Χορός Θανάτου

του Αυγούστου Στρίντμπεργκ

Όταν αρχίζει η ιστορία, ένα μελαγχολικό απόγευμα, ο Έντγκαρ και η Άλις, απομονωμένοι σε ένα μακρινό νησί του Σουηδικού αρχιπελάγους αλλά και αποκομμένοι από τον ντόπιο πληθυσμό, χωρίς συναναστροφές και φιλικό κύκλο, περνούν τις βάναυσες ώρες της σχόλης τους, φανερώνοντας ο ένας στον άλλον την αμοιβαία τους αντιπάθεια και την αβάστακτη πλήξη.  Εκείνος είναι λοχαγός, εκείνη, ηθοποιός, που κατά τους ισχυρισμούς της έχει θυσιάσει την καριέρα χάριν του γάμου.  Το σπίτι, ένα παλιός πύργος φυλακή, καταρρέει κι είναι ολοφάνερο πως το ζευγάρι βρίσκεται στα όρια της πτώχευσης. Οι μουσικές από ένα γλέντι σε γειτονική κατοικία, φτάνουν ως εκεί για να επιτείνουν την πένθιμη ατμόσφαιρα και την αίσθηση εγκλεισμού του ζευγαριού. Για την 25^η επέτειο των γάμων τους εκείνος, απολαμβάνοντας αρρωστημένα τον διχασμό τους, επιθυμεί έναν εορτασμό ενώ εκείνη θα προτιμούσε ολοφάνερα την απελευθέρωσή της από το ζυγό αυτής της αποτυχημένης, βασανιστικής συμβίωσης. Τα δύο από τα τέσσερα παιδιά τους ζουν στην πόλη ενώ τα άλλα δύο έχουν πεθάνει. Όμως ένα περιστατικό προκαλεί ευχάριστη αναταραχή καθώς εμφανίζεται απρόσμενα ο Κουρτ, ο ξάδελφος της Άλις και παιδικός φίλος και των δύο, ο οποίος έχει αφιχθεί στο νησί μετά από ένα επώδυνο διαζύγιο, για να αναλάβει  προϊστάμενος του λοιμοκαθαρτηρίου.  Η σχέση του με την Άλις ξεκινάει προστατευτική αλλά δύσκολα κρύβεται ο ερωτισμός που την διακατέχει. Η σχέση του Εντγκαρ όμως με τον Κουρτ, είναι ανάλογη του χαρακτήρα του λοχαγού, ο οποίος διαρκώς ισορροπεί ανάμεσα στην αποδοχή και την αντιπαράθεση, ενώ εντελώς απρόβλεπτα επιτίθεται ή υποχωρεί. Ωστόσο στη διάρκεια της βραδιάς γίνεται εμφανές πως ο λοχαγός πάσχει από κάποια επικίνδυνη αρρώστια που τον οδηγεί στο θάνατο, τον οποίο φοβάται και απεχθάνεται, ενώ η Άλις, αποφασισμένη να του προκαλέσει ένα τελειωτικό πλήγμα, συνωμοτεί με τον ξάδελφό της, ο οποίος παραδίδεται στην ερωτική της πρόκληση.

Θα μπορούσε να ήταν ένα καθαρό Ιψενικό Τρίγωνο, με όλες τις κυρώσεις και την ανάλογη κοινωνική κατακραυγή. Θα μπορούσε η ηρωίδα να υποφέρει σαν μία καταπιεσμένη Νόρα μέσα στο εφιαλτικό της κουκλόσπιτο, ώσπου να βρει το κουράγιο να δραπετεύσει. Θα μπορούσε επίσης να ήταν ένα απλό αστικό δράμα που στήνεται με αφορμή έναν γάμο ο οποίος απέτυχε. Αλλά έχουμε να κάνουμε με τον κύριο Αύγουστο Στρίνμπεργκ. Κι έτσι τα πράγματα περιπλέκονται κι οι ήρωες όπως είναι επόμενο δεν εμφανίζονται ούτε αθώοι, ούτε ένοχοι, ούτε δίκαιοι, ούτε άδικοι, ούτε θύτες ούτε θύματα, αντιθέτως εναλλάσσονται στους ρόλους τους αυτούς εξ ίσου δυναμικά ενώ ταυτόχρονα αλληλοσπαράσσονται χωρίς έλεος, δρώντας περιχαρακωμένοι, ο καθένας στο δικό του, ατράνταχτο δίκαιο. Η Άλις, η γυναίκα, αν και εμφανίζεται παγιδευμένη από το σύζυγό της, έχει το διάβολο μέσα της κι έτσι είναι καταδικασμένη να ζήσει στην κόλαση που η ίδια έχει και την τόλμη και το ταλέντο και αρκετή εκδικητική μανία ώστε να δημιουργήσει. Ο Έντγκαρ, ο άντρας, στην προσπάθειά του να επιβάλλει με κάθε τρόπο την σαθρή εξουσία του καταλήγει έρμαιο της μικρότητάς του, ανίκανος να αποτινάξει το ζυγό μιας τραυματικής παιδικής ηλικίας κι ενός καταδυναστευτικού καταγωγικού μικρόκοσμου. Ο Κουρτ, το τρίτο πρόσωπο, έχει καλές προθέσεις αλλά όχι αρκετή δύναμη χαρακτήρα ώστε να ελέγξει τις δαιμονικές επιρροές που δέχεται.  Θα συρθεί κι αυτός στην κόλαση, θα δει τα κίνητρά του να διαστρέφονται και τις επιθυμίες του να  καταρρέουν, πριν αναγκαστεί να τραπεί σε φυγή, ανίκανος να διαχειριστεί αυτόν τον δαιμονικό κόσμο που επιχειρεί να τον απορροφήσει.

Η παράσταση

Ο Γιανναράκος έστησε έναν δαιμονικό «χορό» εντός αυστηρών πλαισίων, με μελετημένη κινησιολογία και ελεγχόμενες ατμόσφαιρες, αποδίδοντας το αρρωστημένο κλίμα, τις συγκρούσεις, τις εναλλαγές και τις μεταπτώσεις των χαρακτήρων μέσα από αυστηρούς σκηνοθετικούς κώδικες οι οποίοι ανέδειξαν στο έπακρο τις δυναμικές των αντιπαραθέσεων και τις κλίμακες των συναισθημάτων. Αρωγοί του, ο Ματζώρος με την ανατρεπτική μουσική του επένδυση η οποία οριοθέτησε τις αψιμαχίες και αναζωπύρωσε τις εντάσεις αλλά  και οι ευέλικτοι φωτισμοί του Συμεωνάκη που ενέτειναν το κλίμα της φθοράς, της παρακμής, του γειτνιάσματος του θανάτου και των αισθησιακών ξεσπασμάτων, επισημαίνοντας τις αντιστίξεις ανάμεσα στην τρομακτική αδυναμία και την ανίερη επιθετικότητα των ηρώων. Τα σκηνικά, αφαιρετικά και λιτά, συνέβαλλαν δυναμικά στην παρηκμασμένη ατμόσφαιρα, καταδεικνύοντας παράλληλα την εποχή χωρίς να την αναπαριστούν.

Η ταλαντούχα Λεμονή ενσαρκώνει μια νευρώδη αλλά και αισθησιακή  Άλις που αποδίδει με άνεση και υποκριτική ευφυΐα τις μεταπτώσεις της ηρωίδας, την μετάβασή της από το ρόλο του υποταγμένου θύματος σ’ αυτόν του αδίστακτου θύτη και τις κρυμμένες πτυχές της πολύπλευρης προσωπικότητάς της. Θαυμάσιος στο ρόλο του λοχαγού ο Χατζούδης, υποδύεται με χιούμορ, δυναμισμό και αληθοφάνεια τον ήρωα αποκαλύπτοντας σοφά και κλιμακωτά όλη την γκάμα των αντιφατικών συμπεριφορών και συναισθημάτων του. Ο Ζουπάνος ενσαρκώνει έναν συγκροτημένο Κουρτ, ισορροπώντας θαυμάσια ανάμεσα στην έκπληξη, το φόβο, την υποταγή και τον ευάλωτο ψυχισμό του χαρακτήρα του ήρωα. ενώ αποδίδει περίφημα και την ανατροπή του στη σκηνή της κρίσιμης, τελικής αναμέτρησης.

\

Μετάφραση: Μίνως Βολανάκης

Σκηνοθεσία: Γιώργος Γιανναράκος

Σκηνικά – Κοστούμια: Νίκη Πέρδικα

Μουσική: Κώστας Μαντζώρος

Χορογραφία: Στέλλα Κρούσκα

Φωτισμοί-φωτογραφίες: Αντώνης Συμεωνάκης

Βοηθός σκηνοθέτη: Στέφανος Μονδέλος

Παίζουν: Κωνσταντίνος Χατζούδης

Αγγελική Λεμονή

Σπύρος Ζουπάνος

STUDIO ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ

Μαυρομιχάλη 134, Εξάρχεια

Παραστάσεις: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο 9.00 μμ., Κυριακή  6.30μμ

Τηλέφωνο: 210-6453.330