Τρωάδες

του Ευριπίδη

Στο Θέατρο του Νέου Κόσμου είδαμε την συγκλονιστική και πάντα επίκαιρη αυτή τραγωδία σε κλειστό χώρο και με μία αισθητική ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, η οποία παρεκκλίνει από τις κλασσικές δομές, χωρίς όμως να αποκόβεται κι από την νοηματική του έργου και τις βαθύτερες και ουσιώδεις δυναμικές του.

 Όλοι γνωρίζουμε πως οι «Τρωάδες» μια από τις ελάχιστες τραγωδίες χωρίς κεντρικό ήρωα, ο οποίος διαπράττει Ύβρη για να οδηγηθεί στη Νέμεση, φέρει αντιμέτωπους στην ουσία έναν ανώτερο λαό κατακτημένο κι έναν κατώτερο λαό κατακτητή, ανηλεή και βαθιά αλαζονικό. Οι Τρώες δεν έχασαν φυσικά αυτόν τον πόλεμο εξ αιτίας της ανεπάρκειας των αμυντικών τους μηχανισμών αλλά με μέσο ύπουλο και από πράξη υποκριτική, αποδεχόμενοι ως δώρο τον δούρειο ίππο και φέροντας οι ίδιοι στην πόλη τους, τους εξολοθρευτές Έλληνες, χωρίς η πόλη τους να έχει εκπορθηθεί. Οι άντρες έχουν εξολοθρευτεί, οι γυναίκες σύρονται ως σκλάβες στα παλάτια των νικητών βασιλιάδων, υπάρχει έντονη η αίσθηση πως η βαρβαρότητα, η οποία δεν είναι δυνατόν να περιγραφεί σ’ όλο της το μεγαλείο, διαχέεται μέσα από τις ίδιες τις δυναμικές των μονολόγων των επιφανών γυναικών, που ακολουθούν στην ουσία ο ένας τον άλλον για να κορυφωθούν με την αντιπαράθεση της Εκάβης και της Ελένης ενώ ο μικρός Αστυάνακτας, η τελευταία ελπίδα για αναβίωση ενός περήφανου και ικανού, ηθικού αλλά κι ευκολόπιστου λαού, γκρεμίζεται από τα τείχη, σφραγίζοντας τον όλεθρο της πάλαι ποτέ κραταιής πολιτείας.

Η Κασσάνδρα, η ευνοούμενη του Απόλλωνα, παρά την απελπισία της για το χαμό της ίδιας και της χώρας της, μεταφέρει συλλαβίζοντας τα μελλοντικά γεγονότα, τη μοναδική ελπιδοφόρα φλόγα, με το προμάντεμα της καταστροφής που θα συντροφεύσει εξίσου εκείνην και τους δικούς της όσο και τον μέγα στρατηλάτη, καταστροφέα της πόλης. Η Εκάβη, τραγική φιγούρα εκπιπτούσης βασίλισσας παραδομένης στην ατιμωτική προσφυγιά, δεν παραιτείται ούτε για μια στιγμή από την επιθετική, δυναμική στάση της, δεν λυγίζει ούτε ακόμα κι όταν σηκώνουν για την ταφή, τη σωρό του εγγονού της, φέρει μέσα στην ατίμωσή της, το μεγαλείο και την ποιότητα ενός λαού που, πέρα από ερωτικές αντιζηλίες και πολιτικές ίντριγκες, ήταν καταδικασμένος να συντριβεί εξ αιτίας της ανωτερότητάς του και της υψηλής ηθικής και πολιτιστικής του ποιότητας. Προάγγελος όλων των πολεμικών συρράξεων ως τις μέρες μας ο Ευριπίδης, αντλώντας κι από την Ομηρική παράδοση, εμφανίζει ως αποτέλεσμα της ήττας των Τρώων όχι την πολεμική ανωτερότητα των Ελλήνων αλλά τη διαμεσολάβηση της ίντριγκας, η οποία αναιρεί την επί ίσοις όροις αναμέτρηση για την επικράτηση του καλύτερου, φέρνοντάς μας αντιμέτωπους με το νέο είδος πολέμου, όπου η γενναιότητα κι οι πολεμικές αρετές είναι που κυρίως ηττώνται και όχι οι ίδιοι οι λαοί. Η γενοκτονία, η προσφυγιά, ο τρόμος μπροστά στην ατίμωση, ο βαθύτατος πόνος της πολλαπλής απώλειας, η απελπισία και η θλίψη για την καταστροφή της πατρίδας και των αγαπημένων, ο σπαραγμός της μάνας μπροστά την απώλεια των ίδιων της των τέκνων αλλά και του αγαπημένου συζύγου, το ανήμπορο μίσος για την εξουσία του κατακτητή που διαφεύγει με θρασύτητα από κάθε δικαιοσύνη, συνθέτουν όχι την ιστορία της άλωσης της Τροίας αλλά την ιστορία του κάθε άδικου πολέμου ως τις μέρες μας, διασχίζοντας την επίπονη πορεία της ανθρωπότητας και φτάνοντας ως τους βομβαρδισμούς στη λωρίδα της Γάζας, την καταστροφή της Βαγδάτης, την εξολόθρευση των αμάχων στο Βιετνάμ και τη διπλή ήττα στον πόλεμο της Κορέας.

Η χαμηλών τόνων και υψηλής αισθητικής, παράσταση του Θεοδωρόπουλου, ενισχύει τη διαχρονικότητα του έργου μέσα από τη σκηνοθετική, σκηνογραφική και ενδυματολογική αντίληψη.

Υποδειγματική Εκάβη η Λυδία Κονιόρδου, τηρεί ένα εξαιρετικό μέτρο ανάμεσα στο θρήνο και την αξιοπρέπεια, φέροντας τη φιγούρα της αρχαίας βασίλισσας στη σκηνή, εμβληματική και πάσχουσα ως το αιώνιο σύμβολο της ώριμης γυναίκας που υποφέροντας τις συνέπειες των αντρικών αψιμαχιών, μετράει νεκρούς και ζωντανούς, ατενίζοντας όρθια το αύριο έστω κι αν αυτό το αύριο δεν θα είναι παρά η εγγύηση της ολοκλήρωσης του ολέθρου. Με έλεγχο των εκφραστικών της μέσων και θαυμάσια κινησιολογική ισορροπία, η έμπειρη ηθοποιός, αντιμετωπίζει το ρόλο της σαν προέκταση της ύπαρξής της κι όχι σαν αντίπαλο δέος. Ενδιαφέρουσα η ερμηνεία της Κασσάνδρας, ενισχύει την παρθενικότητα της ηρωίδας, χωρίς να αποδυναμώνει τη δαιμονική της έξαρση. Υποτονική η Ελένη δεν καταφέρνει να πείσει πως η επιβολή της πάνω στον Μενέλαο υποβόσκει παρά το απειλητικό του ύφος. Συγκινητικός ο Ταλθύβιος, μεταδίδει την εκδηλωμένη αντιπάθειά του προς την ίδια την ιδιότητά του, μέσα από μια μετρημένη αλλά και εσωτερική ερμηνεία που ισορροπεί θαυμάσια με την αλαζονική και έντονα υποκριτική στάση του Μενέλαου.

Μετάφραση: Παντελής Μπουκάλας

Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος

Επιμέλεια κίνησης: Αγγελική Στελλάτου

Σκηνικό - Κοστούμια: Άγγελος Μέντης

Μουσική: Τάκης Φαραζής

Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης

Βοηθός σκηνοθέτη: Άννα Τσαπάρα

Παίζουν: Λυδία Κονιόρδου

Γιάννης Τσορτέκης

Μαρία Καλλιμάνη

Μαρία Κίτσου

Μιχάλης Οικονόμου

Ιωάννα Κανελλοπούλου

Αμαλία Τσεκούρα

Ορέστης Τζιόβας

Δήμητρα Λαρεντζάκη

Αιμιλία Βάλβη

Ειρήνη Τζανετουλάκου

Ελίτα Κουνάδη

και ο μικρός Μιχάλης Καφούσιας

Θέατρο του Νέου Κόσμου

Αντισθένους 7 & Θαρύπου, ΦΙΞ

Τηλέφωνο:  210-9212900