Σχετικά άρθρα
ΑΣΠΑ ΤΟΜΠΟΥΛΗ-2015 |
Συντάχθηκε απο τον/την Μαρία Κυριάκη | |||
Σάββατο, 10 Οκτώβριος 2015 15:32 | |||
Άσπα Τομπούλη σε «συνάντηση» με τον Laurent Mauvignier ανεβάζει φέτος στη σκηνή τη νουβέλα του «Αυτό που εγώ ονομάζω λήθη»
Η σκηνοθέτης και μεταφράστρια σπούδασε Αγγλική Φιλολογία, χορό (Martha Graham) κι έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, αρχικά στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Royal Holloway και στη συνέχεια στο Goldsmiths’ College απ’ όπου και πήρε το διδακτορικό της δίπλωμα. Παράλληλα, παρακολούθησε σεμινάρια σκηνοθεσίας στο ΒΤΑ και θεατρικού παιχνιδιού για παιδιά στη σχολή της AnneScher στο Islington. Το 1993 δημιούργησε την θεατρική εταιρεία Όψεις της οποίας είναι καλλιτεχνική διευθύντρια. Σκηνοθετεί για λογαριασμό Κρατικών Οργανισμών και θιάσων του ελεύθερου θεάτρου. Μεταφράσεις της κυκλοφορούν σε εκδόσεις της θεατρικής εταιρείας Όψειςκαι των Ελληνικών Γραμμάτων. Δίδαξε Σκηνοθεσία και TextintoPerformanceστο Θέατρο των Αλλαγών, στο Θέατρο-Εργαστήριο και σεworkshops που, κατά καιρούς, οργανώνει η ίδια. Δίδαξε Σκηνοθεσία και Δραματουργική Ανάλυση Κειμένου στο Θεατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών και του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Είναι ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Αστικών, μη Κερδοσκοπικών Θιάσων (ΕΜΚΕΘΙ), μέλος των Διοικητικών Συμβουλίων και από τον Δεκέμβριο του 2014, αντιπρόεδρος της Ένωσης. Μιλήστε μου για τον Laurent Mauvignier, την ιδεολογία και το έργο του. Ο Laurent Mauvignier (1967-) θεωρείται σήμερα στη Γαλλία ένας σημαντικός συγγραφέας. Ξεκίνησε με σπουδές στις πλαστικές τέχνες στην Ecole des Beaux Arts στο Παρίσι αλλά, τελικά, στράφηκε στην συγγραφή από τις αρχές της δεκαετίες του 1990. Τα μυθιστορήματά του είναι μεταφρασμένα σε πολλές γλώσσες και έχει επανειλημμένα βραβευτεί (Prix Feneon, Wepler 2001, Fnac 2006, Virilo 2009, Amerigo-Vespucci 2014). Έχει γράψει ένα θεατρικό έργο (Tout mon amour, 2012). Στην Ελλάδα τον γνωρίσαμε με τη νουβέλα «Αυτό που εγώ ονομάζω Λήθη» (2011) που εκδόθηκε από την Άγρα σε μετάφραση Σπύρου Γιανναρά, τον Νοέμβριο του 2014. Έτσι τον γνώρισα και εγώ. Τον απασχολεί το πρόβλημα της βίας, ιδιαίτερα στα τελευταία του μυθιστορήματα. Τι είναι η νουβέλα «Αυτό που εγώ ονομάζω λήθη» και πως συνδέεται με την βία που αντιμετωπίζουμε σε καθημερινή βάση πια και στη χώρα μας; Ο Mauvignier γράφει με αφορμή ένα πραγματικό γεγονός που συνέβη στη Λυών, τον Δεκέμβριο του 2009. Ο Μικαέλ Μπλεζ, 25 ετών, με καταγωγή από την Μαρτινίκα, πεθαίνει μετά από άγριο ξυλοδαρμό στα υπόγεια ενός σούπερ μάρκετ γνωστής αλυσίδας, επειδή έκλεψε μερικά κουτάκια μπίρας. Η νεκροψία αναφέρει ως αίτιο θανάτου «μηχανική ασφυξία», μώλωπες και εκτεταμένα αιματώματα. Το γεγονός συγκλόνισε την χώρα και για αρκετές μέρες απασχόλησε τις εφημερίδες και τα Μέσα. Μετά, πήρε τον αναπόφευκτο δρόμο της λήθης και χάθηκε μέσα στην χοάνη της καταιγιστικής σύγχρονης καθημερινότητας. Ο συγγραφέας δεν κάνει ρεπορτάζ, ούτε ακριβή αποτύπωση των γεγονότων. Αναπλάθει ελεύθερα, συνθέτοντας μία αφήγηση μεγάλης δύναμης και πυκνότητας. Ο Mauvignier φαίνεται να βλέπει τη βία ως σύμπτωμα μιας κοινωνίας που αποκλείει ολόκληρες κατηγορίες πολιτών στερώντας τους έτσι την δυνατότητα να είναι δημιουργικοί και να χαίρονται μέσα σε αυτήν. Ο ανώνυμος αφηγητής της Λήθης, καταδικάζει με πάθος την βία και την ωμότητα της πράξης. Αλλά -κι αυτό είναι ενδιαφέρον- βάζει τον Μπλεζ να λέει, λίγο προτού πεθάνει στα χέρια των σεκιουριτάδων από τα κτυπήματα τους: «ξέρει καλά τι είναι οι δουλειές που κάνει κανείς για να ζήσει, δεν τους κατακρίνει ….θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ένας από αυτούς, γιατί όχι;» ενώ οι θύτες ισχυρίζονται πως «δεν υπήρξαν ποτέ τυχεροί στην γαμημένη τη ζωή τους» Ο Mauvignier δεν ηθικολογεί για την αποτρόπαια πράξη των θυτών αλλά μέσα από την αφήγησή του που μετατοπίζεται και αλλάζει οπτική γωνία συνεχώς, δίνει την εικόνα μιας κοινωνίας αμέτοχης, άφωνης, καταναλωτικής και παθητικής που παράγει βία και υφίσταται βία, παράγει θύματα και θύτες.
Τι είναι για σας το θέατρο; Ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μου. Η δυνατότητα να δημιουργήσω ένα κόσμο πάνω σε μια σκηνή. Να αφηγηθώ μια ιστορία.
Μιλήστε μας για τον τρόπο που επιλέγετε να αποδίδετε σκηνικά μια δραματουργία; Οι τρόποι δεν είναι πάντα ίδιοι, εξαρτάται από το κείμενο που δουλεύω κάθε φορά ή το υλικό που συνθέτω -με διάφορους τρόπους- ως κείμενο παράστασης, όπως στο Eating the apple, ένα devised δρώμενο ή όπως στο Σύλβια & Τεντ που ήμουνα και η συγγραφέας του έργου και ενώ το έγραφα, λειτουργούσα και ως σκηνοθέτης, το καταλαβαίνετε. Αν υπάρχει κείμενο ισχυρό, όπως στη περίπτωση της Λήθης του Mauvignier, η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του έργου με οδηγεί σε αυτές ή σε άλλες επιλογές. Πάντα ερμηνεύει κανείς με τον δικό του τρόπο ένα κείμενο, κυρίως σύμφωνα με το καλλιτεχνικό του στίγμα, την καλλιτεχνική του προσωπικότητα. Και πάντα οι πρόβες, η δουλειά με τους ηθοποιούς και η σκηνική του εξέλιξη του έργου, που φτιάχνεται σιγά-σιγά, κάθε μέρα, κατά την διάρκεια των προβών, πάνω στη σκηνή, δημιουργούν το τελικό αποτέλεσμα, την παράσταση.
Ποια είναι η δίοδος επικοινωνίας σας με το κοινό; Η ανάγκη να πω κάτι. Πως αντιλαμβάνεστε την εικαστική δυναμική μιας παράστασης σε σχέση πάντα με την απόδοση της δραματουργίας και την διαχείριση των φωτισμών και του ηχητικού μπαργκράουντ; Για όσους έχουν δει παραστάσεις μου, δεν χρειάζεται να πω, ότι, σαν σκηνοθέτρια, μιλώ μέσα από αυτά, είναι μέρος της γλώσσας μου. Για μένα όλα αυτά δεν είναι το καθένα κάτι ξεχωριστό από το σύνολο, αλλά μέρος αυτού που ονομάζουμε σκηνοθεσία. Και η εικαστική σύλληψη, και ο φωτιστικός και ηχητικός σχεδιασμός, είναι εργαλεία μου, με αυτά μιλώ, άρα είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ίδιας της σκηνοθεσίας μου, του τι θέλω να πω κάθε φορά σκηνοθετώντας ένα έργο. Δεν είναι πράγματα που λειτουργούν μόνα τους σε μία παράσταση, είναι οι βασικοί παράγοντες που συνθέτουν την προσέγγισή μου στο έργο.
Τι πιστεύετε για την ποιότητα της εκπαίδευσης των καλλιτεχνών του θεάτρου αλλά και του θεατρόφιλου κοινού στη χώρα μας; Αυτό είναι ένα μεγάλο ζήτημα. Η θεατρική παιδεία δεν είναι ένα αποκομμένο κομμάτι του συνόλου του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας. Πολλά θα είχα να πω, και ως σκηνοθέτης και από την εμπειρία μου στα θεατρικά πανεπιστημιακά τμήματα όπου δίδαξα ή τα εργαστήρια. Πάντως, δεν είμαι του άσπρου- μαύρου, και των κάθετων, περιπαθών δηλώσεων. Είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα για να το απαντήσω εδώ.
Μιλήστε μου για την διαχείριση των ηθοποιών στην σκηνοθεσία σας; Δεν τους διαχειρίζομαι, συνεργάζομαι και εργάζομαι μαζί τους. Έτσι και αλλιώς, η δουλειά μαζί τους είναι ο κορμός της δημιουργίας μιας παράστασης, όποια και αν είναι η προσωπική ματιά του σκηνοθέτη.
Ποια είναι η θέση σας για την στάση της Ευρώπης απέναντι στους πρόσφυγες; Ε, τώρα! Τι με ρωτάτε; Αρκεί να δούμε στην ΤV τα πρόσωπα αυτών των περιπλανώμενων, ανέστιων ανθρώπων... Δεν είναι η πρώτη φορά που η έλλειψη ανοχής για το διαφορετικό, η στενοκεφαλιά, η εθελοτυφλία, η εμπάθεια, η μονομανής προσήλωση στο συμφέρον των λίγων «elected» παράγουν κρίσεις στην Γηραιά Ήπειρο. Το δείχνει η πρόσφατη ιστορία της. ---------------------------------------------- Aυτό που εγώ ονομάζω λήθη Του Laurent Mauvignier« και αυτό που είπε ο εισαγγελέας είναι πως κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να πεθαίνει για κάτι τόσο μηδαμινό, πως είναι άδικο να πεθαίνει κανείς για ένα κουτάκι μπύρα που ο τύπος κράτησε στα χέρια του τόσο ώστε να μπορέσουν οι φύλακες να τον κατηγορήσουν για ληστεία και να περηφανεύονται αργότερα πως τον εντόπισαν και τον ξεχώρισαν, εκεί, ανάμεσα στους άλλους που ψώνιζαν, τόσο ώστε εκείνος να αποπειραθεί - έτσι είναι - να προσπαθήσει να τρέξει προς τα ταμεία ή να επιχειρήσει μια χειρονομία αντίστασης, γιατί τότε θα καταλάβαινε για τι ήταν ικανοί οι φύλακες... » Το κείμενο το πολυβραβευμένου γάλλου συγγραφέα LaurentMauvignier Αυτό που εγώ ονομάζω λήθη παρουσιάζεται από τις 3 Οκτωβρίου 2015, κάθε Σάββατο και Κυριακή, στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων ΚΕΤ] (Κύπρου 91Α & Σικίνου 35Α, Κυψέλη, Αθήνα, τηλ: 213-0040.496), σε μετάφραση του Σπύρου Γιανναρά (εκδόσεις Άγρα), σκηνοθεσία της Άσπας Τομπούλη και ερμηνεία του Νίκου Νίκα. Το έργο και ο συγγραφέας παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε θεατρική μορφή, με την υποστήριξη του Γαλλικού ΙνστιτούτουΕλλάδος και του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας. --------------------------------------------------------- 30 Δεκεμβρίου του 2009: ο Μικαέλ Μπλεζ, 25 ετών, γάλλος υπήκοος με καταγωγή από την Μαρτινίκα, μπαίνει σε ένα σούπερ μάρκετ Carrefour στη Λυών, παίρνει ένα κουτάκι μπύρα και το πίνει. Τέσσερις σεκιουριτάδες τον πλησιάζουν, τον οδηγούν στα υπόγεια του καταστήματος και τον ξυλοκοπούν άγρια. Ο νεαρός πεθαίνει από μηχανική ασφυξία. Οι κάμερες ασφαλείας του σούπερ μάρκετ έχουν καταγράψει τα πάντα. Ο εισαγγελέας, σοκαρισμένος από την ηθελημένη και απροκάλυπτη βία που αποτυπώνεται στα video, δηλώνει ότι «είναι απαράδεκτο να πεθαίνει κανείς για μερικά κουτάκια μπύρας». Οι δράστες παραπέμπονται. Η είδηση απασχολεί για λίγες μόνο μέρες τις αστυνομικές στήλες των γαλλικών εφημερίδων και στη συνέχεια λησμονείται. Με αφορμή τη δολοφονία του Μπλεζ, ο Mauvignier εστιάζει σε θέματα καίρια και οδυνηρά για τον σημερινό πολίτη, κυρίως στην άλογη βία και την αγριότητα της καθημερινότητας με συνήθη θύματα μετανάστες, άστεγους, ανθρώπους του περιθωρίου. Τον ενδιαφέρει η λήθη και η σιωπή που σκεπάζουν τον θάνατο ενός αφανούς, ενός κοινωνικού παρία, ενός πολίτη που η φωνή του δεν ακούγεται ποτέ. Μέσα από την αφήγηση ενός ανώνυμου αφηγητή, ο Mauvignier δημιουργεί ένα κείμενο μοναδικής πυκνότητας και δύναμης, ένα κείμενο που μετατοπίζεται αδιάκοπα μιλώντας άλλοτε από την σκοπιά του θύματος, άλλοτε από την σκοπιά των θυτών, των γονιών του θύματος ή τυχαίων ανθρώπων. Επιχειρώντας να διατυπώσει σε λόγο την απουσία και τον πόνο, το τραύμα μιας παράλογης δολοφονίας και μιας παράλογης καθημερινότητας, ο Mauvignier συνθέτει ένα κείμενο βαθύτατα πολιτικό. Φέρνει τον θεατή αντιμέτωπο με τις έννοιες της ατομικής ευθύνης απέναντι στα κοινά, της συλλογικής μνήμης, της ενοχής και, εν τέλει, της βαθύτερης ηθικής υπόστασης του πολίτη στις σημερινές κοινωνίες. --------------------------------------------------------- Ταυτότητα της παράστασης: μετάφραση: Σπύρος Γιανναράς σκηνοθεσία: Άσπα Τομπούλη σκηνικά, κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου σχεδιασμός ήχων: Δημήτρης Ιατρόπουλος video: Com.odd.or φωτισμοί: Ηλίας Κωνσταντακόπουλος επιμέλεια κίνησης: Ίρις Νικολάου βοηθός σκηνοθέτη: Ευθύμης Χρήστου φωτογραφίες: Ελένη Μολφέτα Ερμηνεύει ο Νίκος Νίκας. Διάρκεια παράστασης : 60 λεπτά. Είσοδος: 10€ / 8€ (φοιτητικό, άνω των 65 ετών) / 5€ (κάρτα ανεργίας, κάρτα ΣΕΗ, ΑΜΕΑ, κάρτα του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδας). ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ: Σάββατο & Κυριακή στις 21:00 Από 3 Οκτωβρίου έως 6 Δεκεμβρίου 2015. Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων (ΚΕΤ) Κύπρου 91Α & Σικίνου 35Α Κυψέλη τηλ: 213 00 40 496 | κιν: 6945 34 84 45 _________________________________________ Πρόσβαση Αυτοκίνητο: εύκολο παρκάρισμα. Λεωφορείο (στάση Καλλιφρονά): 054, 608, 622, Α8, Β8 Τρόλεϊ (στάση Καλλιφρονά): 3, 5, 11, 13, 14 | (στάση Πλατεία Κυψέλης): 2, 4 ΗΣΑΠ: Άγιος Νικόλαος (12 λεπτά με τα πόδια). Χάρτης: https://goo.gl/AJP0SG
|