Αρχείο
- Δεκέμβριος, 2019
- Νοέμβριος, 2019
- Οκτώβριος, 2019
- Σεπτέμβριος, 2019
- Αύγουστος, 2019
- Ιούλιος, 2019
- Ιούνιος, 2019
- Μάιος, 2019
- Απρίλιος, 2019
- Μάρτιος, 2019
- Φεβρουάριος, 2019
- Ιανουάριος, 2019
- Δεκέμβριος, 2018
- Νοέμβριος, 2018
- Οκτώβριος, 2018
- Σεπτέμβριος, 2018
- Αύγουστος, 2018
- Ιούλιος, 2018
- Ιούνιος, 2018
- Μάιος, 2018
- Απρίλιος, 2018
- Μάρτιος, 2018
- Φεβρουάριος, 2018
- Ιανουάριος, 2018
- Δεκέμβριος, 2017
- Νοέμβριος, 2017
- Οκτώβριος, 2017
- Σεπτέμβριος, 2017
- Αύγουστος, 2017
- Ιούνιος, 2017
- Μάιος, 2017
- Απρίλιος, 2017
- Μάρτιος, 2017
- Φεβρουάριος, 2017
- Ιανουάριος, 2017
- Δεκέμβριος, 2016
Σχετικά άρθρα
EDITORIAL 10/17 ΜΙΑ ΕΥΧΗ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΣΕΖΟΝ |
![]() |
![]() |
Συντάχθηκε απο τον/την Μαρία Κυριάκη |
Μια ευχή για τη νέα θεατρική σεζόν Οκτώβρης. Μπαίνουμε στη χειμερινή σεζόν κι οι πρεμιέρες ακολουθούν η μία την άλλη με καταιγιστικούς ρυθμούς. Βλέπεις όλα αυτά τα δελτία τύπου και αναρωτιέσαι τι άραγε έχουν πραγματικά να σου πουν οι δημιουργοί τους, τι είδους ανάγκη πέρα από το βιοποριστικό, τους σπρώχνει να συνωστίζονται στις πολυπληθείς θεατρικές σκηνές με αίτημα επείγον και κρίσιμο να επικοινωνήσουν με το κοινό τους και με εργαλείο το λόγο το θεατρικό για το πάθος, το κρίμα, το λάθος, το έλεος, τον φόβο και τον πόνο τους. Ποιον ενδιαφέρει η φωνή τους και με ποιο τρόπο επιδρούν στους θεατές; Θα υπάρχουν σίγουρα ανάμεσα τους κι εκείνοι οι ελάχιστοι που αν δεν κάνουν θέατρο, δεν ζουν. Θα υπάρχουν κυρίως εκείνοι που ζουν χωρίς το θέατρο και που το θέατρο μια χαρά θα ζούσε χωρίς αυτούς. Που άλλο στόχο επιδιώκουν κι όχι την δημιουργία, που θέλουν την αγάπη του κοινού, τα φώτα της ράμπας, την αυτοεπιβεβαίωση τους, την υπαρξιακή τους κατοχύρωση. Και την πετυχαίνουν μέσα από την δημοσιότητα που προσφέρει η τέχνη του θεάτρου όπως θα την πετύχαιναν ακόμα πιο εύκολα χρησιμοποιώντας μέσα άλλα, την τηλεόραση ας πούμε που την προσφέρει άφθονη αν και εφήμερη ή το τραγούδι ή το modeling αν είχαν την τύχη, το μέσον, τα φυσικά προσόντα… Εύκολοι δρόμοι, ανοιχτοί για πολλούς. Αρκεί βέβαια να είσαι αδίστακτος και να μην έχεις αυστηρές ηθικές αρχές. Και τους διαλέγουν αυτούς τους δρόμους, άνθρωποι μιας συγκεκριμένης, ευρέως διαδομένης ψυχοσύνθεσης. Οι άνθρωποι από δεύτερο χέρι. Αυτοί που δρουν όχι σε σχέση με τον Εαυτό τους τον οποίο ούτε καν γνωρίζουν καλά-καλά αλλά σε σχέση με τους Άλλους, το κοινό, το πλήθος, τους εγκωμιαστές, τους κριτικούς, τους ισχυρούς, τους χειροκροτητές… Των άλλων τον έπαινο επιζητούν, τις δάφνες του πλήθους, την επιβράβευση των πολλών, την επιβολή πάνω στη μάζα, την ικανότητα να γίνονται το κέντρο του κόσμου και να ασχολούνται όλοι μαζί τους. Πολύ συχνά μάλιστα την εύνοια αυτή την εξαργυρώνουν με εξουσία. Κάτι που μπορεί να γίνει εξαιρετικά επικίνδυνο. Άλλωστε κι οι ηγέτες των λαών στην ίδια αυτή κατηγορία ανήκουν. Είναι οι άδειοι άνθρωποι, οι κούφιοι άνθρωποι, οι άνθρωποι που φέρουν μόνο την κενότητα τους. Είναι αυτοί που η παρουσία τους στενά συνδεδεμένη με το πλήθος, δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει αυτούσια ως ύπαρξη. Κι ανάμεσά τους, λίγοι κι αθώρητοι σχεδόν, οι δημιουργοί, εκείνοι που η εξάρτησή τους από την τέχνη τους είναι τέτοια ώστε δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν ευτυχείς χωρίς αυτήν. Εν τούτοις υπάρχουν, είναι ολόκληροι και μεστοί κι έξω απ’ αυτήν, είναι γεμάτοι μέσα τους. Χρειάζονται την επιβεβαίωση μόνο και μόνο γιατί είναι το μέσον ώστε να εξασφαλίσουν την επόμενη δουλειά τους αλλά δεν περιμένουν από κανέναν να τους εξυψώσει. Γνωρίζουν οι ίδιοι μια χαρά τι κάνουν, πως το κάνουν και γιατί το κάνουν. Δεν χρειάζονται τα πλήθη, μπορούν να είναι μόνοι τους, το απολαμβάνουν, ο θόρυβος του κόσμου αντηχεί σαν ενοχλητική παραφωνία στα αυτιά τους. Η τέχνη τους δεν ακολουθεί άλλους κανόνες έξω από την χρησιμότητά της, εκπληρώνει απόλυτα το στόχο της χωρίς ποτέ να παραβιάζει το μέτρο της, χωρίς να ξοδεύεται σε τερτίπια αλλά και χωρίς να αφήνει κενά σημεία εκεί που σαν σηματοδότες-φάροι οφείλουν να «ανάβουν» και να «σβήνουν» ρυθμικά οι αλήθειες τους. Ακολουθούν τον παλμό του σύμπαντος, τους ρυθμούς της ζωής, την ανάσα του κόσμου, δεν χάνουν ούτε για μια στιγμή το σφυγμό της δημιουργίας γιατί τον αφουγκράζονται μέσα τους με την ίδια ακρίβεια που ο διευθυντής της ορχήστρας τον δίνει στους μουσικούς του, που οι ερωτευμένοι τον ανακαλύπτουν στη συνουσία, που ο δημιουργός τον υποβάλλει στο σύμπαν. Η πράξη τους η καλλιτεχνική δεν βασίζεται στη θεωρία αλλά στην πράξη, την απρόβλεπτη και ταυτόχρονα οργανωμένη, διαθέτει την ετοιμότητα, την ποιότητα και την φυσικότητα που έχει ο εργάτης, ο αγρότης, ο τεχνίτης στην εργασία τους, το παιδί στα παιχνίδια του, το πουλί στα πετάγματά του, η γάτα την στιγμή της επίθεσης. Η ανάγκη είναι αυτή που κινητοποιεί τις δυναμικές τους κι όχι η πολυτέλεια του περιττού. Η χρησιμότητα της κάθε κίνησης, του κάθε βήματος, η ολοκλήρωσή του μέσα από τις επιταγές του στόχου τους, δίνουν στο τελικό αποτέλεσμα αυτήν την ωμή αυθεντικότητα, την σπάνια ωραιότητα που συγκινεί και ταυτόχρονα μετακινεί, ταράσσει κι ενεργοποιεί τον ψυχικό κόσμο του αποδέκτη. Ο δρόμος τους είναι δύσκολος, επίπονος, αργός, βασανιστικός αλλά κι αποκαλυπτικός. Δεν είναι σκοτεινοί και δυσπρόσιτοι, ο καθένας μπορεί να κοινωνήσει την τέχνη τους, ο λόγος τους είναι απλός μα δεν κινούνται ποτέ στην επιφάνεια, οι διάφανοι βυθοί κι οι ομιχλώδεις ουρανοί είναι τα πεδία μάχης τους κι ο καθένας που γίνεται κοινωνός της τέχνης τους μπορεί ανάλογα με τις δυνάμεις του πνευματικές και ψυχικές να αντλήσει ότι του αναλογεί από την δημιουργία τους. Ο δημιουργός δεν μιμείται την πραγματικότητα, την αναγεννά υπό νέους όρους. Κι η αρμονία που πηγάζει από την πράξη του, είναι ο αντικατοπτρισμός της αρμονίας της ύπαρξης του γι’ αυτό και δεν γυρεύει τα μπράβο, την επιβεβαίωση, τα χειροκροτήματα για την δημιουργία του… Άλλωστε κανείς ποτέ δεν θα μπορέσει να την αμφισβητήσει με επιχείρημα ισχυρό, όλοι θα την νιώσουν σαν ανατρίχιασμα κι αν την απορρίψουν θα ‘ναι από ζήλεια, από φθόνο ή από φόβο. Και κανείς επίσης δεν θα μπορέσει και να συλλάβει το μέγεθός της, να εκτιμήσει τις ποιότητες της, αν δεν έχει σύνδεσμο ισχυρό με την δική του ύπαρξη, αν δεν συνομιλεί με τους αγγέλους και τους δαίμονες του. Η τέχνη αυτή η αυθεντική, δεν διδάσκει, δεν επιχειρεί αλλάξει τον κόσμο, τίποτα στην πραγματικότητα δεν αλλάζει τον κόσμο, ο κόσμος πορεύεται ολόιδιος στο βάθος κι ας μοιάζει να εξελίσσεται. Δεν επιχειρεί το εφέ αυτή η τέχνη ούτε το πυροτέχνημα γιατί δεν την αφορά να πρωτοτυπήσει, επιχειρεί το αυτονόητο, το απλό, αν και με τρόπο απρόβλεπτο. Πορεύεται σ’ ένα δρόμο ελάχιστα ή καθόλου περπατημένο που ανοίχτηκε σαν μαχαιριά σε σκοτεινούς καιρούς, δείχνει μια όψη του κόσμου πανάρχαια από μια προοπτική όμως ολοκαίνουργια. Αντλεί τη δύναμη της από τις ρίζες χωρίς να αντιγράφει το παρελθόν, αντιθέτως ορίζοντας το μέλλον με μια νέα πρόταση. Η τέχνη, η δημιουργία είναι ένα πράγμα απλό. Δεν είναι φορεσιά πριγκιπική για να την φορέσεις και να γίνεις βασιλιάς κι αν το επιχειρήσεις θα εκθέτεις δημόσια τη γύμνια σου, όλοι θα το καταλάβουν, μερικά παιδιά μάλιστα μπορεί να και το φωνάξουν… Δεν είναι στέμμα για να το στολιστείς και να τιμηθείς, δεν έχει λάμψη απατηλή, ετερόφωτη, ανάβει μια δική της φωτιά που σιγοκαίει θερμαίνοντας τις ψυχές ή φουντώνει κατακαίοντας τις προκαταλήψεις. Δεν υπάρχει για να υποτάσσεται στο δημιουργό της, ο δημιουργός είναι εκείνος που την υπηρετεί. Είναι απαραίτητη αλλά σπάνια. Είναι σαν το ζεστό ψωμί που χορταίνει, σαν το δροσερό νερό που ξεδιψάει, σαν τον αέρα που γεμίζει τα πνευμόνια για να συνεχιστεί η ζωή. Ίσως και να μην υπάρξει ούτε ένας φέτος ανάμεσα σ’ εκείνους που θα υπογράψουν τις παραστάσεις της χρονιάς που να είναι δημιουργός, ίσως να δούμε μόνο τα έργα των ανθρώπων από δεύτερο χέρι. Άλλωστε αυτοί κατέχουν και το χρήμα και τη δόξα και τη δύναμη. Είναι τα δώρα τους, τα αντίτιμα για να αντέξουν την κενότητα μέσα τους. Ίσως και να υπάρξει κάποιος μα να είναι τόσο χαμηλόφωνος που να μην φτάσει το έργο του στην αντίληψή μας. Αυτό είναι το σκληρό αντίτιμο, η πληρωμή. Η πραγματική τέχνη είναι χαμηλόφωνη, διακριτική, δεν παινεύεται, δεν ναρκισσεύεται, δεν θορυβεί. Κι έτσι συχνά περνάει απαρατήρητη. Ίσως και να τον συναντήσουμε όμως τον δημιουργό ή τους δημιουργούς αυτούς κι αμέσως θα το καταλάβουμε από την εσωτερική μετατόπιση που θα μας προκαλέσει το έργο τους, από την ανέκφραστη χαρά, την πλήρη και ολοκληρωμένη, από την καθαρότητα της πράξης από την διαύγεια των προθέσεων, από την πληρότητα του αποτελέσματος. Αυτή λοιπόν είναι η ευχή μου για την φετινή χρονιά. Ανάμεσα στα πλήθη των καλλιτεχνών από δεύτερο χέρι να συναντήσουμε τον αυθεντικό δημιουργό και να έχουμε την τιμή να θραφούμε με το έργο του. Οι φωτογραφίες είναι του Henri Cartier Bresson
|