Δημήτρης Κωνσταντίνου

«Το ημερολόγιο ενός Τρελού» κι ο υπέροχος «αναρχικός»  Νικολάι Γκόγκολ

Μιλήστε μου για την παράσταση που θα δούμε φέτος. Ποιο είναι το ιστορικό της;

Η παράσταση λοιπόν ανέβηκε πρώτη φορά στην Κύπρο σαν παραγωγή του θεάτρου «ΕΝΑ» σε σκηνοθεσία Μόνικας Βασιλείου. Ανέβηκε το Σεπτέμβρη του 2003 στη Λευκωσία. Με ζέστη, μονόλογος, σε κλειστό θέατρο, για τρεις μήνες. Έχοντας δηλαδή εξασφαλίσει όλες τις παραμέτρους ώστε να πάει χάλια έως μέτρια. Αποτέλεσμα;  Απ’ την πρώτη μέχρι την τελευταία παράσταση παίζαμε με ουρές για πέντε μήνες. Ερχόμενος στην Ελλάδα, μετά από τρία χρόνια θέλησα να το ξανανεβάσω σε παραγωγή δική μου πια, η σκηνοθέτης μου δεν μπορούσε να έρθει, κάτι ανέβαζε στον ΘΟΚ. Κι αφού πήρα την άδεια της φώναξα τον «φίλο» τότε, Τάκη Τζαμαργιά και μου έκανε σκηνοθετική επιμέλεια. Τη δεύτερη χρονιά που το ξανάκανα, ο ως άνω επηρμένος που από σκηνοθέτης μιας ομαδούλας στο Κερατσίνι έγινε ελέω κριτικών ο φέρελπις σκηνοθέτης των παιδικών παραστάσεων του Εθνικού και εκεί παρέμεινε, ενώ κατά την περίοδο των παραστάσεων δέχονταν τα συγχαρητήρια για μια δουλειά κάποιου άλλου, την επομένη, δεν ήθελε να το υπογράψει, κι απευθύνθηκα σ’ αυτόν τον υπέροχο άνθρωπο την Μόνικα τη Βασιλείου, η οποία εν μέσω χημειοθεραπειών ερχόταν στην Ελλάδα και ξαναδουλέψαμε το έργο. Αυτή η φοβερή γυναίκα καλλιτέχνης έφυγε από κοντά μας πέρυσι. Το 2008 σ’ ένα Διεθνές Φεστιβάλ στο PLOVDIV στη Φιλιππούπολη, πήραμε το πρώτο βραβείο. Τον αγάπησα αυτόν το ρόλο, με τράβηξε η μεγάλη ευαισθησία του, αυτή η άλλη ματιά στα πράγματα, η επί της ουσίας αγάπη για τον άνθρωπο.

Η παράσταση έχει ξαναπαιχτεί λοιπόν στην Αθήνα…

Είναι η πέμπτη χρονιά που παίζεται στην Αθήνα αλλά οι γκουρού, οι μέντορες οι αυθεντίες της κριτικής δεν έκαναν τον κόπο να την παρακολουθήσουν. Ξέρουμε οι «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» τι απόστημα κακοφορμισμένο είναι ο χώρος της θεατρικής κριτικής στην Ελλάδα. Και αναφέρομαι στους «καταξιωμένους», αυτούς που είναι σε «ουκ έστιν αριθμός» επιτροπές του ΥΠ.ΠΟ., ο καθένας, που νέμονται το δημόσιο χρήμα ασύστολα, που περιφέρουν τα φαλαινοειδή κιλά τους από επιτροπή σε επιτροπή και το βράδυ πάνε στο θέατρο και τους παίρνει ο ύπνος, για να γράψουν την επομένη, την προαποφασισμένη κριτική τους. Όλοι θα ξέρουν φαντάζομαι την περίπτωση κριτικού που έγραψε για παράσταση φίλου του σκηνοθέτη, παράσταση του Οθέλλου στο Εθνικό, η οποία αναβλήθηκε κι ανέβηκε μετά από μέρες αφού πρώτα γράφτηκε η κριτική… Τέτοια γελοία πράγματα… Καλά έκανε ο δάσκαλος μου ο Λαζάνης και έδιωξε κάποιο κριτικό απ’ το θέατρο λέγοντας του να πάψει να σκυλεύει στο σώμα του θεάτρου. Μια άλλη αυθεντία η Κρύου, όνομα και πράγμα, του αθηνοράματος επειδή άλλαξα σκηνοθέτη, μου έκανε και μάθημα δεοντολογίας.

Ποια είναι η σχέση της τρέλας με την αλήθεια;

Είναι μια λεπτή κόκκινη γραμμή στη ζώνη του λυκόφωτος.

Σε εποχές που οι μάσκες των ηγετών πέφτουν κι αποκαλύπτονται πρόσωπα τρομακτικής ευτέλειας κι αποσάθρωσης, τι έχει να πει ο Γκόγκολ  ο οποίος στηλιτεύει κάθε μορφή εξουσίας με υπόγειο και καταλυτικό τρόπο;

Η κριτική του Γκόγκολ για το για το δημοσιοϋπαλληλικό σύστημα είναι μια πολύ καλά κρυμμένη κριτική για τον τσάρο, κάτι που πλήρωσε με τον πόλεμο που δέχτηκε στα πρώτα ανεβάσματα των έργων του. Λέει σε κάποια στιγμή στο έργο: «έριξα μια ματιά σ’ όλα αυτά τα δημοσιοϋπαλληλικά σκουλήκια που μυρίζουν μούχλα και δουλικότητα» Και κάπου άλλου ξεπερνάει το όριο: «Το ξέρετε ότι ο τσάρος που όλοι προσκυνάτε έχει κάτω απ’ τη μύτη του μια κρεατοελιά να». Αυτός ήταν ο Γκόγκολ, ένας αναρχικός του 19ου αιώνα.

Πως αντιλαμβάνεστε την θεατρική πράξη και πως την σχέση με το κοινό;

Θέλω να έχει μια μαγεία να είναι μυσταγωγία για να γίνει η μέθεξη. Αυτό απαιτεί σεβασμό εκατέρωθεν, και πάνω και κάτω απ’ τη σκηνή.

Ποιοι είναι για σας οι μεγάλοι δάσκαλοι του σήμερα αντίστοιχοι με τον δικό σας, τον Κάρολο Κουν;

Με το θάνατο του Αλέξη Σολομού πριν κάποιες μέρες, έκλεισε ο

κύκλος των μεγάλων θεατράνθρωπων. Λείπουν πολύ στον καιρό μας και ο Κουν και ο Ροντήρης και ο Κατσέλης και ο Μινωτής κι άλλοι τόσοι. Λένε κάποιοι: «Γιατί; μα κι εμείς έχουμε τον Βογιατζή, τον Παπαβασιλείου». Λυπάμαι αλλά δεν συμφωνώ, γιατί τους βλέπω κάποιες φορές να ξεφεύγουν προς το «life style», όσο αφορά την προβολή τους. Αυτό δεν το έκανε ο Κουν κι όλοι όσους ανέφερα, αυτοί ζούσαν μόνο για το θέατρο. Ο Κουν πέρναγε μ’ ένα μπλουζάκι για μήνες, ο Κατσέλης ανέβαινε πάνω στο σπίτι για να φάει και κατέβαινε στα πέντε λεπτά τρέχοντας για να κάνει πρόβα ή μάθημα στη σχολή. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν ταμένοι. Θέλω να πιστεύω ότι δεν μεγάλωσα τόσο ώστε να γίνω παρελθοντολάγνος…

Όχι, είναι γεγονός πως πρόκειται για άλλη πάστα δασκάλων. Άλλωστε κι η ανθρώπινες ανάγκες αλλάζουν μέσα από τις διαφορετικές εποχές. Αλήθεια πείτε μου τι  πιστεύετε για την ανθρώπινη φύση, τις αδυναμίες της αλλά και τις ενίοτε κρυμμένες δυναμικές της;

Ο άνθρωπος είναι ένα σαρκίο που κρύβει απίστευτες δυνάμεις, αλλά και εξίσου απίστευτες αδυναμίες. Εξαρτάται λοιπόν κάθε φορά από το σε τι φάση είμαστε κι ανάλογα παρουσιάζουμε τη σκοτεινή ή τη φωτεινή πλευρά του «έσω φεγγαριού» μας. Πόσες φορές δεν μας εκπλήσσουν είτε θετικά είτε αρνητικά, οι φίλοι μας, οι συνάνθρωποι, ακόμα κι ο ίδιος μας ο εαυτός, με πράξεις που ούτε τις φανταζόμασταν;

Ποια είναι η ύβρις και ποια η λύτρωση του ήρωα σας.

Η ύβρις του είναι το ότι αγάπησε παράφορα το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου του. Το ότι ήθελε να έχει μια αληθινή επικοινωνία με τους συναδέλφους του, το ότι ήθελε να έχει φίλους κι όχι να τον κοροϊδεύουν για την ασχήμια του. Ύβρις, γιατί ήθελε να επικοινωνεί με τους ανθρώπους κι όχι να φτάσει σε αδιέξοδο και να θελήσει να έχει επικοινωνία με τους σκύλους. Ύβρις τέλος,  γιατί ήθελε να είναι άνθρωπος. Η λύτρωση του γι αυτόν είναι η τρέλα για μας είναι ο θάνατος γιατί η τρέλα είναι ένα είδος θανάτου…

Ποια είναι τα προσεχή σας σχέδια;

Έπαψα εδώ και καιρό να κάνω σχέδια, γιατί όταν έκανα όλο και κάτι συνέβαινε κι ανατρέπονταν. Εξάλλου λένε : «Όταν κάνουν σχέδια οι άνθρωποι, οι θεοί γελάνε».

«ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΤΡΕΛΟΥ» του Νικολάι Γκόγκολ

Μετάφραση: Γεννάδιος Πάτσης

Σκηνοθεσία: Μόνικα Βασιλείου

Σκηνικά-Κοστούμια: Μαράα Αγαθονικιάδη

Μουσική επιμέλεια: Γιώργος Αναστασίου

Φωτισμοί: Άρης Μόσχος

Στο ρόλο του Αυξέντιου Ιβάνοβιτς Ποπριστσίν

ο Δημήτρης Κωνσταντίνου

ΘΕΑΤΡΟ «ΚΕΛΥΦΟΣ»

Αμφικτύονος 17 Θησείο

(κοντά στο σταθμό ΗΣΑΠ ΘΗΣΕΙΟ)

Τηλέφωνα: 2103410820& 6998446388

ΗΜΕΡΕΣ & ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ

Παρασκευή 9.15 μ.μ.

Σάββατο 9.15 μ.μ.

Κυριακή 8.15 μ.μ.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ 60 λεπτά

ΓΕΝΙΚΗ  ΕΙΣΟΔΟΣ 10 ευρώ