Ομάδα "Τρίς"

Χρηστίνα Γαρμπή, Κωνσταντίνος Κουνέλλας, Βασίλης Σαφός

Παρουσιάζουν τη διασημότερη νουβέλα του Χάινριχ φον Κλάιστ, "Μίχαελ Κόλχαας". Μιλούν στο Επί Σκηνής για τον συγγραφέα, την παράσταση, την οπτική τους για το θέατρο, την κρίση και την ομάδα τους.

Χ.Φ. Κλάιστ. Συγγραφέας αγαπημένος και απρόβλεπτος. Τι σας ώθησε να διαλέξετε το έργο του σε μια εποχή που τα κράτη αδικούν κατάφορα τους πολίτες τους και μάλιστα το βιώνουμε από πρώτο χέρι;

Η ιστορία του Μίχαελ Κόλχαας γράφτηκε το 1810, όταν ο ρομαντικός και όντως απρόβλεπτος Kλάιστ ήταν 33 ετών, ένα χρόνο πριν το θάνατό του. Περιγράφει την πραγματική ιστορία ενός εμπόρου που τον αδικούν κατάφωρα και αποφασίζει να αντιδράσει, χωρίς να λογαριάζει τις συνέπειες, ενάντια στον ηγεμόνα της Σαξονίας με σκοπό να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη. Ως πολίτες του κόσμου, αμήχανοι μπροστά στις τόσο φρικτές και ασταμάτητες αδικίες στους συνανθρώπους μας , προβληματιζόμαστε για το πώς οφείλουμε να αντιδράσουμε και ως καλλιτέχνες απαντάμε με την ιστορία του Κόλχαας, ενός ανθρώπου που ασφυκτιά από τη διαφθορά και κυνηγάει με τρομακτική εμμονή το δίκιο του. Αυτή η ιστορία ανοίγει έναν τεράστιο διάλογο σε σχέση με τη θέση του πολίτη μέσα στο κράτος, πράγμα που θεωρούμε αρκετά χρήσιμο στις μέρες μας.

Πως θα περάσετε από ρόλο σε ρόλο έτσι ώστε να γίνουν κατανοητές οι μεταβάσεις από το κοινό;

Διαχωρίσαμε, από τη μία, τον βασικό χαρακτήρα, τον Κόλχαας, που διατρέχει όλη την αφήγηση και είναι ο βασικός άξονας της ιστορίας και από την άλλη, όλους αυτούς τους χαρακτήρες που συναντά στην πορεία του έργου, (πάνω από είκοσι διαφορετικοί χαρακτήρες), οι οποίοι τον αλλάζουν, τον εμποδίζουν ή τον βοηθούν. Στην παράσταση, τον Κόλχαας τον ενσαρκώνει ένας ηθοποιός και οι άλλοι δύο επωμίζονται τους υπόλοιπους χαρακτήρες. Ορίσαμε για τον κάθε χαρακτήρα ξεχωριστά τις βασικές ποιότητες με τις οποίες κινείται και μιλά, αλλά κυρίως την βασική πράξη που κάνει ώστε να επηρεάσει τον Κόλχαας και να εξελίξει την ίδια την ιστορία. Δεν χρησιμοποιούμε ρούχα ή σκηνικά για την εναλλαγή των ρόλων αλλά το ίδιο μας το σώμα. Αυτή η επιλογή έχει να κάνει με τη συνολικότερη σκηνοθεσία αυτής της παράστασης. Θέλαμε να μείνουμε πιστοί στην αφαιρετική και πυκνωτική γραμμή με την οποία προσεγγίσαμε το έργο, έτσι δηλαδή όπως δεν υπάρχει κανένα ρεαλιστικό σκηνικό μέσα στον χώρο, αλλά μία πολυμορφική εγκατάσταση σκοινιών που αλλάζουν συνεχώς σχήμα και χρήση ανάλογα με το ψυχοτοπίο του Κόλχαας, έτσι ακριβώς με την ίδια πολυμορφικότητα και απλότητα θέλαμε να εναλλάσσουμε τους ρόλους, μην ξεχνώντας ποτέ βέβαια την καθαρότητα με την οποία πρέπει να γίνει αυτό ώστε να είναι κατανοητό στους θεατές.

Μιλήστε μου για την εμπειρία του να διαχειρίζονται τρεις άνθρωποι ισότιμα μια θεατρική δουλειά και δη την σκηνοθεσία; Όταν διαφωνείτε σε κάτι ποιος αποφασίζει;

Περιέργως αυτή η γλυκιά αναρχία που υπάρχει μεταξύ μας, λειτουργεί! Έχει να κάνει μάλλον με το ότι έχουμε αρκετά κοινή αντίληψη για το θέατρο. Αυτό δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε στα πάντα. Σίγουρα όμως συμφωνούμε στο τί δεν μας αρέσει στο θέατρο. Όταν δουλέψαμε πρώτη φορά μαζί στην ''Ιστορία του Στρατιώτη'' δημιουργήσαμε στην ουσία έναν ιδιότυπο τρόπο δουλειάς. Στη διαδικασία της πρόβας αυτοσχεδιάζαμε, δοκιμάζαμε, διαφωνούσαμε, προτείναμε, συμφωνούσαμε και στο τέλος καταλήξαμε στη δημιουργία ενός σκηνικού κώδικα απολύτως αρεστού και στους τρεις. Αυτό είναι κάτι το εξαιρετικά σπάνιο, γι' αυτό θελήσαμε να συνεχίσουμε αυτή τη συνεργασία και να δημιουργήσουμε ομάδα, ώστε να εξελίξουμε την τέχνη μας και να δημιουργήσουμε. Δυστυχώς, στο θέατρο είναι εξαιρετικά σπάνιο να μπορείς να πεις ότι δημιουργείς. Συνήθως, οι ηθοποιοί είναι κυρίως εκτελεστές της ιδέας κάποιου άλλου και πολύ συχνά ακόμα και στο εκτελεστικό κομμάτι παίζουν στην ουσία μόνοι τους! Η αντίληψη που έχουμε για το θέατρο είναι πολύ πιο συνολική και βαθειά από το να παίξουμε ''το κομμάτι μας'' επί σκηνής. Στην ''Ιστορία του Στρατιώτη'' μεταφράσαμε, σκηνοθετήσαμε και παίξαμε. Στον '' Μίχαελ Κόλχαας'' διασκευάσαμε, σκηνοθετήσαμε, παίξαμε και κάναμε την παραγωγή της παράστασης. Αντιμετωπίζουμε αυτές τις δουλειές ως παιδιά μας. Επομένως, όταν διαφωνούμε προσπαθούμε να συναντηθούμε στην επιλογή που θα πάει παραπέρα τη δουλειά μας ως σύνολο. Το θέμα δεν είναι να επιβληθείς πάνω στον άλλο, αλλά να κάνεις πίσω όταν πρέπει, προκειμένου να προχωρήσει η δουλειά. Και αυτό γίνεται πράξη μόνο όταν έχεις κοινό στόχο με τους συνεργάτες σου.

Αυτός ο άντρας που γίνεται ληστής επειδή αδικήθηκε, υπερασπίζεται το δίκαιο γενικώς ή μόνο το δικό του;

Ο Κόλχαας ξεκινά από τη δική του προσωπική υπόθεση και υπερασπίζεται το προσωπικό του συμφέρον. Στη συνέχεια ,όμως, συστρατεύονται μαζί του διάφοροι άλλοι πολίτες που και αυτοί είναι δυσαρεστημένοι από τους άρχοντες της εποχής και έτσι σιγά σιγά δημιουργείται ένα ολόκληρο αντάρτικο πόλεων. Ο Κόλχαας εκμεταλλεύεται αυτή την απρόσμενη απήχηση που έχει στον κόσμο και αρχίζει να εκδίδει διατάγματα, εν είδει μανιφέστων. Έτσι το προσωπικό γίνεται πολιτικό, η βία αποκτά ιδεολογική υπόσταση και από μία πρώτη ενστικτώδη βίαιη αντίδραση έχουμε μία μικρή επανάσταση μέσα στη Γερμανία του Μεσαίωνα. Άθελα του λοιπόν ο Κόλχαας δημιουργεί ένα ολόκληρο ρεύμα αντίδρασης, το οποίο όμως δε θα αντέξει για πολύ καθώς η επιδεξιότητα των άνω καταφέρνει να το διασπάσει και να το παραπλανήσει.

Είναι εφικτό να αλλάζει η τέχνη του θεάτρου κάτι στη ζωή μας ή τα όσα κινητοποιεί μέσα μας ξεχνιούνται πριν περάσουν στην πράξη;

Ποιος άλλος θα μπορούσε να είναι ο ρόλος της Τέχνης (όχι μόνο του θεάτρου) από την προσπάθεια μετατόπισης του δέκτη της. Ασφαλώς θα πρέπει να διευκρινιστεί το τι ακριβώς θεωρούμε αλλαγή. Αν μία θεατρική παράσταση από μόνη της ήταν ικανή να αλλάξει την ζωή του ανθρώπου, θα μπορούσαμε με βεβαιότητα να ισχυριστούμε ότι η τέχνη του θεάτρου θα είχε κριθεί παράνομη εδώ και αιώνες. Αυτό όμως που σίγουρα μπορεί να κάνει μία παράσταση, ένα μουσικό κομμάτι, ένας πίνακας κλπ είναι να θέσουν ερωτήματα, να πυροδοτήσουν την φαντασία, να εμπνεύσουν και να τροφοδοτήσουν μία πνευματική διαδικασία απολύτως απαραίτητη στη ζωή του ανθρώπου. Η επαφή με το σύμπαν της τέχνης διευρύνει την οπτική μας, κάνει διεισδυτικό το βλέμμα που αντικρίζει τον κόσμο. Οι αναφορές μας αυτές είναι που θα επηρεάσουν αναπόφευκτα τις αποφάσεις και τις πράξεις μας. Ή τουλάχιστον καλό θα ήταν να ελπίζουμε σε κάτι τέτοιο, με την ίδια επιμονή που το κάνουν και οι ρομαντικοί ήρωες.

Μιλήστε μου για τη σχολή σας από την οποία έχουν αποφοιτήσει νέοι θεατρικοί δημιουργοί και ηθοποιοί πολλά υποσχόμενοι.

Το Ωδείο Αθηνών είναι όντως μία πολύ καλή δραματική σχολή, από την άποψη ότι βγαίνοντας από εκεί έχεις στις αποσκευές σου, τεχνικά εργαλεία για να εξελίξεις την τέχνη σου. Είχαμε καθηγητές υποκριτικής, σκηνοθέτες και ηθοποιούς, ενεργούς στον χώρο και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Πολλές φορές οι τοποθετήσεις τους απέναντι στην τέχνη του θεάτρου συγκρούονταν μεταξύ τους και αυτό ήταν εξαιρετικά χρήσιμο μάθημα για εμάς, καθώς καταλάβαμε ότι δεν υπάρχει σωστό και λάθος, αλλά αυτό που κάνει μία επιλογή να λειτουργεί είναι η αυθεντικότητά της. Με άλλα λόγια δεν υπάρχει η τέλεια συνταγή στο θέατρο που τη μαθαίνεις σε μία σχολή και είσαι έτοιμος. Το σημαντικότερο μάθημα που πήραμε στο Ωδείο είναι ο τρόπος να βάζουμε τον εαυτό μας σε ό, τι κάνουμε και να δουλεύουμε σκληρά προσπαθώντας να δημιουργήσουμε κάτι που θα μας εκφράζει όντως.

Πως βλέπετε το κοινό; Τι σημαίνει για σας η παρουσία η ζωντανή των ανθρώπων στην παράσταση και με ποιους τρόπους σας επηρεάζει συνήθως;

Το θέατρο είναι η τέχνη του τώρα. Κάθε βράδυ συναντάμε ένα διαφορετικό κοινό και καλούμαστε να του αφηγηθούμε την ίδια ιστορία. Ακόμα και εμείς οι ίδιοι είμαστε διαφορετικοί από μέρα σε μέρα. Είναι κάπως σαν να κάνεις έρωτα, με την έννοια ότι είναι μια ζωντανή αμφίπλευρη επαφή, από στιγμή σε στιγμή μπορεί να ξεφουσκώσει το πράγμα ή αντιθέτως να απογειωθεί. Είναι επίφοβο και ταυτόχρονα ελκυστικό. Το κοινό , ακόμα και τις μέρες που μας πλημμυρίζει η αγωνία για το πώς θα πάει η παράσταση, είναι ένας σύμμαχος για μας, προσπαθούμε να αναπνεύσουμε μαζί του και να του αφηγηθούμε την ιστορία. Ωστόσο, δεν είναι ένας δεδομένος σύμμαχος, χρειάζεται συνεχώς να αφουγκράζεσαι τους θεατές και να ανταποκρίνεσαι σ' αυτό που επιβάλλει η στιγμή.

Τι θα είχε να πει ο Κόλχαας στον μέσο Έλληνα σήμερα;

Δύσκολο να προσδιοριστεί ο "μέσος Έλληνας ", αναπόφευκτα μια τέτοια προσπάθεια θα οδηγήσει σε γενικεύσεις. Ο Κόλχαας ωστόσο, όπως άλλωστε συμβαίνει με τα σπουδαία κλασικά κείμενα, επικοινωνεί με χαρακτηριστική αμεσότητα με την εποχή μας, ενδεχομένως και με κάθε εποχή καθώς το θέμα της δικαιοσύνης απασχολεί συνεχώς τον άνθρωπο. Θεωρητικά όλοι μας επιθυμούμε έναν δίκαιο κόσμο, την ισονομία μεταξύ των πολιτών, την πάταξη της διαφθοράς σε όλους τους θεσμούς του κράτους. Είναι όμως αξιοσημείωτο το πόσο βαθιά ριζωμένη είναι η διαφθορά στην κοινωνία και κυρίως το πόσο ατιμώρητοι παραμένουν οι φορείς της. Ο Κόλχαας δεν έχει να προτείνει λύσεις φυσικά σε ένα τόσο περίπλοκο ζήτημα, αλλά μας φέρνει αντιμέτωπους με μια σκληρή αλήθεια και μας καλεί να πάρουμε θέση- ως πολίτες όχι μόνο ενός κράτους αλλά ως πολίτες του κόσμου.

Ποιο είναι πιο δημιουργικό: Να δίνεις απαντήσεις ή να θέτεις ερωτήματα;

Το να δίνεις απαντήσεις είναι κάτι αρκετά συγκεκριμένο και ανήκει πιο πολύ στο χώρο της επιστήμης, με την έννοια ότι η επιστήμη παράγει μία πολύ συγκεκριμένη γνώση. Η τέχνη ακριβώς επειδή πραγματεύεται φιλοσοφικά ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη φύση και την ανθρώπινη ψυχή είναι δύσκολο να δώσει απαντήσεις. Είναι σχεδόν ανέντιμο θα έλεγε κανείς. Όταν θέτεις ένα ερώτημα στον άλλον του αφήνεις χώρο να σκεφτεί, τον αναμοχλεύεις και τον αλλάζεις πολύ πιο ουσιαστικά. Πώς να δώσεις απάντηση π.χ. για το τί ακριβώς σημαίνει δικαιοσύνη και ποιά είναι τα όριά της; Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να βάλεις τον εαυτό σου στη διαδικασία να προβληματιστεί, να αλλάξει και έτσι να δράσει. Τώρα, βέβαια, το μεγάλο στοίχημα είναι να θέτεις ερωτήματα που απασχολούν τον κόσμο και κυρίως να είσαι ειλικρινής και συ ο ίδιος -ως δημιουργός- στον τρόπο που τα εκφράζεις.

Πως αντιμετωπίζετε την υλική και ψυχική (να προσθέσω και πνευματική) δυσπραγία της κρίσης; Πιστεύετε ότι μπορεί να βγει και κάτι καλό από αυτήν;

Τελικά μάλλον το πιο δύσκολο που έχουμε να αντιμετωπίσουμε μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση που ζούμε, είναι η απουσία ελπίδας και η ματαίωση των πάντων. Είναι ιδιαίτερα σκληρό όταν το βλέπεις σε νέους ανθρώπους αυτό. Μάλλον θα πρέπει κανείς να πιστέψει βαθιά στον άνθρωπο ακόμα κι αν κάτι τέτοιο είναι σχεδόν ακατόρθωτο. Πρακτικά αυτό που κάναμε εμείς ήταν πρόβες, δουλειά και επιμονή, την στιγμή που σχεδόν ο κόσμος ουρλιάζει στα αυτιά μας πως κάτι τέτοιο είναι μάταιο. Ίσως και να είναι, αλλά πήραμε μία απόφαση προς τα εμπρός και αυτό ιδανικά θα θέλαμε να κάνουμε. Να μην μένουμε στάσιμοι.

Μίχαελ Κόλχαας

-Η ιστορία ενός δίκαιου ανθρώπου-

του Χάινριχ Φον Κλάιστ

“...θα έπρεπε να τον μνημονεύουν

ως υπόδειγμα καλού πολίτη,

αν δεν το είχε παρακάνει με μία αρετή.

Η αίσθηση του δικαίου

τον έκανε ληστή και φονιά."

Η υπόθεση είναι βασισμένη στην πραγματική ιστορία του ληστή Χανς Κολχάζεν, που έζησε στα μέσα του 16ου αιώνα στη Γερμανία. Οι τρεις ηθοποιοί ζωντανεύουν επί σκηνής αυτό το παράδοξο οδοιπορικό, όπου τα πρόσωπα, ο χώρος και ο χρόνος δράσης, εναλλάσσονται σε έναν περιπετειώδη καλπασμό αφήγησης. Ένα συγκλονιστικό χρονικό για τη δύναμη της ανθρώπινης ψυχής και το μαρτύριο του να είσαι δίκαιος.

Ο Μίχαελ Κόλχαας, ένας νομοταγής και φιλήσυχος έμπορος αλόγων, αδικείται. Το κράτος δεν τον προστατεύει γιατί εκείνος που τον έβλαψε είναι ισχυρός, έχει διασυνδέσεις και συγγένειες με ακόμα ισχυρότερους, παρεμποδίζοντας έτσι το έργο της δικαιοσύνης. Τότε είναι που ο Κόλχαας παίρνει το νόμο στα χέρια του.

Η νουβέλα "Μίχαελ Κόλχαας" του Χ.Φ. Κλάιστ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ερατώ.

Michael Kohlhaas from Thanasis Tsimpinis on Vimeo.

Mετάφραση: Θόδωρος Παρασκευόπουλος

Σκηνοθεσία / Δραματουργική Επεξεργασία/ Ερμηνεία:

Ομάδα «Τρις» (Χρηστίνα Γαρμπή, Κώστας Κουνέλλας, Βασίλης Σαφός)

Σκηνικά: Άρτεμις Σιέρα

Κοστούμια: Δήμος Κλιμενώφ

Φωτισμοί: Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης

Φωτογραφίες: Αναστασία Γιαννάκη

Video promo: ΘανάσηςΤσιμπίνης

BIOS.TESLA Basement

Πειραιώς 84

Τηλέφωνο: 2103425335

www.bios.gr

Ημέρες & Ώρες Παραστάσεων: Δευτέρα & Τρίτη

Έως 12 Ιανουαρίου 2016

Διάρκεια: 95 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)

Τιμή Εισιτηρίου: 10 € (γενική είσοδος), 2 € (ατέλειες)

Τρέιλερ: https://vimeo.com/146948508#at=0

Πληροφορίες: https://www.facebook.com/%CF%84-%CF%81-%CE%B9-%CF%82-186019191731765/?fref=ts&__mref=message_bubble

ΟΜΑΔΑ ΤΡΙΣ

Η ομάδα αποτελείται από τους Χρηστίνα Γαρμπή, Κωνσταντίνο Κουνέλλα και Βασίλη Σαφό, απόφοιτους της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών και μέλη της Ω2 (Ομάδα Αποφοίτων της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών). Η πρώτη δουλειά της ομάδας ήταν η «Ιστορία του Στρατιώτη», σε παραγωγή του Μουσικού Συνόλου KYKLOS ENSEMBLE, που κέρδισε τις εντυπώσεις όπου παρουσιάστηκε: Ωδείο Αθηνών (Δεκέμβριος 2013), ΘέατροΠόρτα (Οκτώβριος 2014), ΜέγαροΜουσικήςΘεσσαλονίκης (Φεβρουάριος 2015) και Santorini Arts Factory (Αύγουστος 2015)

ΧΡΗΣΤΙΝΑ ΓΑΡΜΠΗ

Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1989. Απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών (2012) και της Νομικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει συνεργαστεί μεταξύ άλλων με τον Θωμά Μοσχόπουλο, τον Κωνσταντίνο Αρβανιτάκη, τον Θωμά Βελισσάρη, την Τώνια Ράλλη κ.α.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΑΦΟΣ

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1987. Απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών (2013) και του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Κρήτης. ‘Έχει συνεργαστεί μεταξύ άλλων με τον Θωμά Μοσχόπουλο, τον Ηλία Κουνέλα, την Ιώ Βουλγαράκη, τον Κωνσταντίνο Αρβανιτάκη κ.α.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΥΝΕΛΛΑΣ

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1989. Απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών (2012) και του Τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει συνεργαστεί μεταξύ άλλων με τον Θωμά Μοσχόπουλο, τον Κωνσταντίνο Αρβανιτάκη, τον Γιάννη Κακλέα, τον Κώστα Γάκη, τον Βασίλη Ανδρέου κ.α.