Οιδίπους Τύραννος

του Σοφοκλή

Έστιν ουν τραγωδία. Ο βασιλιάς είναι γυμνός. Έχει απεκδυθεί τα προαιώνια διαδήματα της προπατορικής διαδοχής, αφήνοντας χώμα από αρχαίες στάχτες εμφύλιων σπαραγμών πάνω από τη θυμέλη του Θέσπη ως έδαφος για την αέναη αναδιατύπωση των ερωτήσεων, μίμηση πράξεως σπουδαίας και τελείας. Σε αυτά τα σπαράγματα της ρημαγμένης γης, η τραγωδία αναστήνεται από μπουλούκια–απομεινάρια παλαιάς πανήγυρης, θιάσους γυρολόγων μιας αλήθειας (α + λήθη) στέρεης όσο η ίδια η ύπαρξη και γι’ αυτό αδύναμης να στεριώσει στη διαδρομή της συνειδητοποίησής της. Τα παλιά άσματα ηχούνε ξανά με την τέχνη των μαστόρων στην αριστοκρατία της λαϊκότητας που το θέατρο εμπεριέχει εξ ορισμού στην υπόστασή του, καθώς το λαϊκό δεν έχει σχέση με το λαϊκίστικο, όπως το απλό με το απλοϊκό ή –πολύ περισσότερο– το μέτρο με το μέτριο. Από το Χορό των θεατρίνων, τρεις υποκριτές προτείνουν την ιστορία. Εις εξ αυτών μπορεί να μετακινείται σε αναπηρικό αμαξίδιο για να σηκωθεί στο πάλκο όπου το πνεύμα υπερβαίνει το σώμα στην άρθρωση του λόγου μέσω αυτού, μέγεθος εχούσης, ηδυσμένω λόγω, δρώντων και ου δι’ απαγγελίας.

Σε συμπαραγωγή της εταιρείας αρτivities και του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βόλου υπό την αιγίδα του Φεστιβάλ Αθηνών, ο «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή, στην εξαίσια μετάφραση του κορυφαίου θεατράνθρωπου Μίνωος Βολανάκη, ανέβηκε σε σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις κομίζοντας επί σκηνής μία αριστουργηματική παράσταση εύφορης λιτότητας και πολύπτυχης αμεσότητας στην πεμπτουσία της θεατρικής τέχνης. Τα σκηνικά και τα κοστούμια του Κέννι Μακλέλαν φωτίστηκαν από τον Νίκο Βλασόπουλο ως αναπόσπαστα οργανικά στοιχεία στο σώμα της παράστασης, όπου με την επίσης απόλυτα συν–δημιουργική μουσική του Δημήτρη Θεοχάρη συνέβαλαν στη μοναδική από κάθε άποψη θεατρική έμπνευση της ιδιοφυΐας και ευαισθησίας του Τσέζαρις Γκραουζίνις, όπως αυτήν πραγματώθηκε από έναν εξαίρετο θίασο. Δύο καβαλέτα αρκούν για τη συνταραχτική παλέτα των αποχρώσεων στις φωτοσκιάσεις του γκρεμισμένου οίκου μιας ζοφερής αυλαίας πίσω από δύο πόρτες, πάνω από έναν τάπητα που χάνει το έδαφος κάτω από πόδια τραυματισμένα από γεννησιμιού τους στο κληροδότημα της μοίρας τους.

Με έξοχο κορυφαίο τον Κώστα Κορωναίο, ένας εξαιρετικός Χορός που συγκροτείται από τους Παναγιώτη Εξαρχέα, Ονίκ Κετσογιάν, Τζεφ Μααράουι, Γιώργο Παπανδρέου, Κώστα Σειραδάκη, Γιάννη Τσεμπερλίδη και Αλμπέρτο Φάις, κλείνει τα στόματα και τα αυτιά του σαν τις γνωστές μαϊμούδες, πιθηκίζοντας τερτίπια βασιλέων και αποδέλοιπων ακολούθων στην αποσιώπηση δεδομένων μίας πατρογονικής εθελοτυφλίας, που η παραδοχή της αντικατοπτρίζεται στην εξαγγελία της κορύφωσης των προδιαγεγραμμένων επιλογών του αντικρίσματός της, δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν. Ο Οιδίποδας ανιχνεύει τον επαναπροσδιορισμό του φωτός σε μία υπόδυση κλάσεως στην έκφραση του τραγικού λόγου, καθώς οι διακυμάνσεις των εκφάνσεών του κλιμακώνονται ηλεκτριστικά, όπως τον ερμηνεύει με ευθύβολη διαύγεια και μέθεξη ο Αιμίλιος Χειλάκης. Από την –Σιβυλλική για τον Οιδίποδα– σαφήνεια του Τειρεσία στην –άλλη αναπότρεπτα καθοριστική Οιδιπόδεια παράμετρο που προσωποποιείται στην– Ιοκάστη και στο –συγκλονιστικό αποκορύφωμά τους που σηματοδοτείται από τον– θεράποντα του Λαΐου, με καίρια δεξιοτεχνία και ευφυΐα υπόκρισης, ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης είναι αποκαλυπτικός. Στην πολυσχιδή ερμηνευτική του γκάμα ως Κρέων, άγγελος και εξάγγελος, ο εκπληκτικός Χρήστος Σαπουντζής συμπληρώνει ιδανικά τη σύμπνοια των θαυμάσιων ερμηνειών. Μία σπουδαία εμπειρία του τραγικού λόγου σε μία από τις κορυφαίες παραστάσεις της χρονιάς, αν μη τι άλλο άξιας συνέχειας και παρουσίασης και σε Διεθνή Φεστιβάλ.

Μετάφραση: Μίνως Βολανάκης
Σκηνοθεσία: Τσέζαρις Γκραουζίνις
Σκηνικά – Κοστούμια: Κέννι Μακλέλλαν
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Μουσική: Δημήτρης Θεοχάρης
Βοηθός σκηνοθέτη: Μάρω Παπαδοπούλου
Διεύθυνση παραγωγής: Γεωργία Παναγιωτοπούλου
Φωτογραφίες: Γιάννης Βασταρδής
Δημιουργικό: Kiss My Art, Μαρία Παναγιωτωνάκου

Παίζουν:
Αιμίλιος Χειλάκης
Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
Χρήστος Σαπουντζής
Κώστας Κορωναίος
Αλμπέρτο Φάις
Γιάννης Τσεμπερλίδης
Κώστας Σειραδάκης
Παναγιώτης Εξαρχέας
Ονίκ Κετσογιάν
Γιώργος Παπανδρέου
Τζεφ Μααράουι

Οι παραστάσεις έχουν ολοκληρωθεί