεια του δεν τα ξέρει και μέσα από τα λόγια του παρουσιάζει έναν χαρακτήρα πολύ διαφορετικό και πολύ πιο ενδιαφέροντα απ’ αυτόν που ήξεραν. Αυτός ο άνθρωπος, ο απρόσκλητος επισκέπτης, μπορεί και να μην λέει αλήθεια. Σε πολλά σημεία τον έχω πιάσει να μην γνωρίζει πράγματα ή να κάνει λάθη. Μάλλον παίρνει από τους άλλους τις πληροφορίες και μετά πλάθει τη δική του ιστορία.

Και γιατί να κάνει κάτι τέτοιο;
Πιστεύω πως το κίνητρό του είναι η μοναξιά, η ανάγκη να επικοινωνήσει. Μπορεί και να το έχει κάνει σύστημα να εμφανίζεται έτσι σε ξένα σπίτια και να μιλάει με αγνώστους. Όμως ο συγγραφέας το αφήνει μετέωρο αυτό. Δεν επιβεβαιώνει ούτε τη μία ούτε την άλλη υπόθεση. Κι αυτό το μυστήριο του ήρωα είναι το πολύ δυνατό σημείο του ρόλου γιατί αναγκάζει τους άλλους να σκεφτούν πως μπορεί να έχουν ζήσει χρόνια ολόκληρα σε στενή σχέση με έναν άνθρωπο ο οποίος τελικά τους είναι άγνωστος. Έχει και κωμικά και δραματικά στοιχεία ο χαρακτήρας και ήταν για μένα μια πρόκληση να κρατήσω τις ισορροπίες του ρόλου ως το τέλος χωρίς να προδώσω το μυστικό του.

Και η άλλη παράσταση η οποία μόλις ξεκίνησε;
Η άλλη παράσταση μια παραγωγή της ομάδας GAFF, έχει τον τίτλο «Μάρτυς μου ο θεός» και συγγραφέας είναι ο Μάκης Τσίτας ο οποίος βραβεύτηκε για το μυθιστόρημα με το βραβείο λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής ένωσης το 2014 κι ο οποίος έκανε επίσης την θεατρική διασκευή. Είναι ο μονόλογος ενός ιδιαίτερου ανθρώπου του Χρυσοβαλάντη, ένας ρόλος-πρόκληση για πολλούς λόγους. Το έργο είναι εξαιρετικό, δεν είναι άλλωστε τυχαίο που βραβεύτηκε το μυθιστόρημα… Είναι δύσκολο να ερμηνευτεί αυτός ο ήρωας. Περνάει με μεγάλη ταχύτητα από το ένα θέμα στο άλλο.

Περιέγραψε μου τον Χρυσοβαλάντη
Ο ήρωας αυτός, ένας αντιήρωας, είναι άνεργος πενηντάρης, μισογύνης, υπερβολικά θρήσκος, χειμαρρώδης, αυθεντικός που συνδυάζει την αμεσότητα στο λόγο με το χιούμορ και την ικανότητα να πλάθει λέξεις. Είναι ταυτόχρονα ένας άνθρωπος πολύ υποταγμένος και με προβλήματα στην συμπεριφορά του. Είναι ένας χαρακτήρας τέτοιος που επιτρέπει στους άλλους γύρω του να τον κοροϊδεύουν, να τον εκμεταλλεύονται και να τον κακοποιούν. Δεν μπορεί να ταυτιστεί εύκολα το κοινό με έναν τέτοιο χαρακτήρα, μπορεί όμως να δει ξεκάθαρα μέσα από αυτόν μια κατάσταση που το αφορά. Πιστεύω πως ο κόσμος στην αρχή θα γελάσει με τον ήρωα αλλά μετά θα παγώσει. Αυτή η ανεργία του τον οδήγησε σε μια κατάσταση απελπιστική. Ήξερε από πριν ότι τον εκμεταλλεύονται αλλά με τα χρήματα κατάφερνε αυτός τουλάχιστον να έχει κάποιες απολαύσεις, κάποιες απολαβές. Ήταν λινοτύπης πριν μείνει άνεργος. Μη έχοντας πια πόρους φτάνει σε ένα σημείο να εγκαταλείπεται από όλους. Οι δικοί του τον θεωρούν βάρος. Υπήρξε κι ένα παιδί κακοποιημένο. Έχει φάει ξύλο από έναν Πρεσβύτερο στην εκκλησία, ίσως κι από άλλους, από τον πατέρα του… Ο Χρυσοβαλάντης δέχτηκε στοργή ίσως μόνο από την γιαγιά του την Χρυσοβαλάνταινα. Είναι φανατικά θρήσκος αλλά δημιουργεί σχέσεις με πουτάνες έστω κι αν τον κοροϊδεύουν, του παίρνουν τα λεφτά κι ούτε καν του κάθονται. Είναι ρατσιστής, είναι συντηρητικός. Σχεδόν δεν υπάρχει κάτι καλό πάνω του… Ο άνθρωπος αυτός παραμιλάει στους δρόμους όπως και τόσοι άλλοι συμπολίτες μας. Η εξαθλίωσή του είναι σαν να προαναγγέλλει την εξαθλίωση μιας ολόκληρης χώρας.

Είναι ένας από τους πολλούς που κυκλοφορούν σαν φαντάσματα στην πόλη χωρίς σπίτι και χωρίς μέλλον;
Τον παρουσιάζουμε όχι μέσα σ’ ένα σπίτι, αλλά στο δρόμο, σ’ ένα παγκάκι. Δεν είναι όμως άστεγος, είναι ανέστιος κι εγκαταλελειμμένος από όλους. Είναι άχρηστος για όλους αφού δεν έχει τίποτα πια να δώσει.

Τι αντιπροσωπεύει;
Εκείνο το κομμάτι του εαυτού μας που απεχθανόμαστε γιατί έχει ηττηθεί και που δεν θα θέλαμε να αντιλαμβανόμαστε, θα προτιμούσαμε να κάνουμε σαν να μην υπάρχει.

Και σε σκηνοθέτησε…
Με σκηνοθέτησε η γυναίκα μου η Σοφία Καραγιάννη η οποία είχε σκηνοθετήσει και τον Συριανό σύζυγο. Ένα εξαιρετικό πλάσμα με πολύ ταλέντο που για μένα υπήρξε και δασκάλα. Έμαθα πολλά πράγματα από αυτήν για το θέατρο, την υποκριτική, η συνεργασία μας ήταν ένα ακόμα σχολείο. Ελπίζω να προχωρήσουμε και σε πολλές άλλες δουλειές μαζί.

Το εύχομαι αν και ζούμε σε καιρούς δύσκολους. Εδικά οι θεατρικοί ηθοποιοί που δουλεύουν σχεδόν ή και τελείως απλήρωτοι…
Λυπάμαι αλλά οι ηθοποιοί έχουν φτάσει να πληρώνονται λιγότερα από τους τεχνικούς. Και δεν το λέω για τους τεχνικούς καλά κάνουν και υπερασπίζονται τις αμοιβές τους. Για μας το λέω ηθοποιούς και σκηνοθέτες που θεωρούμαστε πλέον χομπίστες. Για να ζήσει ένας ηθοποιός σήμερα από το επάγγελμά του πρέπει να κάνει δύο και τρεις δουλειές.

Αυτό όμως δεν τον διασπά;
Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Όλοι ξέρουμε τι μας συμβαίνει αλλά δεν μπορούμε να βρούμε λύσεις.

Μέσα από την ιστορία του Χρυσοβαλάντη βλέπω την ίδια τη χώρα μας γερασμένη και χωρίς πόρους πια να καταρρέει. Κι έχουμε χάσει τη δύναμη να αντιστεκόμαστε… να αλλάζουμε τα πράγματα…
Είναι και η τηλεόραση. Οι άνθρωποι δεν ενημερώνονται για όσα συμβαίνουν αντιθέτως αποβλακώνονται μπροστά στο χαζοκούτι. Η τηλεόραση είναι σαν το μαχαίρι, ένα χρήσιμο εργαλείο και ένα φονικό όπλο.Ανάλογα πως θα την χρησιμοποιήσεις μπορεί να κόψει ψωμί αλλά μπορεί και να σκοτώσει. Η μόνη επαναστατική κίνηση των τελευταίων ήταν η πλατεία αλλά υπονομεύτηκε. Δεν θα πω «πως και γιατί», το γεγονός είναι πως υπήρξε εκεί μια αντίδραση ισχυρή και με διάρκεια που διασπάστηκε και πολεμήθηκε. Ο καθένας ας βρει μόνος του πως τέλειωσε αυτή η επαναστατική δράση και για ποιους λόγους.

Και πότε ξεκινάει η παράσταση;
Ξεκίνησε από το Σάββατο 8 Νοεμβρίου και θα παίζεται κάθε Σάββατο 6.00μμ και Κυριακή 9.00μμ στο VAULT.