Πλατόνοφ

Άντον Τσέχωφ

Το έργο γράφτηκε όταν ο συγγραφέας ήταν ακόμα φοιτητής (1878-1883) και πρωτοδημοσιεύτηκε το 1923 σχεδόν είκοσι χρόνια μετά το θάνατό του. Με σκοπό τον παραθερισμό, καταφτάνουν όπως το συνηθίζουν κάθε χρόνο με την άφιξη του καλοκαιριού, στο κτήμα της γοητευτικής, σπάταλης και καταχρεωμένης Άννας Πετρόβνα, οι ξεπεσμένοι ήρωες μιας πάλαι ποτέ υψηλής κοινωνικής τάξης. Ανάμεσά τους ένας γοητευτικός νέος άντρας ο Πλατόνοφ, διανοούμενος, αλαζών, σαρκαστικός, με προκλητικό χιούμορ, κυνικός, απογοητευμένος κατά βάθος από τη ζωή του και την δουλειά του σαν δασκάλου, με διαψευσμένες τις υψηλές προσδοκίες του, παντρεμένος όμως και με ένα παιδί, ο οποίος μέσα από ένα ξέσπασμα ειλικρίνειας, από αηδία για την υποκρισία του κύκλου του αλλά κι από επιδειξιομανία κι από την επιθυμία του να ασκεί γοητεία προς όλες τις κατευθύνσεις, επιτίθεται σε όλους και όλες, αποφασισμένος να επιβληθεί σαν προσωπικότητα και ταυτόχρονα να συγκρουστεί με τους υπόλοιπους προσκεκλημένους ώστε να υπονομεύσει την επαρχιακή πλήξη. Ένας χαρακτήρας που δεν θα ξανασυναντήσουμε τόσο ολοκληρωμένο ποτέ στα μετέπειτα μεγάλα έργα του ανυπέρβλητου Τσέχοφ, μια νεανική του παρέκκλιση, ένα πλάσμα βγαλμένο σχεδόν από το μύθο του Δον Ζουάν και του Καζανόβα, που συντρίβεται από την συναισθηματική του απληστία, δείχνει να μην είναι σε θέση καν να αγαπήσει, κινείται στον αφρό της ύπαρξης αλλά ενίοτε μέσα από άγρια μεθύσια βουτά στα βάθη της ανθρώπινης ύπαρξης για να την αποκαλύψει επώδυνα. Οι γυναίκες, όλες οι γυναίκες ερωτεύονται τον Πλατόνοφ εξ αιτίας της δυναμικής, αιχμηρής παρουσίας του που έρχεται σε θλιβερή αντιπαράθεση με τις νωθρές, ανόητες ή χυδαίες και κερδοσκοπικές παρουσίες των άλλων αντρών γύρω τους. Αυτός ανταποκρίνεται αφού όλη του η ύπαρξη, επιβεβαιώνεται από τον θαυμασμό και το πάθος το οποίο γεννάει το σαν πυροτέχνημα, εντυπωσιακό πνεύμα του. Νοιώθει όμως ακατέργαστα, αντιφατικά συναισθήματα, ενοχές και ενίοτε πλήξη, μια ακαταμάχητη διάθεση να εκραγεί ή να δραπετεύσει.

Ο «Πλατόνοφ» ένα νεανικό κωμικό έργο του του Αντόν Τσέχοφ, πολύωρο και κουραστικό, με επαναλήψεις, τεράστιους μονολόγους και αρκετή φλυαρία μοιάζει σαν να γράφτηκε για να δοκιμάσει ο νεαρός συγγραφέας τις δυνάμεις του, να καθορίσει τις εμμονές του, να σμιλεύσει τους προβληματισμούς του και κυρίως να σχηματίσει το προφίλ εκείνων των συγκλονιστικών ηρώων που ενώ εδώ παραμένουν καρικατούρες, στην πορεία θα τους συναντήσουμε στο «Γλάρο», τις «Τρεις αδελφές» και κυρίως τον «Βυσσινόκηπο» συγκλονιστικούς κι ολοκληρωμένους. Τα αγαπημένα του θέματα, το τέλος εποχής, η πτώση της φεουδαρχίας, η άνοδος της αστικής τάξης, οι πρώτοι επαναστατικοί νυγμοί που αργότερα θα φέρουν σημαντικές ανατροπές στη χώρα υπάρχουν εδώ μαζί με την πλήξη της επαρχίας, το δύσκολο κλίμα, τις ματαιοδοξίες και τις ματαιότητες των προσώπων, τις αυτοκτονικές τάσεις, την εσωτερική μοναξιά, την κερδοσκοπική μανία, την τρομακτική απειλή από το ασήμαντο, την ανέμελη πτώση, τον αλκοολισμό, τα παθιασμένα συναισθήματα χωρίς ανταπόκριση, την εκδίκηση εξ αιτίας της απόρριψης, την βαθιά ενοχή, το βασανιστικό ανικανοποίητο, την ανεξερεύνητη αγωνία για το μυστήριο της ύπαρξης, την ελπίδα μιας θαμπής ανάμνησης που δεν θα χαθεί μέσα από το πέρασμα των χρόνων και την εύθυμη αποστασιοποίηση η οποία μετατρέπει το εφήμερο δράμα των ηρώων σε μια διαχρονική, κωμωδία, μια αιώνια ανθρώπινη φάρσα.

Ο Φεζολάρι αντιμετώπισε το έργο με ευφυΐα και όσον αφορά την δραματουργία και σε σχέση με την σκηνική αναπαράσταση. Έκανε μία δραματουργική επεξεργασία σοφή έτσι ώστε να αναδυθούν από τη θάλασσα των πολύωρων φλυαριών, τα σπάνια κοσμήματα των διαλόγων και των μονολόγων και να αποκτήσει ένα σχήμα και μια οικονομία η πλοκή χωρίς να ανατραπούν ή να παραμείνουν στο ημίφως οι χαρακτήρες κι οι δράσεις. Κατάφερε να ανιχνεύσει το κωμικό στοιχείο και να το αναδείξει μέσα κι από το έμφυτο χιούμορ του επιτείνοντας την σαρκαστική ματιά του συγγραφέα κι αναδεικνύοντας επιτέλους την σαρκαστική του διάθεση η οποία φανερώνει ταυτόχρονα τον υπονομευτικό του σχολιασμό αλλά και την εύθυμη τρυφερότητα του βλέμματός του πάνω στους ήρωες του. Δούλεψε με καθαρά σχήματα τους χαρακτήρες, σχήματα που εξελίχτηκαν σε προσωπικότητες μέσα από τα δραματικά, σχεδόν σπαρακτικά ιντερμέδια. Διατήρησε έντονους και δυναμικούς τους ρυθμούς χωρίς να αφήσει χάσματα τα οποία θα μας επέτρεπαν να δούμε τις αδυναμίες της πλοκής και των χαρακτήρων. Κίνησε υποδειγματικά τους ηθοποιούς κι αναίρεσε μέσα από τις δράσεις τους τον λόγο τους για να αναδείξει σκηνικά την υποκρισία και τις αντιφάσεις τους. Και επιτέλους ναι, τόλμησε να μας δείξει αυτά που ο Τσέχοφ αναφέρει συνέχεια αλλά δεν γίνονται αντιληπτά από το κοινό λόγω σκηνοθεσίας, τον χρόνιο αλκοολισμό τους, την βαθιά φθορά τους, την γελοία, άδοξη αναμέτρησή τους με τον έρωτα, το πάθος, την καλοσύνη, τις ανώτερες αξίες, την συναίσθηση. Αδιάφοροι, υποκριτές, εγωπαθείς, τάχα μου αθώοι αλλά κατά βάθος ανασφαλείς, τρομαγμένοι κι επικίνδυνοι οι ήρωες του Πλατόνοφ μέσα από την σκηνοθεσία του Φεζολάρι, εμφανίζονται ξεγυμνωμένοι από την αίγλη της εποχής τους σαν τα πρόσωπα που διαχρονικά συνθέτουν ένα κοινωνικό σύνολο κι ορίζουν την διαρκή πτώση του. Ρωγμές τρυφερότητας, αυθεντικότητας, συμπόνιας κι ελπίδας γεννιούνται μέσα από τον αφόρητο πόνο της μεταμέλειας και της διάψευσης, τις οποίες ο νεαρός σκηνοθέτης όρισε σε κύκλους δράσης που εμβολίζονται από ξεσπάσματα κεφιού ή οργής εξ ίσου νευρωτικά με τις σπαρακτικές συναισθηματικές εξάρσεις των προσώπων που παραληρούν από τρόμο στο μεταίχμιο ενός τέλους εποχής τρομακτικά παρόμοιου μ’ αυτό που βιώνουμε τώρα στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Ενός τέλους εποχής που ανατρέποντας τις κατεστημένες δομές θα φέρει μια νέα συνθήκη, ένα νέο τρόπο ζωής, νέους όρους και νέες αξίες. Και θα μπορούσε κανείς να πει εδώ πως η κάθε νέα εποχή τρομάζει, ενεργοποιεί, αναθεωρεί τα δεδομένα αλλά κατά βάθος οι ίδιοι και ίδιοι πάντα άνθρωποι σαν υπνοβάτες δίχως συνείδηση βιώνουν με τους ίδιους τρόπους τον τρόμο τους και την ελπίδα τους, ανάπηροι, επικίνδυνοι εξ αιτίας του φόβου, άπληστοι και παραιτημένοι, παραμένοντας αναλλοίωτοι καθώς οι καιροί αλλάζουν. Κύριε Τσέχωφ, φοβάμαι πως σε εκατό, διακόσια χρόνια τίποτα δεν θα αλλάξει αλλά αυτό είναι υπέρ σας, Γιατί το έργο σας θα είναι πάντα ένας καθρέφτης που θα ανακλά την αλήθεια μας. Ίδια. Απαράλλαχτη.

Εξαιρετικοί οι ηθοποιοί του καστ, πειθαρχημένοι, με έντονη χημεία ανάμεσά τους, εξ ίσου ενδιαφέροντες σε όλους τους κύριους και δευτερεύοντες ρόλους, κινησιολογικά και υποκριτικά σίγουροι, σαφείς και ευέλικτοι, περνάνε από την κωμωδία στο δράμα με άνεση ενώ ταυτόχρονα ορίζουν μέσα από τους υποκριτικούς τους κώδικες τους ρόλους με έναν φρέσκο, ενδιαφέροντα τρόπο, δίνοντας ζωή και πνεύμα σπινθηροβόλο στους σχεδόν σχηματικούς χαρακτήρες της δραματουργίας. Χαρακτηριστικά και αισθητικά άψογα τα λειτουργικά κοστούμια, μαγικό κι εμπνευσμένο το σκηνικό, υπέροχοι οι φωτισμοί που μεταποιούν τον χώρο και το χρόνο διαρκώς. Οι σχολιαστικές μουσικές επιμέλειες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της σκηνοθετικής οπτικής. Πολύ όμορφο και με δυνατότητες το θέατρο του cartel, ένας χώρος με μεταμοντέρνα, βιομηχανική αισθητική, λειτουργική σκηνή, ικανοποιητική τεχνική υποδομή και θαυμάσια ατμόσφαιρα.

Μετάφραση: Μαρία Σκαφτούρα

Σκηνοθεσία: Ενκε Φεζολλάρι

Σκηνικά – Κοστούμια: Αλεξία Θεοδωράκη

Δραματολόγος: Νάταλι Μηνιώτη

Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου

Μουσική Επιμέλεια: Ένκε Φεζολλάρι

Φωτογραφίες-Video: Αθηνά Λιάσκου

Βοηθ. Σκηνοθέτη: Μαριάνθη Γραμματικού

Βοηθ. Παραγωγής: Στεφανία Βλάχου

Παίζουν (με αλφαβητική σειρά):

Νίκος Αναστασόπουλος, Ελεονώρα Αντωνιάδου, Μαρίνα Κανελλοπούλου, Γεράσιμος Μαύρος, Γιάννης Παπαιωάνου, Ιάσονας Παπαματθαίου, Μαρία Σκαφτούρα, Νεκτάριος Σμυρνάκης, Παναγιώτης Σούλης, Φαίη Τζήμα, Στέλιος Τυριακίδης

Διάρκεια: 120’

Τεχνοχώρος CARTEL

Αγίας Άννης & Μικέλη 4

Βοτανικός

Στάση μετρό Ελαιώνας

Τηλέφωνο: 693 9898258

e-maiI: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.

https://www.facebook.com/CartelTexnoxoros

www.carteltexnoxoros.com

Παρασκευή - Σάββατο 21:00 & Κυριακή στις 19:00

Εισιτήρια: €12, €8 (μειωμένο), €5 (ατέλειες/ανέργων)

Προπώληση viva.gr